Deze hersenchirurg ziet alleen maar voordelen van 3D-bril bij operaties

Chirurgen van Amsterdam UMC willen op grote schaal 3D-brillen inzetten rond hart- en hersenoperaties. Daarmee kunnen ze dwars door organen heen kijken. Neurochirurg Maarten Bot: "Het zorgt voor meer vertrouwen en veiliger operaties."

De bril werkt als volgt: als de chirurg hem opzet, ziet hij een hologram voor zich. Dat is een digitale kopie in 3D van het orgaan dat hij moet opereren, zoals een hart of de hersenen.

Van 2D naar 3D

"Zo weten we precies wat we kunnen verwachten tijdens het verwijderen van bijvoorbeeld een hersentumor", vertelt neurochirurg Bot. Naast de hersenchirurgie wordt de 3D-bril ook ingezet bij hartoperaties.

Dit gebeurt in samenwerking met het UMC Utrecht, waar de software voor de brillen is ontwikkeld. Bot: "Tot nu toe keek je als chirurg standaard naar 2D-plaatjes van de hersenen. In je hoofd maakte je daar zelf een 3D-beeld van."

Goed voor de samenwerking

"Dankzij het hologram zien we nu de specifieke anatomie van een patiënt", legt de neurochirurg uit. "Zo kun je een gedetailleerd plan maken voor een operatie: waar bevindt een bepaald bloedvat zich, dat mogelijk in de weg zit? Waar zit extra risico? Dat is in de neurochirurgie heel belangrijk."

Bovendien is het goed voor de samenwerking, stelt Bot. "Het voegt meer toe dan alleen een 3D-beeld. Het vergemakkelijkt je inzicht, maar ook de samenwerking met andere artsen. Omdat je beiden naar zo'n hologram kunt kijken en daarmee aan de slag kunt."

Liever bril dan een studieboek

De 3D-brillen worden ook al ingezet in het onderwijs. Geneeskundestudent Daphne Garvelink vindt dat 'heel cool'. "Van buitenaf kun je het niet goed zien, maar als je de hololens op hebt, kun je door de hersenen heen kijken. Zo kun je de structuren van de hersenen goed zien vanuit alle posities", vertelt ze enthousiast.

Als ze moet kiezen tussen het studieboek of de bril is ze resoluut. "De bril. Het is veel leuker, veel interactiever. Zo sla je de informatie beter op en onthoud je het beter. Je begrijpt de anatomie van de hersenen beter."

Bron: EenVandaag

Koppelen aan AI

Futurist Richard van Hooijdonk heeft veel oog voor de digitale toekomst van de gezondheidszorg. Hij vindt het interessant waar Maarten Bot en zijn collega's mee bezig zijn, maar is ook kritisch. "Het wordt pas echt opwindend als je zo'n hololens gaat koppelen aan generatieve AI, aan kunstmatige intelligentie", vindt hij.

Als voorbeeld geeft hij een afbeelding van een wond. "Stel je voor dat je opnames hebt gemaakt van een wond. Die kun je vervolgens naar een machine sturen met miljarden plaatjes in het systeem en de vraag stellen: wat zijn afwijkingen?"

'Leuke gimmick'

Dat systeem kan met een veel grotere snelheid dan de arts bepalen wat er aan de hand is, legt Van Hooijdonk uit.

"Zo'n hololens is een leuke gimmick, maar het is niet waar we naartoe gaan. Het is maar een onderdeel van de totale puzzel. Ik zou zo graag willen dat deze ziekenhuizen zich met de toekomstige puzzel gaan bemoeien."

Mensenwerk

Neurochirurg Maarten Bot denkt niet dat hij als chirurg snel zal worden vervangen door AI, of een operatierobot. "Het opereren zelf is echt nog wel mensenwerk. Er moeten heel veel beslissingen genomen worden tijdens zo'n operatie. Over het wel of niet verwijderen van een tumor bijvoorbeeld, daar zijn algoritmes voorlopig nog niet aan toe. Dus er is zeker nog werk voor mij in de nabije toekomst."

Bot denkt dat de 3D-bril een flinke vlucht zal nemen. "Ik verwacht dat het de komende 5 tot 10 jaar heel gewoon zal worden dat je een dokter door het ziekenhuis ziet lopen met een 3D-bril op. En die ziet daarop bijvoorbeeld scans, maar ook de laatste bloeduitslagen van de patiënt, of wanneer die voor het laatst in het ziekenhuis is geweest. Dat je die informatie direct beschikbaar hebt en dus niet eerst naar een scherm hoeft te lopen."

Veiliger opereren

Maar dat is nog toekomstmuziek, benadrukt Bot. Voor nu is de grootste winst te behalen op het gebied van veiligheid. "Het operatieteam begint nu met precies hetzelfde stappenplan en met 3D-beeld aan de operatie en dat zorgt voor meer vertrouwen en ook voor veiliger operaties."

Want stel je moet als chirurg een hersentumor verwijderen, dan zijn de marges vaak flinterdun. "De aangrenzende gebieden wil je met rust laten en vooral niet beschadigen. Daarom is het zo essentieel dat je die 3D-visualisatie en beeldvorming voor de operatie als voorbereiding kunt gebruiken, waardoor je tijdens de operatie voor geen enkele verrassing kan komen te staan."