Elke vier jaar mogen we, gelijk met de Provinciale Statenverkiezingen, stemmen voor het waterschap. Maar niet alle plekken in een waterschap worden op een democratische manier gevuld. En dat moet volgens GroenLinks en D66 anders.

Een aantal van de zetels zijn zogenoemde 'geborgde zetels': die gaan naar boeren, bedrijven en natuurorganisaties. GroenLinks en D66 willen daar vanaf en hebben daarom een wetsvoorstel geschreven om die geborgde zetels af te schaffen. De Tweede Kamer debatteerde er vandaag over.

Ondemocratische zetels

GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet noemt de geborgde zetels 'ondemocratisch'. "Wij vinden het belangrijk dat de inwoners van Nederland de gelegenheid hebben om hun stem uit te brengen, dat er geen vaste plekken gereserveerd worden voor bepaalde belangengroepen. Wij vinden dat de Nederlanders gewoon moeten kunnen stemmen op degene waarvan ze vinden dat die ze moet vertegenwoordigen."

"In de waterschappen zitten verschillende partijen. Sommigen vinden het een goed idee van GroenLinks en D66 en anderen vinden het geen goed idee. Vooral de geborgde zetels zelf, de gereserveerde plekken, willen dat het blijft zoals het is."

Belangen van boeren

Een van de bezwaren tegen het wetsvoorstel is dat de belangen van boeren niet voldoende zouden worden gewaarborgd als hun plek in het bestuur niet gegarandeerd wordt. Maar dat is volgens Bromet niet waar.

"Als je de geborgde zetels afschaft dan betekent dat niet dat de boeren niet meer in het bestuur van de waterschappen zitten, want in de waterschappen zitten politieke partijen waar zij zich ook aan kunnen verbinden."

Aansluiten bij een politieke partij

En volgens het Kamerlid is dat nu ook al het geval. "14 procent van de gewone gekozen zetels zijn al bezet door boeren. En als ze weten dat er geen gereserveerde plekken meer zijn, kunnen ze zich ook aansluiten bij een politieke partij."

"Het gaat ons om de democratisering", legt Bromet uit. "Het is een heel ouderwets systeem en de tijd is rijp om daar vanaf te komen."

Het amendement van de ChristenUnie

Of het wetsvoorstel het gaat halen is onzeker. ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis heeft een amendement ingediend, daarin stuurt hij aan op een compromis: niet alle geborgde zetels afschaffen, maar dat aantal wel verminderen.

"Het amendement haalt eigenlijk het hele wetsvoorstel onderuit, want de geborgde zetels blijven in het voorstel van de ChristenUnie", vertelt Bromet. "Zij zeggen alleen dat ze geen automatische plek meer krijgen in het dagelijks bestuur. Dus het is wel een kleine stap vooruit, maar het is ons een té kleine stap."

Steun van de PVV

D66 en GroenLinks overwegen het wetsvoorstel in te trekken als dat amendement wordt aangenomen, zei D66-Kamerlid Tjeerd de Groot in het debat. "Dat gezegd hebbende, doe ik toch nog een beroep op de collega's om voor te stemmen."

En daarbij wordt vooral gekeken naar de PVV. Die partij steunde het wetsvoorstel, maar overweegt ook het amendement van de ChristenUnie te steunen.

Langs de Eerste Kamer

En dan is er nog de Eerste Kamer. De initiatiefnemers van het wetsvoorstel zeggen optimistisch te zijn over hun kansen in de senaat, maar in het debat deed De Groot een beroep op de PVV.

"We zijn ook bereid om samen met de PVV te kijken hoe we die meerderheid voor elkaar kunnen krijgen", zei de Groot. "Desnoods zullen we dan ook als indieners, mocht dat nodig zijn, op een zorgvuldige manier kijken of we het wetsvoorstel kunnen wijzigen in de richting zoals de heer Grinwis ook had voorgesteld."

'Nachtje over slapen'

Of het wetsvoorstel door de Tweede Kamer komt, is volgens Bromet 'echt heel spannend'. "In het slotwoord heeft de PVV gezegd: 'Ga er nou eens een nachtje over slapen'. Dat gaan we doen, D66 ook. En dan gaan we morgen kijken hoe we verder gaan met het wetsvoorstel. En ik zou zeggen: we zullen er toch uit moeten komen met elkaar."

De Tweede Kamer stemt dinsdag over het wetsvoorstel.

De bezuiniging van 335 miljoen euro op het openbaar vervoer, die het kabinet volgend jaar wil doorvoeren, heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor het busvervoer. Dat zegt reizigersvereniging Rover.

Rover bracht voor het busvervoer in kaart wat de bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. De scenario's die daaruit volgen, kun je 'extreem' noemen. Samengevat: of de prijzen gaan flink omhoog, of er wordt een grote hap uit de dienstregeling genomen, of het wordt een combinatie van beide.

Veel onduidelijk

"Vooropgesteld: de werkelijke gevolgen weet nu nog niemand", zegt directeur Freek Bos van Rover. "Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat er geen enkele bus minder gaat rijden, maar dat de kaartjes 25 procent duurder worden."

Hij vervolgt: "Of de kaartjes worden 15 procent duurder en een relatief klein deel van de bussen en trams wordt geschrapt."

Helemaal geen bus meer

Rover maakte per provincie scenario's: welke hap moet er uit de dienstregeling worden genomen als er geen forse prijsstijgingen zouden komen om de bezuiniging mee te dekken? Het zijn minimale varianten, maar zelfs die zijn al 'zeer ingrijpend' te noemen. "Op zondag helemaal geen bus meer, bijvoorbeeld. En er zijn ook regio's waar je er rekening mee moet houden dat daar 's avonds geen bus meer rijdt", vervolgt Bos.

Rover gaat nu het publiek vragen welk scenario er in hun regio zeker niet gekozen mag worden. Op de website van de reizigersvereniging kun je je provincie kiezen en je mening geven over de toekomst van het openbaar vervoer daar.

Terugdraaien

Bos legt zich nog niet neer bij de zwarte scenario's, benadrukt hij. "Wij hebben de gevolgen in kaart gebracht, omdat het kabinet dat niet heeft gedaan. De bezuiniging is in principe al ingeboekt, maar in september is er gewoon weer een miljoenennota. En dan kunnen ze het weer terugdraaien."

Een vervoerregio die hard wordt geraakt door de plannen van het kabinet, is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: hier moet maar liefst 72 miljoen euro op het openbaar vervoer bezuinigd worden.

Administratieve fout

Een deel van de landelijke bezuinigingen zijn het gevolg van een 'administratieve fout', gaf het kabinet in april toe. Het gaat om 110 miljoen euro die wordt bezuinigd op de zogenoemde Brede Doelgroepuitkering Verkeer en Vervoer (BDU). Dat is een financiële bijdrage die provincies en stadsregio's jaarlijks ontvangen van het ministerie voor de uitvoering van verkeer en vervoer op lokaal en regionaal niveau.

Dat de bezuinigingen toch worden doorgevoerd, leidt tot boosheid bij Jeffrey Keus. Hij is wethouder in Leidschendam-Voorburg en portefeuillehouder ov-exploitatie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Desastreus

"Het kan gebeuren dat je een fout maakt. Maar dan ga je hem ook herstellen. De fout is wel erkend, maar hij is niet hersteld. En dat maakt dat wij nu behoorlijk veel problemen hebben in deze regio. Uiteindelijk moeten we het openbaar vervoer voor onze inwoners op een goede manier regelen. Zonder deze middelen gaat dat echt een stuk moeilijker."

Het schrappen van buslijnen vindt Keus niet wenselijk, maar uitsluiten kan hij het niet. "En ja, dat zou wel echt desastreus zijn, ook voor mensen die afhankelijk zijn van deze bussen."

Geen herstel van fout

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst in een reactie naar een Kamerbrief van 25 april. Daaruit bijkt dat staatssecretaris Chris Jansen de administratieve fout niet gaat herstellen. Hij wijst erop dat de coalitiepartijen daar in de Voorjaarsnota geen geld voor hebben vrijgemaakt.

"Helaas heb ik moeten concluderen dat er bij de Voorjaarsnotabesluitvorming geen middelen beschikbaar zijn gekomen voor het compenseren van het effect van de generieke korting op specifieke uitkeringen op de BDU. Ik blijf hierover in gesprek met de regio om te bezien op welke wijze kan worden gezorgd dat het openbaar vervoer in de vervoerregio's betrouwbaar, comfortabel en betaalbaar blijft."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."