radio LIVE
meer NPO start

Demonstratie of illegaal protest? Dit zijn de regels als je wilt demonstreren in Nederland

Demonstratie of illegaal protest? Dit zijn de regels als je wilt demonstreren in Nederland
ME moet demonstranten in Eindhoven verwijderen van 18 Septemberplein
Bron: ANP

Als protest tegen de avondklok zijn er afgelopen weekend in verschillende steden rellen uitgebroken. In hoeverre waren deze protesten, voordat ze uit de hand liepen, een vorm van demonstreren? Dit mag wel en niet bij een protest.

Afgelopen jaar werd flink geprotesteerd: bijvoorbeeld door de boeren en mensen die tegen de coronamaatregelen zijn. Protesteren we de laatste jaren dan ook inderdaad meer? Zeker, zegt hoogleraar sociale verandering en conflict Jacquelien van Stekelenburg.

Meer protesten

"Sinds 2009 is er een groei in demonstraties in Nederland", vertelt ze. "Die demonstraties verliepen bijna altijd vredig, maar nu met de coronamaatregelen wordt het een stuk ingewikkelder. Er ontstaat spanning tussen vrijheid en veiligheid."

De rellen van afgelopen weekend zijn ook anders van aard, ziet Van Stekelenburg. "Relschoppers van nu richten zich op symbolen. Politiewagens, GGD-teststraten, ziekenhuizen zijn de dupe. Het geweld richt zich op de symbolen die staan voor waar de woede in wortelt."

Regels demonstreren

We demonstreren de laatste jaren dus steeds meer. Het is ook iedereens recht te demonstreren, zo staat in artikel 9 van de Nederlandse grondwet. Toch is dit recht wél verbonden aan bepaalde regels. Zo moet je het bijvoorbeeld aanmelden als je van plan bent te demonstreren.

Je hoeft daarbij niet aan te geven waarom of waartegen je wilt demonstreren. Maar het aanmelden zorgt ervoor dat een demonstratie veilig plaats kan vinden. Zo kan de burgemeester of politie bijvoorbeeld voorwaarden stellen, of voorbereidingen treffen.

Illegaal

Maar lang niet iedereen meldt een demonstratie aan, en daarmee is hij dan ook illegaal. Net zoals de protesten tegen onder andere de avondklok van afgelopen weekend.

"Sommige mensen melden hun demonstratie ook bewust niet aan", legt jurist Berend Roorda. "Het is hun vorm van protest. Ze willen op die manier aangeven dat ze zich sowieso al niet kunnen vinden in het beleid van de burgemeester of overheid." Daarom kiezen ze ervoor om zich niet aan die regel te houden.

Vreedzame demonstratie

Zo'n illegale demonstratie kan natuurlijk vreedzaam verlopen, en dan is er meestal weinig aan de hand. "Het Europese Hof van de Rechten van de Mens bepaalde dat er geen sancties nodig zijn als demonstranten zich rustig gedragen", vertelt Roorda. In dat geval is een politie-optreden niet nodig.

Maar lang niet alle demonstranten doen dat, bleek ook afgelopen weekend weer. Relschoppers vernielden onder andere supermarkten en bedrijfspanden. "De demonstraties waren illegaal, en het waren samenkomsten die de openbare orde konden verstoren. Dan mag de politie direct optreden namens de burgemeester en een sanctie opleggen."

Lees ook

Gespannen voor wat komen gaat

Door de demonstraties die uitliepen op rellen, kijken de burgemeesters en politie ook de komende dagen met spanning tegemoet. Waarnemend politiechef van Limburg Inge Godthelp geeft aan voorbereid te zijn voor een eventuele herhaling van het weekend. "Wel zijn we ons er van bewust dat dit sentiment in de maatschappij zorgt voor een zekere onvoorspelbaarheid."

Volgens Godthelp is het belangrijk dat mensen de mogelijkheid hebben om dit sentiment uit te drukken door middel van demonstraties. "Maar als het recht van demonstreren verandert in het kwaadaardig overtuigen van de ander dat jij gelijk hebt, en dat het dan niet meer gaat om je mening maar om je mening hebben en houden ten koste van de ander... Dan vind ik dat we daar op zijn minst de dialoog over moeten voeren."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Geen bus meer in de avond of op zondag: reizigersvereniging noemt bezuinigingen ov 'desastreus'

Geen bus meer in de avond of op zondag: reizigersvereniging noemt bezuinigingen ov 'desastreus'
Een bus van de Haagse vervoersmaatschappij HTM
Bron: ANP

De bezuiniging van 335 miljoen euro op het openbaar vervoer, die het kabinet volgend jaar wil doorvoeren, heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor het busvervoer. Dat zegt reizigersvereniging Rover.

