De Noord/Zuidlijn: een symbool voor arm en rijk?

Wie de metro van het welvarende Amstelveen naar het arme Amsterdam Noord neemt, komt in een gebied terecht waar mensen gemiddeld acht jaar korter leven. De levensverwachting is niet het enige waaraan je kunt zien dat Amsterdam-Noord armer is dan het welvarende Amsterdam-Zuid. Zal de Noord/Zuidlijn meer rijkdom in Noord brengen?

Na ruim vijftien jaar bouwen kunnen reizigers voortaan in een kwartier met de metro van Amsterdam-Noord naar –Zuid, of andersom. De langverwachte Noord/Zuidlijn zorgt voor vrolijke gezichten, maar niet iedereen deelt die vreugde. In Amsterdam-Noord voelen inwoners zich bestolen van hun identiteit. 

“Amsterdam-Noord is het armste stukje van Amsterdam, ver weg van de rest van de stad. Inwoners voelen zich overspoeld en geïnvalideerd”, zegt Bas Kok. Hij schreef het boek Metromorfosen, over hoe de nieuwe metrolijn de stad verandert.

‘Amsterdam-Noord was een prullenbak’

“In Zuid en in het centrum van Amsterdam wonen de rijken, in het Noorden de armen”, aldus Kok. “Er zijn bijna geen koopwoningen en in dit gedeelte van de stad zit in de beginfase van de juppyficering. De bewoners zien als een berg tegen de Noord/Zuidlijn op.” 

Harry Slinger, zanger en ex-buurtwerker in Amsterdam Noord vult aan: “Amsterdam-Noord is altijd al een apart gedeelte geweest van de rest van de stad. Het was vroeger een soort prullenbak waar mensen warden ‘ingedonderd’. Ze hadden elkaar heel hard nodig.”

De Waterlandse tram

Noord was ooit al verbonden het het achterland. Van 1888 tot 1956 liep er al een tram van Amsterdam naar Edam naar Volendam en van Amsterdam-Purmerend-Alkmaar. 

Zal de nieuwe Noord/Zuidlijn rijkdom naar Noord brengen? Driekwart van de woningen in Amsterdam-Noord is sociale woningbouw en er zijn opvallend veel scootmobielen. 

In Amsterdam-Noord vrezen ze dat alles juist duurder zal worden. Veel bewoners zitten niet te wachten op stropdassen en hippe koffietentjes. De streekbussen verdwijnen en voor parkeren moeten inwoners voortaan betalen. Buurtbewoner Richard Venema: “Met de huidige busverbinding ben ik binnen een kwartier op Centraal Station. Met de Noord/Zuidlijn ben ik zeker vijf kwartier onderweg.” 

Levensverwachting 

Volgens Bas Kok moet er meer gebeuren om de achterstand van Noord in te lopen. Uit recent onderzoek van de Vrije Universiteit (VU) blijkt dat de levensverwachting in Noord ruim acht jaar verschilt met die in Zuid. “Dat is een ongekend verschil.” Wel acht Kok het denkbaar dat medewerkers op de Amsterdamse Zuidas op den duur ook in Noord werkzaam zullen zijn. “Een Noordas is heel goed realiseerbaar, bijvoorbeeld als dependance van de Zuidas.” 

“Maar wel een Noordas voor de gewone mens, zodat ze zich thuis blijven voelen”, benadrukt Harry Slinger. “Geld maakt niet gelukkig, maar gelukkig zijn maakt rijk. En mensen in Amsterdam-Noord waren en zijn nog steeds gelukkig als ze hier wonen. Dus we zijn eigenlijk hele rijke mensen.”