radio LIVE
meer NPO start

Dit is waarom Nederlanders en Belgen elkaar niet begrijpen

Wij zijn gierig, zij beleefd. Wij weten het altijd beter, zij zeggen soms ja als ze nee bedoelen. Belgen en Nederlanders zijn buren die dezelfde taal spreken, maar begrijpen elkaar vaak niet. De culturele verschillen zijn groot, maar socioloog Mick Matthys stelt: “De vooroordelen die we van elkaar hebben, kloppen niet.”

“Toen ik verhuisde dacht ik: we delen dezelfde taal, de landen liggen naast elkaar. Het verschil zal niet zo groot zijn.” De Nederlandse correspondent Anouk van Kampen verhuisde anderhalf jaar geleden naar België. “Ik ontdekte gaandeweg hoe groot de verschillen zijn.”

'Wat doe ik fout?'

Van Kampen merkt de verschillen vooral op in sociale situaties. “Er werd vaak raar op mij gereageerd en ik begreep dan niet wat ik fout deed. Je gaat je afvragen wat je verkeerd hebt gedaan en wat je nog meer ‘fout’ doet.”

Als journalist is Van Kampen in Nederland gewend bij interviews snel en to the point te zijn. "In België wordt een andere aanpak verwacht. Het sociale aspect is belangrijk. Eerst praat je uitgebreid met elkaar. Soms komen zelfs de flessen wijn op tafel."

info
clock 09-10-2018 15:38

Verschillen tussen Nederlanders en Belgen:

Taal: De Nederlandse taal is aan flinke veranderingen onderhevig door bijvoorbeeld de invloed van het Engels. Dat is bij het Vlaams juist niet het geval. In Nederland verandert zelfs de zinsopbouw en woordenschat, terwijl Vlamingen zeer zorgvuldig omgaan met hun taal.                                                       

Vrouwenemancipatie: De Belgen zijn verder als het gaat om vrouwenemancipatie op de arbeidsmarkt. Veel meer vrouwen werken fulltime en de Belgische overheid financiert de voorzieningen hiervoor, zoals kinderopvang, riant. In Nederland werken vrouwen vaker deeltijd, maar Nederlanders zijn verder geëmancipeerd als het gaat om onderlinge verhoudingen.                                                                           

Baas: Leidinggevenden in Nederland overleggen vaak eerst met hun medewerkers voordat ze een besluit nemen. De relatie tussen werkgever en werknemer is informeler dan in België. Belgische bazen zijn afstandelijker en nemen beslissingen vaak zonder overleg.                                                                   

Onderwijs: In België ligt de nadruk op de overdracht van kennis. Dit gaat gepaard met sterke discipline. Het Nederlandse onderwijs is meer gericht op het aanleren van leer- en onderzoekshoudingen en -vaardigheden. Zelfstandig leren handelen is belangrijk, daar het in België nog wat meer gaat om luisteren en ‘braaf zijn’, al is daarin wel een verschuiving gaande.

Polderen: Het is een Nederlandse uitvinding, maar ook België kent een poldercultuur. Groot verschil is wel dat Nederlanders vooraf polderen en Belgen achteraf, als het conflict is losgebarsten.

Onderzoek

“De ervaring van Van Kampen is erg herkenbaar”, stelt onderzoeker Mick Matthys. Hij kwam veertig jaar geleden vanuit België naar Nederland en was tot voor kort docent socialisatie- en cultuurtheorie aan de Universiteit Utrecht.

Matthys deed onderzoek naar de culturele verschillen tussen België en Nederland door dertig Nederlanders in België en dertig Belgen in Nederland te interviewen. Zijn bevindingen publiceerde hij in het boek ‘Waarom Belgen gelijk hebben en Nederlanders gelijk krijgen’.

info
clock 09-10-2018 14:57

De verschillen tussen Belgen en Nederlanders:

Communicatie: Belgen zeggen vaak pas iets als ze het zeker weten. Nederlanders geven sneller hun mening en komen in een gesprek juist samen tot een besluit of conclusie. Communicatie is in Nederland meedoen, jezelf profileren. In België is het vooral de bedoeling om je kennis te laten blijken en anders je mond te houden. 

Vriendschappen: Nederlanders zijn makkelijker en opener als het gaat om het aangaan van contacten en nieuwe vriendschappen. Belgen zijn meer gesloten. Vriendschappen zijn vaak oud en nieuwe vriendschappen worden gesloten via anderen. Familie speelt in België ook een grotere rol dan in Nederland.

