Deze historicus voorspelt al 40 jaar succesvol wie de Amerikaanse verkiezingen wint: dit kan hij zeggen over 2024

Hij voorspelde dat Donald Trump president zou worden toen niemand dat geloofde en wist als eerste dat Barack Obama zou winnen. De inmiddels 76-jaar oude historicus Allan Lichtman verbaast al 40 jaar vriend en vijand.

De strijd om het Witte Huis wordt dit jaar spannend. Met Joe Biden als oudste presidentskandidaat ooit en Donald Trump die dit jaar vooral in de rechtszaal te vinden zal zijn vanwege de 91 aanklachten aan zijn adres.

Geen glazen bol

Om inzicht te krijgen in de kansen van Biden en Trump sprak EenVandaag af met historicus Allan Lichtman op de campus van de American University in Washington D.C., waar hij al lange tijd lesgeeft. Zijn leeftijd houdt hem niet tegen.

Lichtman lacht bij de vraag of hij een glazen bol heeft. Dat is het zeker niet, maar de manier waarop hij de uitkomst van de verkiezingen extreem accuraat voorspelt is bijzonder. Hij gebruikt daarvoor een model dat eigenlijk werd ontwikkeld om aardbevingen te voorspellen.

Verkiezingen en aardbevingen

"Ik kwam in 1981 toevallig in contact met wetenschapper Vladimir Keilis-Borok uit de Sovjet-Unie, die een autoriteit is op het gebied van aardbevingen", vertelt Lichtman.

"Hij vertelde over zijn fascinatie voor verkiezingen en zag als eerste een verband tussen politieke verschuivingen en aardbevingen. Als Sovjet-wetenschapper ging toentertijd je kop eraf als je iets met verkiezingen wilde doen, dus hij vroeg of ik hem kon helpen."

Bij instabiliteit verliest zittende partij

En zo geschiedde. In een paar jaar tijd ontwikkelde Lichtman samen met Keilis-Borok het model waarmee ze de verkiezingen nu al jaren voorspellen. Sinds de herverkiezing van Ronald Reagan in 1984 hebben ze er nooit naast gezeten.

Lichtman beschrijft hoe hij op een andere manier naar politiek heeft leren kijken. Niet als progressief versus conservatief of Democraten versus Republikeinen, maar in aardbevingstermen. Is er stabiliteit, dan blijft de zittende partij aan de macht. Is er instabiliteit, dan verliest de zittende partij.

'Thirteen keys to the White House'

In het model zitten dertien factoren die doorslaggevend zijn. Lichtman noemt ze 'the thirteen keys to the White House'. Als een kandidaat zes of meer van die sleutels tegen zich heeft, is er sprake van een aardbeving en verliest de zittende president.

In het model wordt rekening gehouden met de resultaten van tussentijdse verkiezingen, sociale onrust in de samenleving, de stand van de economie en schandalen. En van veel waarde in het model is of een van de kandidaten op dat moment al president is. Dat vergroot zijn of haar kansen aanzienlijk.

Niet gezegd dat Biden zal winnen

Vooral op basis van dat laatste staat Biden er goed voor. Hij doet mee aan de verkiezingen als zittende president en heeft ook binnen zijn eigen partij geen concurrentie, wat zijn kansen alleen nog maar verder vergroot. Daarmee heeft hij in het model van Lichtman al twee 'keys to the White House' in handen. Maar daarmee is niet gezegd dat hij ook zal winnen.

De grootste risico's voor Biden zijn op dit moment de oorlog in Oekraïne en de Amerikaanse economie. De werkloosheid is nog nooit zo laag geweest en de economie groeit harder dan verwacht, maar daar merkt de gemiddelde Amerikaan niets van.

Kan nog te veel gebeuren

Woningen zijn onbetaalbaar en ook de boodschappen zijn nog nooit zo duur geweest. "En dan heb je ook nog de Republikeinen, die er alles aan doen om een schandaal te vinden waar ze hem aan kunnen ophangen. Als dat lukt, nemen de kansen van Joe Biden snel af", volgens Lichtman.

Maar een jaar voor de verkiezingen voorspellen wie gaat winnen, dat doet Lichtman niet. Daarvoor kan er nog te veel gebeuren. Hij doet zijn voorspelling 2 maanden voor de verkiezingen en laat zich door niemand verleiden om het eerder te doen. "De peilingen zijn dagkoersen. Mijn voorspelling klopt altijd en dat wil ik ook dit jaar weer graag bewijzen."