tv LIVE radio LIVE
meer NPO start

De scheiding met de Britten: nog 1 jaar te gaan

De scheiding met de Britten: nog 1 jaar te gaan

Op 29 maart 2019 moet de scheiding tussen de Britten en de EU rond zijn. Vijf vragen over Brexit en hoe het er nu voor staat.

1) Gaat Brexit echt door?

Het duurt lang en de onderhandelingen lijken voor de buitenwereld soms het niveau van ruziënde kleuters niet te ontstijgen. Dat leidt ertoe dat een kleine groep Nederlanders (4%) zelfs denkt dat Brexit zal worden teruggedraaid.

Toch lijkt dat niet reëel. De uitslag van het Brexit-referendum in 2015 was allesbehalve overtuigend: 51,9% van de Britten stemden voor het verlaten van de EU, 48,1% wilde dat de Britten zouden blijven (de opkomst was 72,2%). Maar hoe nipt de overwinning van het Brexit-kamp ook is, zowel de conservatieve regering als de grootste oppositiepartij Labour respecteren de uitslag en vinden dat Brexit hoe dan ook door moet gaan.

Het is dus niet de vraag of Brexit door moet gaan, maar hoe dat eruit moet zien en hoe hard de scheiding moet zijn. Daarover gaan de onderhandelingen nu en tot nu toe lukt het Europa aardig om als 1 sterk verenigd blok op te treden.

Kijk & lees

De officiële datum “scheidingsdatum” is 29 maart 2019, maar als er genoeg vooruitgang in de onderhandelingen zit,  kan er nog een overgangsperiode van ongeveer 2 jaar aan vast worden geplakt.

2) Wat ga ik als Nederlander merken van Brexit?

Hier kom je op het terrein waar het vooral speculeren is. Wat wij Nederlanders ervan gaan merken hangt helemaal af van wat Europa en het Verenigd Koninkrijk afspreken over de toekomstige relatie. En daarover is nog veel onduidelijk.

Persoonlijk maken de meeste Nederlanders (60%) zich weinig tot geen zorgen over de gevolgen van Brexit. Dat blijkt uit een onderzoek van Kantar Public voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor het bedrijfsleven is dat anders. Een groot deel van de Nederlandse bedrijven (63%) denkt dat Brexit redelijk tot grote gevolgen gaat hebben voor de handel.

Niet zo gek ook als je bedenkt dat 200.000 Nederlanders werk hebben dankzij de handel met de Engelsen. Elk jaar exporteren we voor bijna 40 miljard aan goederen en diensten naar de andere kant van het kanaal. Denk dan bijvoorbeeld aan textiel, schoenen en bloemen.

Kijk & lees

Na Duitsland is Groot Brittannië onze belangrijkste handelspartner. Van alle Europese landen worden Nederland en Ierland het hardst geraakt door de Brexit, als buurlanden drijven wij het meeste handel met de Britten. Daarom is het zo belangrijk dat we goeie handelsakkoorden met elkaar sluiten.

Lukt dat niet dan komen er grenscontroles en handelstarieven, barrières die schadelijk zijn voor onze economische groei. En dan wordt het opeens wel weer persoonlijk voor Nederlanders: minder economische groei raakt ons uiteindelijk allemaal.

3) Wat kunnen Nederlandse bedrijven doen om zich voor te bereiden?

De officiële lezing van de regering en werkgeversorganisaties is: bereid je voor. Maar dat is een nogal vaag advies als je niet waarop je je moet voorbereiden. Het grote probleem is dat als bedrijf je pas concrete maatregelen kan nemen als er een akkoord is tussen Brussel en Londen.

Ondertussen vliegen de waarschuwingen je als ondernemer om de oren. Afgelopen december waarschuwde premier Rutte boeren en tuinders om zich voor te bereiden, in januari kwam staatssecretaris voor economische zaken Mona Keijzer met een zelfde boodschap voor het Nederlandse bedrijfsleven. Eind vorig jaar riep algemeen directeur Cees Oudshoorn van VNO-NCW en MKB Nederland in EenVandaag ondernemers op om te kijken of ze de handel met de Britten kunnen verleggen naar andere landen.

Kijk & lees

4) Wat is het beste scenario en wat is het slechtste scenario?

Het beste scenario voor de handel is dat er een zogenaamde zachte Brexit komt: handelsakkoorden waardoor personen en goederen net zo makkelijk van en naar het Verenigd Koninkrijk kunnen reizen als nu.

Het slechtste scenario is een harde Brexit waarbij er geen goede handelsafspraken zijn. De angst is dat er dan weer lange rijen ontstaan bij de douane vanwege grenscontroles en dat landen invoertarieven gaan heffen waardoor producten duurder worden. Dat zou Nederland tot 2030 zo’n 4% aan economische groei kunnen kosten.

Verslaggever Vanessa Lamsvelt over het verschil tussen een 'zachte' en een 'harde' Brexit.

5) Heb ik straks een visum nodig om het Verenigd Koninkrijk te bezoeken?

Ook dat moet nog worden uitonderhandeld. Hoewel de Britten heel hard inzetten op het beperken van vrij verkeer van personen, willen ze wel dat reizigers tussen de EU en het VK zonder visum kunnen reizen.