Rover bracht voor het busvervoer in kaart wat de bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. De scenario's die daaruit volgen, kun je 'extreem' noemen. Samengevat: of de prijzen gaan flink omhoog, of er wordt een grote hap uit de dienstregeling genomen, of het wordt een combinatie van beide.

Veel onduidelijk

"Vooropgesteld: de werkelijke gevolgen weet nu nog niemand", zegt directeur Freek Bos van Rover. "Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat er geen enkele bus minder gaat rijden, maar dat de kaartjes 25 procent duurder worden."

Hij vervolgt: "Of de kaartjes worden 15 procent duurder en een relatief klein deel van de bussen en trams wordt geschrapt."

Scenario's van bezuinigingen op openbaar vervoer

Helemaal geen bus meer

Rover maakte per provincie scenario's: welke hap moet er uit de dienstregeling worden genomen als er geen forse prijsstijgingen zouden komen om de bezuiniging mee te dekken? Het zijn minimale varianten, maar zelfs die zijn al 'zeer ingrijpend' te noemen. "Op zondag helemaal geen bus meer, bijvoorbeeld. En er zijn ook regio's waar je er rekening mee moet houden dat daar 's avonds geen bus meer rijdt", vervolgt Bos.

Rover gaat nu het publiek vragen welk scenario er in hun regio zeker niet gekozen mag worden. Op de website van de reizigersvereniging kun je je provincie kiezen en je mening geven over de toekomst van het openbaar vervoer daar.

Terugdraaien

Bos legt zich nog niet neer bij de zwarte scenario's, benadrukt hij. "Wij hebben de gevolgen in kaart gebracht, omdat het kabinet dat niet heeft gedaan. De bezuiniging is in principe al ingeboekt, maar in september is er gewoon weer een miljoenennota. En dan kunnen ze het weer terugdraaien."

Een vervoerregio die hard wordt geraakt door de plannen van het kabinet, is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: hier moet maar liefst 72 miljoen euro op het openbaar vervoer bezuinigd worden.

Bekijk ook

Administratieve fout

Een deel van de landelijke bezuinigingen zijn het gevolg van een 'administratieve fout', gaf het kabinet in april toe. Het gaat om 110 miljoen euro die wordt bezuinigd op de zogenoemde Brede Doelgroepuitkering Verkeer en Vervoer (BDU). Dat is een financiële bijdrage die provincies en stadsregio's jaarlijks ontvangen van het ministerie voor de uitvoering van verkeer en vervoer op lokaal en regionaal niveau.

Dat de bezuinigingen toch worden doorgevoerd, leidt tot boosheid bij Jeffrey Keus. Hij is wethouder in Leidschendam-Voorburg en portefeuillehouder ov-exploitatie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Desastreus

"Het kan gebeuren dat je een fout maakt. Maar dan ga je hem ook herstellen. De fout is wel erkend, maar hij is niet hersteld. En dat maakt dat wij nu behoorlijk veel problemen hebben in deze regio. Uiteindelijk moeten we het openbaar vervoer voor onze inwoners op een goede manier regelen. Zonder deze middelen gaat dat echt een stuk moeilijker."

Het schrappen van buslijnen vindt Keus niet wenselijk, maar uitsluiten kan hij het niet. "En ja, dat zou wel echt desastreus zijn, ook voor mensen die afhankelijk zijn van deze bussen."

Bekijk ook

Geen herstel van fout

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst in een reactie naar een Kamerbrief van 25 april. Daaruit bijkt dat staatssecretaris Chris Jansen de administratieve fout niet gaat herstellen. Hij wijst erop dat de coalitiepartijen daar in de Voorjaarsnota geen geld voor hebben vrijgemaakt.

"Helaas heb ik moeten concluderen dat er bij de Voorjaarsnotabesluitvorming geen middelen beschikbaar zijn gekomen voor het compenseren van het effect van de generieke korting op specifieke uitkeringen op de BDU. Ik blijf hierover in gesprek met de regio om te bezien op welke wijze kan worden gezorgd dat het openbaar vervoer in de vervoerregio's betrouwbaar, comfortabel en betaalbaar blijft."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'
Kersenteler Arie Hakkert maakt zich zorgen om zijn oogst
Bron: EenVandaag

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Bekijk ook

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant