Defensie pakt veiligheidszaken traag aan, en dat levert gevaar op voor het personeel

Defensie zegt al jaren verbeteringen toe op het gebied van veiligheid. In de praktijk verbetert er nauwelijks iets. "De veiligheid is in het geding", zeggen de vakbonden. Zelfs de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht verbaast zich over de trage aanpak.

En niet alleen de Inspecteur-Generaal (IGK) en de vakbonden, maar ook de Inspectie Militaire Gezondheidszorg maakt zich grote zorgen over het gebrek aan mankracht en daadkracht. Een schrijnend voorbeeld is het onvermogen om mobiele hospitalen zelfs maar van defensieterreinen af te krijgen.

'Situatie verbetert nauwelijks'

In zijn jaarverslag verbaast Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Hans van Griensven zich over de trage aanpak van problemen met veiligheid bij defensie. "De krijgsmacht zegt jaar in jaar uit verbeteringen toe op het gebied van veiligheid, maar de situatie verbetert nauwelijks door gebrek aan en uitstroom van personeel."

Een gevolg is dat nieuwe medewerkers onvoldoende worden ingewerkt, constateert Van Griensven. "Dit alles leidt tot kortere en soms slechts gedeeltelijke opleidingen voor nieuwelingen. Dit heeft mogelijk negatieve gevolgen voor veilig werken in de latere loopbaan."

Ik verbaas me er soms over hoe weinig voortvarend sommige behoeftes worden aangepakt, met name waar het de veiligheid van het personeel raakt.

Tekort aan medisch personeel 'zeer alarmerend'

Ook het jaarverslag van de Inspectie Militaire Gezondheidszorg (IMG) is kritisch, en gaat verder in op de problemen met de inzet van mobiele hospitalen. Zo ziet de IMG dat er te weinig medisch personeel en te weinig materieel is om een compleet mobiel ziekenhuis, inclusief CT-scan en bloedbank, op te bouwen binnen 48 uur.

Bron: Defensie

In 2017 schafte het ministerie van Defensie nog een extra mobiel hospitaal aan. De Inspectie ziet ook dat de aantallen medisch personeel die op papier beschikbaar zijn, er in de praktijk niet blijken te zijn. Op meerdere plaatsen is er tekort aan medisch personeel. Kolonel Heuts van de IMG: "Het is zeer alarmerend, en één van de redenen waarom onze inzet beperkt is."

Als morgen op de alarmknop wordt gedrukt dan kunnen we niet groot uitpakken qua mobiel hospitaal.

Gebrek aan geschikt gewondentransport

Kolonel Heuts vindt het zorgelijk dat de medische zorg niet op sterkte is. Hij ziet voorlopig ook nog niet genoeg verbetering. "De ambitie is om in 2020 weer op orde te zijn, maar daar heb ik mijn twijfels bij. Als je niet voldoende verpleegkundigen hebt, dan kun je een missie niet ondersteunen. En dat is niet acceptabel."

Zo ontbrak het defensie volgens de IMG tijdens meerdere missies aan geschikt gewondentransport. Hierdoor waren Nederlandse militairen volledig afhankelijk van transportmiddelen van andere landen. De staatssecretaris van Defensie zegde versnelde aanschaf van speciale voertuigen toe. De IMG stelt in het jaarverslag echter vast dat deze middelen nog niet beschikbaar zijn.

Geschikte voertuigen voor afvoeren gewonden tijdens missie zijn nog niet beschikbaar.

'Besef dat mensen in gevaar zijn dringt niet door'

Ook de militaire vakbond AFMP is kritisch. De bond erkent dat defensie zwaar heeft geleden onder de bezuinigingen, maar stelt ook vast dat een gebrekkig veiligheidsbesef een cultuurissue is. "Er zijn heel veel procedures waardoor ingrijpen te lang duurt. Er moeten sneller maatregelen genomen worden. Het lijkt wel of het besef dat de eigen mensen in gevaar zijn, onvoldoende doordringt bij de verantwoordelijken."

De bond vindt het zorgelijk dat de medische voorzieningen niet op orde zijn, evenals het tekort aan medisch personeel. "Er gebeurt concreet te weinig, de veiligheid is in het geding", zegt Anne-Marie Snels van de AFMP.

Geen reactie ministerie van Defensie

Het ministerie van Defensie wil nu niet reageren op de bevindingen van zowel de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht als op de bevindingen van de Inspectie Militaire Gezondheidszorg. Defensie wil wachten op het rapport van de Visitatiecommissie Defensie en Veiligheid dat volgende week verschijnt en waarop de minister van Defensie zal reageren.