Wij zijn gierig, zij beleefd. Wij weten het altijd beter, zij zeggen soms ja als ze nee bedoelen. Belgen en Nederlanders zijn buren die dezelfde taal spreken, maar begrijpen elkaar vaak niet. De culturele verschillen zijn groot, maar socioloog Mick Matthys stelt: “De vooroordelen die we van elkaar hebben, kloppen niet.”

“Toen ik verhuisde dacht ik: we delen dezelfde taal, de landen liggen naast elkaar. Het verschil zal niet zo groot zijn.” De Nederlandse correspondent Anouk van Kampen verhuisde anderhalf jaar geleden naar België. “Ik ontdekte gaandeweg hoe groot de verschillen zijn.”

'Wat doe ik fout?'

Van Kampen merkt de verschillen vooral op in sociale situaties. “Er werd vaak raar op mij gereageerd en ik begreep dan niet wat ik fout deed. Je gaat je afvragen wat je verkeerd hebt gedaan en wat je nog meer ‘fout’ doet.”

Als journalist is Van Kampen in Nederland gewend bij interviews snel en to the point te zijn. "In België wordt een andere aanpak verwacht. Het sociale aspect is belangrijk. Eerst praat je uitgebreid met elkaar. Soms komen zelfs de flessen wijn op tafel."

Onderzoek

“De ervaring van Van Kampen is erg herkenbaar”, stelt onderzoeker Mick Matthys. Hij kwam veertig jaar geleden vanuit België naar Nederland en was tot voor kort docent socialisatie- en cultuurtheorie aan de Universiteit Utrecht.

Matthys deed onderzoek naar de culturele verschillen tussen België en Nederland door dertig Nederlanders in België en dertig Belgen in Nederland te interviewen. Zijn bevindingen publiceerde hij in het boek ‘Waarom Belgen gelijk hebben en Nederlanders gelijk krijgen’.

Stereotypes en vooroordelen

Matthys moet in Nederland het meest wennen aan de snelle mening van Nederlanders. “En ook aan de Belgenmoppen. Mensen zagen mij niet als Mick, maar als Belg.” Toch is Matthys van mening dat het voor Belgen makkelijker is om in Nederland te integreren dan andersom. “In België word je niet snel opgenomen in de gemeenschap. Vriendschappen gaan vaak via via en Belgen zijn niet snel open tegenover mensen die ze niet kennen.” 

"Het meest hartgrondige beeld is dat Nederlanders gieriger zijn", zegt Matthys. "Dat is niet waar. Ze praten wel meer over geld en zijn prijsbewuster. Vlamingen ergeren zich daaraan, maar gaan niet beter om met hun geld. Nederlanders geven bovendien meer uit aan liefdadigheid."

Een ander groot verschil is volgens Matthys de manier waarop Belgen en Nederlanders met familie omgaan. "In België speelt het leven zich af rond de kerktoren, daar komt alles samen, daar draait ook nog alles om de familie. In Nederland is het meer individualistisch, mensen zoeken hun eigen sociale omgeving."

Toenadering

Ondanks de verschillen zien Matthys en Van Kampen ook toenadering tussen de buurlanden. “Vlamingen zijn zelfverzekerder geworden en kijken minder op tegen Nederland dan voorheen”, zegt Matthys. Daarnaast worden Nederlanders bescheidener: “Dat zie je nu vooral in het voetbal. Nederland doet het minder goed, en België juist steeds beter.” 

Volgens Van Kampen staan jongeren in steden meer open voor elkaar: “Belgische jongeren staan minder negatief tegenover Nederland dan de ouderen in België. Ook hebben jongeren de neiging meer te mengen met elkaar.” Matthys zegt dat veel kenmerken ook aan het schuiven zijn: “Belgische jongeren worden steeds mondiger en directer, terwijl de Nederlandse jongeren ‘braver dan ooit’ schijnen te zijn.”

Matthys denkt dat de verschillen steeds minder groot zullen worden in de toekomst. Niet alle vooroordelen houden tegenwoordig nog stand. Ondanks dat de verschillen nog groot zijn, lijkt de kloof langzaam minder diep te worden. Maar of België en Nederland ooit echt naar elkaar toegroeien? De tijd zal het leren.

Hevige stortbuien, toenemende hitte en wegzakkende grond. Steeds meer woningen in Nederland beschadigen door klimaatverandering. Het overkwam ook de Rotterdamse Quintus. "Heb hier lang met veel plezier gewoond, maar dit huis is niet toekomstbestendig."

Quintus Visser woont al jaren in Rotterdam en heeft door klimaatverandering steeds vaker schade aan zijn huis. Zijn woning verzakt langzaam, omdat die op kleigrond gebouwd is en geen fundering heeft. "Een tot twee keer per jaar wordt het hier nat. In een aantal gevallen stond hier 40 centimeter water", vertelt hij.

80 centimeter verzakt

In zo'n 100 jaar is Quintus' woning in totaal 80 centimeter verzakt. "Dat kan je terugzien aan de verhoogde vloer in het souterrain", legt hij uit, terwijl hij naast de deur staat die niet verhoogd kan worden. Zijn hoofd steekt er zo'n 15 centimeter bovenuit.

De wc en douche liggen nog op het oorspronkelijk niveau, het verschil is ongeveer 40 centimeter. Wie naar de wc gaat, moet eerst een afstapje van bijna een halve meter maken. "Hier is het hemelwater en het rioolwater niet gescheiden. Bij heftige regenbuien kan het riool het niet verwerken en dan komt het water omhoog", legt hij uit. Die stortbuien komen door klimaatverandering steeds vaker voor.

Waarde gedaald

Door de verzakkingen, daalt de waarde van Quintus' huis aanzienlijk. En het laten funderen is te duur. "Ik heb zelf niet de middelen om 1 tot 1,5 ton op tafel te leggen."

Quintus is een ondernemer in theaterverlichting en een groot deel van zijn pensioen zit in zijn huis. "Ik was ervan uitgegaan dat ik geen tot heel weinig woonlasten zou hebben als ik 65 zou worden. Inmiddels is de situatie heel onzeker."

Niet toekomstbestendig

Verhuizen is vanwege de waarde van het huis dus geen optie. Mocht hij dat wel doen, denkt Quintus met de krapte op de woningmarkt niet genoeg geld te hebben om een nieuwe en betere woning te kunnen kopen.

"Als ik dit huis verkoop, dan moet ik eerlijk zijn over de fundering. Je gaat niet mensen een huis verkopen met een lijk in de kast", zegt hij. "Ik heb hier heel lang en met veel plezier gewoond. Maar als ik eerlijk ben, dan is het huis niet toekomstbestendig."

Hoogwater

De Rotterdammer is niet de enige die door de klimaatschade aan zijn huis in een lastige situatie terechtkomt. Er zijn door heel Nederland heel wat woningen kwetsbaar voor extreem weer, zoals hittegolven, bosbranden en stortbuien, die steeds vaker voorkomen.

Zo verhuisde journalist en schrijver Christel Don van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. Ze dacht op haar nieuwe plek veilig te zijn voor het zeewater, maar schrok door de hoge waterstand van de IJssel vorige winter. "Dat heeft me echt aan het denken gezet. Er is zoveel meer waar we rekening mee moeten houden dan alleen zee."

'Klimaatgetto's'

Don schreef daarom het boek 'Klimaatgetto's', dat gaat over kwetsbare wijken waar de gevolgen van klimaatverandering extra hard aankomen. De inwoners van deze 'klimaatgetto's' hebben niet de middelen om hun huis klimaatbestendig te maken óf te verhuizen. Hierdoor komen zij vast te zitten in een wijk.

"Het is een heftige titel", geeft Don toe. "En we zijn daar nog lang niet in Nederland, maar in landen zoals Indonesië en Amerika zie je dit soort wijken wel al ontstaan. We kunnen nu voorkomen dat klimaatgetto's in Nederland ontstaan."

Niet alleen, maar samen

Volgens Don is het belangrijk dat we leren leven met de pijn van klimaatverandering. Het terugdraaien kan namelijk niet. "Ik heb in het boek een waslijst gemaakt van dingen die we kunnen doen bij extreem weer", vertelt ze. "Je kan bijvoorbeeld kijken naar hoe de hitte naar binnenkomt en aan welke kanten je zonwering installeert."

Maar ze stelt dat dit soort individuele aanpassingen maar een deel zijn van de oplossing. Het is volgens Don juist belangrijk dat we samen kijken in onze buurten naar mogelijkheden, ook voor mensen die niet genoeg geld hebben. "We moeten gaan kijken wie in onze buurt kwetsbaar is onder extreme weersomstandigheden. Wie moeten we gaan bezoeken bij een hittegolf of bij een hevige regen? Samen plannen maken maakt ons weerbaar tijdens extreem weer."

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.