Zelfverzekerdheid: Nederlanders worden vaak gezien als assertiever en meer zelfverzekerd. Door Belgen wordt dit niet zelden ervaren als lomp of arrogant. Verbale communicatie is belangrijk in de Nederlandse cultuur, terwijl in België meer op intuïtie en non-verbaal gecommuniceerd wordt.

Zakelijk: Nederlanders scheiden het persoonlijke en zakelijke vrij makkelijk. Zo nodig doen Nederlanders zelfs zaken met de concurrent. Dat is voor Belgen vrij ondenkbaar: er wordt veel meer waarde gehecht aan goede relaties en persoonlijk contact. 

Stereotypes en vooroordelen

Matthys moet in Nederland het meest wennen aan de snelle mening van Nederlanders. “En ook aan de Belgenmoppen. Mensen zagen mij niet als Mick, maar als Belg.” Toch is Matthys van mening dat het voor Belgen makkelijker is om in Nederland te integreren dan andersom. “In België word je niet snel opgenomen in de gemeenschap. Vriendschappen gaan vaak via via en Belgen zijn niet snel open tegenover mensen die ze niet kennen.” 

"Het meest hartgrondige beeld is dat Nederlanders gieriger zijn", zegt Matthys. "Dat is niet waar. Ze praten wel meer over geld en zijn prijsbewuster. Vlamingen ergeren zich daaraan, maar gaan niet beter om met hun geld. Nederlanders geven bovendien meer uit aan liefdadigheid."

Een ander groot verschil is volgens Matthys de manier waarop Belgen en Nederlanders met familie omgaan. "In België speelt het leven zich af rond de kerktoren, daar komt alles samen, daar draait ook nog alles om de familie. In Nederland is het meer individualistisch, mensen zoeken hun eigen sociale omgeving."

Toenadering

Ondanks de verschillen zien Matthys en Van Kampen ook toenadering tussen de buurlanden. “Vlamingen zijn zelfverzekerder geworden en kijken minder op tegen Nederland dan voorheen”, zegt Matthys. Daarnaast worden Nederlanders bescheidener: “Dat zie je nu vooral in het voetbal. Nederland doet het minder goed, en België juist steeds beter.” 

Volgens Van Kampen staan jongeren in steden meer open voor elkaar: “Belgische jongeren staan minder negatief tegenover Nederland dan de ouderen in België. Ook hebben jongeren de neiging meer te mengen met elkaar.” Matthys zegt dat veel kenmerken ook aan het schuiven zijn: “Belgische jongeren worden steeds mondiger en directer, terwijl de Nederlandse jongeren ‘braver dan ooit’ schijnen te zijn.”

Matthys denkt dat de verschillen steeds minder groot zullen worden in de toekomst. Niet alle vooroordelen houden tegenwoordig nog stand. Ondanks dat de verschillen nog groot zijn, lijkt de kloof langzaam minder diep te worden. Maar of België en Nederland ooit echt naar elkaar toegroeien? De tijd zal het leren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

UWV maakt al jarenlang veel meer fouten bij WIA-berekening dan organisatie zelf meldt

UWV maakt al jarenlang veel meer fouten bij WIA-berekening dan organisatie zelf meldt
Bron: ANP

Bij de rekensom waarmee iemands arbeidsongeschiktheid wordt bepaald, gaat veel meer mis dan het UWV zelf meldt. Al sinds 2020 meldt de controleafdeling van het UWV in rapporten allerlei gebreken. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en het AD.

De uitkeringsinstantie maakt die fouten bij het vaststellen van het percentage arbeidsongeschiktheid van mensen die een WIA-uitkering ontvangen. Gedupeerden ontvangen daardoor een te lage of te hoge uitkering, of helemaal geen.

Allerlei fouten

De fouten schelen arbeidsongeschikten enkele euro's tot 1.184,89 euro per maand, blijkt uit berekeningen die het UWV zelf heeft gemaakt.

Uit verschillende UWV-onderzoeken en documenten blijkt dat er al zeker 5 jaar allerlei fouten gemaakt worden bij de bepaling van het arbeidsongeschiktheidspercentage. Dus niet alleen bij de indexering, zoals het UWV vorige week bekendmaakte.

Bekijk ook

Niet het hele verhaal

Het UWV verklaarde dat er nieuwe fouten waren gevonden, die de organisatie moet herstellen. Volgens de directie ging het om fouten bij de indexering: een verwachte loonstijging als de persoon niet ziek zou zijn geworden. Een onbekend aantal arbeidsongeschikten heeft daardoor de afgelopen 1,5 jaar onterecht geen uitkering gekregen.

"Wij betreuren deze situatie zeer. De gevolgen op de korte en lange termijn moeten we echter nog wel verder analyseren. Wij komen zo snel mogelijk met duidelijkheid en vinden het vervelend dat mensen hierdoor in onzekerheid moeten zitten", zei Johanna Hirscher van de raad van bestuur. Maar bij meer stappen in de berekening werden er fouten gemaakt en het speelde ook veel langer.

Signalen niet opgepakt

De raad van bestuur had dit moeten weten, zeggen (oud-)medewerkers tegen EenVandaag en het AD. Jarenlang zijn rapporten met deze alarmerende uitkomsten met de directie gedeeld, maar de signalen zijn niet of onvoldoende opgepakt. Ze zijn bezorgd over deze nieuwe fouten, maar niet verbaasd.

Juristen noemen de conclusies 'erger dan ze vermoedden'. Het frustreert ze dat het UWV er niet zelf mee naar buiten komt.

info

Dossier UWV - samenwerking AD/EenVandaag

Dit verhaal is onderdeel van het 'dossier UWV', dat EenVandaag samen met het AD volgt. Vanuit EenVandaag werken Joost Lammers, Marlou Poncin en Simone Timmer aan alle verhalen. Bij het AD bestaat het team uit Julia Bokdam, Cyril Rosman en John van den Oetelaar.

Heeft u tips of wilt u uw verhaal ook delen? Dat kan via de mail op meldpunt[at]eenvandaag[dot]nl, of via ons online meldpunt-formulier.

Complexe rekensom

Het gaat om het zogenoemde 'maatmanloon'. In een complexe rekensom wordt bepaald of iemand recht heeft op een WIA-uitkering en hoe hoog die is. Dat gebeurt mede op basis van loonstroken van de voormalige werkgever, het eerder gewerkte aantal uren en mogelijke functies die iemand nog wél kan uitoefenen.

Uit de UWV-rapporten blijkt dat het bij die berekening regelmatig misgaat. Bijvoorbeeld door het invoeren of gebruiken van verkeerde gegevens en bij afwijkingen in het loon door vakantiegeld, onregelmatigheidstoeslagen, bonussen en overuren. Bovendien wordt de uitkomst regelmatig onvoldoende onderbouwd.

Al 5 jaar bekend

Dat daarmee fouten worden gemaakt, constateerde het interne controle-orgaan van het UWV in 2020 al in een evaluatierapport. "Het aantal bevindingen op het vastgestelde maatmanloon is inmiddels aanleiding geweest om een groot onderzoek (300 dossiers) te starten op dit item en in overleg te treden met de arbeidsdeskundig adviseur", staat in dat rapport.

De conclusie uit dat vervolgonderzoek een jaar later is dat in 69 procent van de gevallen het maatmanloon op de juiste wijze is vastgesteld. En dus in 31 procent van de gevallen niet. Ook in eerdere en latere rapporten, die in handen zijn van EenVandaag en het AD, worden fouten met het maatmanloon geconstateerd. In een enkel geval gaat het zelfs om een foutpercentage van 60 procent.

Bekijk ook

Kleine fout, grote gevolgen

Die fouten hebben niet altijd gevolgen voor de hoogte of duur van de uitkering. Maar in sommige gevallen kan de impact van een kleine afwijking wél groot zijn.

Iemand die voor minder dan 35 procent wordt afgekeurd heeft namelijk geen recht op een uitkering. Een kleine fout bepaalt dus of iemand nét niet of nét wel recht heeft op een WIA. Een rekenfout kan ook gevolgen hebben voor het recht op extra vergoedingen, die mensen met een hoog arbeidsongeschiktheidspercentage kunnen krijgen.

'Uitkomsten zijn triest'

"Dat maakt deze uitkomsten zo triest", zegt een oud-medewerker. Hij is bijna 25 jaar arbeidsdeskundige en werkte tot april vorig jaar bij het UWV. Arbeidsdeskundigen maken de berekeningen en zijn samen met de procesbegeleider verantwoordelijk voor de uitkomst.

"Er heerst soms een gevoel: dit zijn de gegevens waar ik het mee moet doen. Dan gaat u maar in bezwaar. Dat vind ik kwalijk", zegt hij. "Het gebeurde met enige regelmaat dat ik na het opvragen van extra informatie tot een andere uitkomst kwam."

Bekijk ook

In bezwaar gegaan

Maurice Zieleman is adviseur inkomen en sociale zekerheid bij beroepsfederatie RADi. Ook hij constateerde fouten met het maatmanloon bij een van zijn cliënten en meldde zich bij EenVandaag. Het gaat om fouten uit maart 2023, waarbij het verkeerde CBS-indexcijfer werd gebruikt door het UWV.