Maar wil je werken of studeren in het Verenigd Koninkrijk, dan zal je na de overgangsperiode zeer waarschijnlijk wel iets in de vorm van een visum nodig hebben.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Corruptieschandaal met Huawei in Europees Parlement: dit weten we er nu over

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat: 'Iedereen staat in de wachtstand'

Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat: 'Iedereen staat in de wachtstand'
Woningen in aanbouw in een woonwijk.
Bron: ANP

De stikstofaanpak van het oude kabinet is afgeschaft, maar nieuw, duidelijk beleid ontbreekt tot nu toe. Hoe nu verder? Dat vraagt onder meer branchevereniging Bouwend Nederland zich af. Minister Keijzer zet vooral in op juridische aanpassingen.

Een paar jaar geleden heeft dertiger Jan-Pieter van Laar het bouwbedrijf van zijn vader en oom overgenomen. "Het is echt een familiebedrijf, ondertussen al in de vierde generatie. We hebben 25 man in dienst en doen aan nieuwbouw, verbouwingen, renovaties, echt van alles. In 2031 hopen we het honderdjarige bestaan van het bedrijf te kunnen vieren."

'Iedereen staat in de wachtstand'

Maar de jonge ondernemer uit Wapenveld heeft zorgen. De impasse in de stikstofcrisis zorgt er volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland voor dat zo'n 30 procent van alle nieuwbouwprojecten op de tocht komen te staan. En dat merkt ook Van Laar.

"Iedereen staat in de wachtstand. Hoe moeten we omgaan met de stikstofregels, wat kan nog wel, wat niet? De gemeente rondt geen bestemmingsplannen meer af, wij krijgen geen vergunningen meer. Ook niet voor projecten waarbij we totaal geen problemen hadden verwacht."

240.000 woningen kunnen niet gebouwd worden

Bouwend Nederland maakt zich al jaren zorgen over het gebrek aan daadkracht om de stikstofcrisis aan te pakken. "We hebben nu in kaart gebracht welke Natura 2000-gebieden er slecht aan toe zijn door stikstof. En deze informatie combineerden we met de concrete woningbouwplannen in Nederland", vertelt Jelmer Alberts, directeur belangenbehartiging van Bouwend Nederland.

"Dan zie je op die kaart hoe ontzettend veel van deze bouwprojecten te dicht bij stikstofgevoelige natuur liggen", gaat Alberts verder. "Doordat het stikstofprobleem niet wordt opgelost krijgen deze projecten geen vergunning. Tot 2030 gaat het om maar liefst 244.000 woningen die hierdoor niet gebouwd kunnen worden. Dat is echt heel erg schrikken. We wisten al dat de impact van stikstof op de woningbouw en infrastructuur groot was, maar niet dat het er zo dramatisch uitziet."

Bekijk ook

'Met geitenpaadjes niet meer op te lossen'

De brancheorganisatie wil dat het kabinet eindelijk met een doortastend plan komt. "We weten alles al, alle data zijn bekend, met geitenpaadjes valt dit niet meer op te lossen", zegt Alberts. "We stormen nu recht op een betonnen muur af."

"De stikstofuitstoot moet omlaag, de betrokken ministeries moeten nu met een plan komen", benadrukt de woordvoerder van Bouwend Nederland. "En elke sector moet zijn eigen 'fair share' pakken."

'Zitten met de gebakken peren'

"Iedereen is nu aan zet, ook de bouw", vindt ook bouwondernemer De Laar. "Maar onze sector heeft feitelijk heel weinig stikstofuitstoot, en toch zitten wij nu wel met de gebakken peren. Heel Nederland heeft hierdoor een probleem."

In Nederland is de landbouw, en dan met name de intensieve veehouderij, veruit de grootste bron van stikstofuitstoot, vooral in de vorm van ammoniak. Daarnaast dragen wegverkeer, scheepvaart, luchtvaart en de industrie bij aan de stikstofcrisis. En in beperkte mate draagt ook de bouw zelf bij aan het probleem.

'Kabinet moet eruit komen'

In januari bepaalde de rechtbank in Den Haag opnieuw dat de Nederlandse overheid meer moet doen om schade aan de natuur door stikstof te voorkomen.

Bouwend Nederland snapt het vonnis: "De enige manier om echt uit deze crisis te komen is structurele uitstootvermindering", zegt Alberts. "Ik hoop echt dat dit kabinet eruit komt. Het moet gewoon opgelost worden."

Bekijk ook

'Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen'

"Met alleen de kleine projectjes halen we het niet", laat de bezorgde Van Laar weten. "We stoppen zo veel werk in de grotere plannen en projecten. Het wordt nu echt tijd dat we uit de wachtstand mogen komen en weer mogen bouwen."

Ondanks alle zorgen blijft Van Laar optimistisch: "Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen. Bouwen is mij met de paplepel ingegoten, ik vind dit werk zo leuk. En ik kan ook helemaal niets anders."

Minister: 'Rekenkundige grens voor stikstofuitstoot aanpassen'

"We willen iets doen aan de juridische werkelijkheid die we met z'n allen hebben gemaakt", reageert minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening op de nieuwe cijfers van Bouwend Nederland. "En er moeten maatregelen worden genomen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen."

"Heel veel huizen kunnen er gelukkig wél gebouwd worden. En we willen de rekenkundige ondergrens aanpassen, dan kan weer meer."

Bekijk ook

Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat. "Alle data, alles is bekend. Waarom gebeurt er niets?"

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant