Deze gevolgen heeft het verder inperken van de vrije artsenkeuze door zorgverzekeraars

Grote verzekeraars beperken vrije artsenkeuze door het schrappen van de restitutiepolis. Vooral de wijkverpleging en ggz zijn daarvan de dupe. "Uitwijken naar aanbieders wordt dan veel moeilijker."

Drie grote zorgverzekeraars: Zilveren Kruis, CZ en Stad Holland, maken vandaag bekend de restitutiepolis komend jaar niet meer te vergoeden. Die polis zorgt ervoor dat de zorg naar keuze altijd vergoed is, ook wanneer de zorgaanbieder geen contract heeft met jouw zorgverzekeraar. In 2022 waren er nog elf zorgverzekeraars die de restitutiepolis aanboden, in 2023 waren dat er zeven en volgend jaar zijn dat er nog maar drie.

Niet kunnen uitwijken

Het wegvallen van vrije artsenkeuze is een probleem, weet Ricardo Bronsgeest van SpierziektenNL. "Als mensen met ALS na revalidatie naar huis mogen hebben ze thuiszorg nodig. We merken dat daar op dit moment al problemen mee zijn. Zorg kan niet geleverd worden of er is een patiëntenstop", zegt hij.

Daardoor merkt Bronsgeest dat patiënten, vaak moeten uitwijken naar andere aanbieders in de thuiszorg. Ook aanbieders die geen contract hebben met de zorgverzekeraar. Door zo'n restitutiepolis was dat voorheen wel vergoed.

Zelf zorg inkopen met PGB

Bronsgeest is bang dat nu de restitutiepolis verder verdwijnt, het lastiger gaat worden zorg te krijgen. "Wanneer je dan niet kan uitwijken naar een andere aanbieder, heb je geen zorg", zegt hij.

Hij verwacht dat mensen met een spierziekte meer aanspraak zullen moeten maken op het persoonsgeboden budget, de PGB. Dit is een financiële regeling waarbij mensen met een zorgvraag zelf budget krijgen vanuit de overheid om zorg en ondersteuning in te kopen.

Ook zorgen bij zorgaanbieders

Ook zorgaanbieders die geen contract hebben met een zorgverzekeraar vrezen ook voor de gevolgen die het einde van vrije artsenkeuze met zich meebrengt. "Als niet gecontracteerde zorgverlener kreeg je tot nu toe bij een restitutiepolis een volledige vergoeding van de wijkverpleging die wij leveren. Vanaf volgend jaar is dat nog maar een gedeelte van de zorg", zegt Dick Vos, directeur van een thuiszorgorganisatie in Barendrecht.

"Als zorgaanbieder moeten wij dan genoegen nemen met een lagere vergoeding en een deel van de inkomsten inleveren", zegt hij.

Te klein voor een contract met een zorgverzekeraar

Is het dan een optie om een contract te krijgen met een zorgverzekeraar? Nee, zegt Vos. "Het standaard antwoord is dat ze aangeven al voldoende zorg in te hebben gekocht of ze zeggen al actief te zijn in het gebied waar wij zorg leveren."

Zijn thuiszorgorganisatie heeft 20 medewerkers. "Dan kiezen ze liever grote organisaties, maar die organisaties hebben allemaal een patiëntenstop", zegt Vos.

Niet meer te betalen

De drie zorgverzekeraars die vanaf volgend jaar geen vrije artsen keuze meer aanbieden, vinden dat het teveel geld kost. "Met name in de niet-gecontracteerde ggz en niet-gecontracteerde wijkverpleging nemen de zorgkosten sterk toe", zegt Zilveren Kruis.

Die verzekeraar wil ook komend jaar met zorgaanbieders in de wijkverpleging en de ggz extra afmaken maken, om de toegankelijkheid te verbeteren. "Met niet-gecontracteerde aanbieders kunnen we dergelijke afspraken niet maken."

Overgangsregeling

Verzekeraar Stad Holland zegt daarnaast dat het aanbod van restitutiepolissen sowieso is gekrompen, omdat de zorgverzekeraars in de toekomst niet meer zelf de stijgende kosten kunnen dragen.

"In het afgelopen jaar zijn de ggz-kosten bij Stad Holland gestegen van 25 miljoen euro naar 55 miljoen euro, terwijl het budget van de overheid om deze kosten te dekken niet in gelijke mate meegestegen is." Zilveren Kruis en Stad Holland geven aan wel met een overgangsregeling te komen voor huidige gebruikers van niet-gecontracteerde zorg. "Zij krijgen ook in 2024 100 procent vergoeding", zeggen zowel Zilveren Kruis als Stad Holland.