Zieleman ging namens zijn cliënt in bezwaar en zag in de procedure dat er ook fouten waren gemaakt in het meerekenen van extra uitbetaalde verlofuren. In februari dit jaar kreeg hij antwoord: het bezwaar is gegrond op de indexering. Op andere fouten werd niet ingegaan.

'Ondoorgrondelijk systeem'

De adviseur vindt het frustrerend: "Ik snap niet waarom het UWV geen transparantie geeft en niet in wil gaan op die andere fouten. Voor mijn cliënt levert dit veel stress op. Zijn gezondheid is erdoor verslechterd. En het probleem is nog niet opgelost."

Bovendien vond deze indexeringsfout plaats in de periode vóór het UWV stelde dat de problemen zijn ontstaan. "Dit systeem is voor veel mensen ondoorgrondelijk en te complex. Ik denk dat cliënten niet goed kunnen doorzien waar en hoe er fouten zijn gemaakt."

Bekijk ook

'Hoog foutpercentage'

"Het is erger dat ik vermoedde", zegt Jean Louis van Os van Advocaten Collectief Tilburg. "Ik had niet gedacht dat het breder en diepgaander zou zijn. Wat uit de rapporten blijkt, maakt het nog erger. Het foutpercentage is nogal hoog."

Volgens hem is een juist maatmanloon cruciaal. "Dit is het fundament waarop een uitkering wordt gebaseerd. En dat rammelt."

Makkelijkst om op te lossen

Het UWV heeft het probleem gepakt dat het makkelijkste is om op te lossen, zegt de advocaat. "Het is elke keer pleisters plakken. Indexering corrigeren: alle andere dingen blijven liggen."

"Er worden structureel fouten gemaakt. Je ziet het terug op elk terrein dat je kunt bedenken. Er gaan dingen fout, van aanvraag tot procedure bij de centrale raad."

Bekijk ook

Is dit nog op te lossen?

Er loopt nog een UWV-onderzoek naar het maatmanloon, waarin de indexeringsfouten worden meegenomen. Ook zegt de instantie fouten te gaan herstellen. Die herstelactie komt bovenop de eerder aangekondigde actie naar rekenfouten vanaf 2020 waar potentieel tienduizenden arbeidsongeschikten mee te maken kregen.

"Het grijpt mij naar de keel. Het beeld zoals het werd geschetst door het UWV en de minister (Eddy van Hijum, red.) leek te overzien, maar er is veel meer aan de hand. Ik durf niet meer te zeggen dat het oplosbaar is", zegt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Mariëtte Patijn.

Binnenkort meer duidelijkheid

Ze vervolgt: "Dit zorgt voor nog meer onzekerheid, nog meer mensen die zich afvragen of dit over hen gaat."

Binnenkort komt er meer duidelijkheid over hoe die operatie vorm gaat krijgen, zo heeft minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangekondigd. Eerder liet hij weten dat niet alle fouten hersteld kunnen worden, want dan zou de dienstverlening van UWV volledig vastlopen.

'Interne signalen niet altijd goed opgevolgd'

Het UWV zegt in een reactie eerst de situatie zorgvuldig uit te willen zoeken, voordat een volledig beeld geschetst kan worden. "We begrijpen dat dit tot onzekerheid en zorgen leidt bij cliënten van UWV. En dat betreuren wij zeer."

Daarvoor zou sinds november vorig jaar een onderzoek bezig zijn, waarvan de uitkeringsorganisatie verwacht in april met uitkomsten te komen. Over bekendheid met de bestaande, eerdere onderzoeken, schrijft een woordvoerder: "Interne signalen over kwaliteit zijn intern niet altijd goed opgevolgd."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoge kosten onderhoud rijksmonumenten staan vaak niet in verhouding met inkomsten: 'Overheid moet verantwoordelijkheid nemen'

Hoge kosten onderhoud rijksmonumenten staan vaak niet in verhouding met inkomsten: 'Overheid moet verantwoordelijkheid nemen'
De Wilhelminatoren in Valkenburg is ingestort.
Bron: ANP

De instorting van de Wilhelminatoren in Valkenburg roept veel vragen op. Want hoewel de oorzaak nog onduidelijk is, wil de burgemeester van Valkenburg dat er nu al wordt gekeken naar hoe we in Nederland omgaan met rijksmonumenten.

"Wat hier gebeurt kan dus eigenlijk op elke plek en met elk rijksmonument in dit land gebeuren", zegt burgemeester Daan Prevoo, een dag nadat de Wilhelminatoren zondagochtend plotseling instortte.

Op alles voorbereid, behalve dit

Ook al had de burgemeester geen aanwijzing dat er iets mis was.

"Het was als donderslag bij heldere hemel. Als burgemeester word je op alles voorbereid. Van een grote brand in een bejaardentehuis tot overstromingen. Maar als iemand zou vertellen: 'we gaan nu oefenen met een toren die instort'. Dan zou ik zeggen: 'zijn er andere ideeën op?'"

Beter toezicht

Het had niet mogen gebeuren, gaat de burgemeester. "Ik weet dat toezicht op een rijksmonument niet hip en sexy is als bestuurder. Maar hebben hier wel een taak en zorgplicht."

Volgens de burgemeester is het dan ook de vraag of we momenteel voldoen aan dat toezicht? "Als wij iets over het hoofd hebben gezien of steken hebben laten vallen, dan zijn we daar ook transparant in. Want we moeten hier van leren", voegt Prevoo toe.

Bekijk ook

Niet meer stabiel of veilig

Ik weet niet precies of er achterstallig onderhoud was bij de Wilhelminatoren in Valkenburg", zegt Eefje van Duin van de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM).

Maar er zijn inderdaad monumenten die er in het algemeen niet al te best bij staan, gaat ze verder. "Als je het onderhoud blijft uitstellen en wind en water binnen blijft komen, dan komt er een moment dat ze ook niet meer stabiel of veilig zijn."

Meer onderhoud nodig

Staat het er dan allemaal slecht bij? Dat valt volgens Van Duin dan wel weer mee.

"In de algemene zin staat een hele grote groep er goed bij, maar we moeten wel wat doen aan de monumenten die meer onderhoud nodig hebben." Zo noemt ze als voorbeeld de Westerkerk in Amsterdam die in 3 jaar tijd 14 centimeter is weggezakt. "In alle soorten monumenten kunnen deze problemen voorkomen."

info

Huidige staat rijksmonumenten

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzocht de staat van ruim 40.000 rijksmonumenten. En concludeerde dat ruim 5.000 van die bouwwerken in slechte of matige staat verkeren. Volgens experts zou er 770 miljoen nodig zijn om deze restauratieachterstand terug te dringen. Maar de verantwoordelijke minister zegt dat daar nu geen geld voor is.

Kostbaar

Dat de eigenaren compleet zelf opdraaien voor de kosten, is volgens Van Duin niet mogelijk want veel van hen hebben geen inkomsten. "Zo heb je ook kerken die nauwelijks inkomsten hebben. Zeker met het teruglopende aantal kerkgangers." Het is dan lastig om de financiering voor het opknappen rond te krijgen.

En er zijn volgens haar ook hele unieke en grote gebouwen met veel details en hoge daken die kostbaar zijn om te onderhouden. "Op het moment dat jij een museum bent of een dierentuin, die inkomsten staan niet in verhouding tot de grote van de restauratieopgave. Een groot deel van het percentage moeten ze dan zelf ophoesten."

Bekijk ook

Nederlands erfgoed

En zo zijn er nog meerdere voorbeelden waar de kosten van onderhoud niet opwegen tegen de inkomsten.

"Bijvoorbeeld een voormalige watertoren, die wij nog steeds heel belangrijk vinden voor het aangezicht van het dorp, voor het verhaal van Nederland. Maar dan zullen we ook met elkaar moeten vinden dat er financiering moet komen om dat in stand te houden", legt Van Duin uit.

Slopen of nieuwbouw?

Minder monumenten of slopen en nieuwbouw, is dat dan geen optie? "Wij vinden met elkaar dat monumenten belangrijk zijn. Monumenten hechten ons aan het gebied."

"De overheid moet daarvoor zijn verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat er voldoende middelen zijn om het monument in stand te houden."

Bekijk ook

'Monumenten zijn ervoor altijd'

Van Duin gaat verder: "Als wij naar de Waddeneilanden gaan en in zo'n leuk authentiek dorpje komen. Dan zeggen we: 'goh, wat is dat mooi'. Nog los van het feit dat iets slopen en vervolgens iets bouwen ook geld kost, kan je niet zomaar je verleden, je geschiedenis, je verhalen uitvegen die tastbaar zijn in de gebouwen in onze omgeving. Dat kan natuurlijk niet."

"Monumenteneigenaren komen en gaan, maar de monumenten zouden er in principe voor altijd moeten zijn", sluit Van Duin af.

Zorgen we wel goed genoeg voor onze Rijksmonumenten?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant