radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

De eerste maanden van president Joe Biden: hij is onzichtbaar, maar efficiënt

De eerste maanden van president Joe Biden: hij is onzichtbaar, maar efficiënt
Amerikaanse president Joe Biden
Bron: ANP

Joe Biden is precies 2 maanden president van de Verenigde Staten. Die afgelopen 2 maanden lijken geruisloos voorbij zijn gegaan. Maar schijn bedriegt, ziet Amerika-verslaggever Tom van 't Einde. Hij zet op een rij wat Biden tot nu toe voor elkaar kreeg.

Er is een stille revolutie gaande in Washington, vertelt Van 't Einde. "We horen en zien er amper iets van, omdat het gebeurt zonder tromgeroffel en de gezwollen retoriek die we gewend zijn van Donald Trump. Maar Joe Biden is in stilte bezig geschiedenis te schrijven."

'Sleepy Joe'

Volgens de verslaggever heeft Biden in zijn eerste 2 maanden als president al meer bereikt dan zijn meeste voorgangers in een hele termijn. Van 't Einde staat versteld van de daadkracht van 'Sleepy Joe'. Maar er gaan ook alarmbellen af, want de nieuwe president lijkt zijn belangrijkste belofte nu al vergeten.

Het verschil met het presidentschap van Trump kan niet groter, ziet Van 't Einde. Trump regeerde vooral via Twitter, deed opmerkelijke uitspraken, kwam met omstreden plannen en beheerste 4 jaar lang het nieuws. Nu gaan dagen voorbij waarop er geen enkel nieuws is vanuit het Witte Huis.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Ongekend aantal besluiten

"Maar in alle stilte krijgt Biden tot nu toe al wel een stuk meer voor elkaar dan Trump. Hij heeft in amper 2 maanden tijd 44 besluiten genomen. Bijna twee keer zoveel als Donald Trump in dezelfde periode en zelfs meer dan Barack Obama en George Bush samen."

Het gaat voornamelijk om zogeheten executive actions, die een president relatief eenvoudig kan afkondigen. Die besluiten hebben wel een nadeel: een volgende president kan ze net zo makkelijk weer afschaffen.

Klimaatakkoord en mondkapjesplicht

En dat afschaffen is precies waar Biden druk mee is geweest de afgelopen tijd. Zo zette hij direct een streep door de bouw van de grensmuur bij Mexico. Ook een omstreden oliepijpleiding gaat niet door. En de Verenigde Staten doen weer mee met het Klimaatakkoord van Parijs.

De helft van alle besluiten die Biden heeft genomen zijn een correctie op het beleid van zijn voorganger. Er is een mondkapjesplicht ingevoerd in federale gebouwen en Biden heeft ervoor gezorgd dat het vaccinatieprogramma op stoom komt. Ook daarmee wil hij een duidelijk signaal geven. Hij doet het anders dan zijn voorganger Trump, die de coronapandemie niet serieus nam.

Joe Biden
Bron: EenVandaag
Joe Biden is onzichtbaar maar drukt een stevig stempel op de Verenigde Staten

Historisch steunpakket

Maar het aantal executive actions verbleekt bij Bidens grootste overwinning tot nu toe: een steunpakket ter waarde van 1900 miljard dollar om de Amerikanen de coronacrisis door te helpen. Tot afgrijzen van de Republikeinen is het de president gelukt om dit steunpakket door het Huis van Afgevaardigden en de Senaat te loodsen.

Elke Amerikaan krijgt 1400 dollar. Maar in het steunpakket zitten maatregelen verstopt die veel verder gaan dan een eenmalige uitkering. Voor het eerst in decennia wordt de sociale zekerheid in de Verenigde Staten uitgebreid. Zo krijgen Amerikanen met kinderen vanaf nu elke maand 250 tot 350 dollar per kind.

'Paard van Troje'

Het steunpakket, inclusief alle maatregelen rondom de sociale zekerheid, wordt volgens Van 't Einde als revolutionair gezien in een land waar de overheid zich traditioneel juist zo min mogelijk bemoeit met de burgers. De Republikeinen zijn dan ook woedend. De Republikeinse leider in de senaat, Mitch McConnell, noemt het steunpakket 'een paard van Troje vol slechte, oude, progressieve ideeën'.

"De Democraten hebben het door kunnen drukken, omdat ze een meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden en een nipte meerderheid in de Senaat. De Republikeinen moesten daardoor knarsetandend toekijken hoe de Democraten een enorme overwinning behalen", legt Van 't Einde uit.

Lees ook

Eenheid nog ver weg

Tijdens zijn inauguratie herhaalde Joe Biden het nog maar eens: "We hebben de belangrijkste eigenschap van een democratie nodig: eenheid." Zijn belangrijkste belofte is dat hij het diep verdeelde land weer bij elkaar brengt. Maar daar is tot nu toe niets van terecht gekomen.

Van 't Einde: "Het presidentschap van Biden is een exclusief feestje voor de Democraten. Zelfs het ingrijpende steunpakket is erdoorheen gedrukt zonder steun van de Republikeinen. Dat brengt het gevaar met zich mee dat veel Amerikanen zich verder zullen afkeren van hun nieuwe president. Iets waar de Republikeinen veelvuldig voor waarschuwen."

Populair

Toch lijkt Biden zich daar weinig zorgen over te maken. Zelfs onder de Republikeinse kiezers is er een ruime meerderheid voor het steunpakket. Ook zijn populariteitscijfers liggen tot nu toe stukken hoger dan die van Donald Trump. Die kwam nooit boven de 50 procent, terwijl Biden volgens peilers bij 54 procent van de kiezers op goedkeuring kan rekenen. Tien punten meer dan Trump aan het begin van zijn presidentschap.

Toch is de verwachting dat Joe Biden het vanaf nu iets rustiger aan gaat doen en zal zoeken naar meer draagvlak voor zijn plannen. Hij is in de eerste 2 maanden van zijn presidentschap duidelijk een andere weg ingeslagen en heeft een fundament gelegd waarop nu gebouwd moet worden.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom EU-miljoenenboete voor Apple en Meta volgens deze expert wél zin heeft

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'
Bron: Oost-Europa expert Bob Deen

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

Bekijk ook

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

info

Wat ligt er nu op tafel?

  • Wat Rusland krijgt:
    • De Krim wordt officieel erkend als Russisch door de VS.
    • Behoud van bezette delen van Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja.
    • Garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO.
    • Opheffing van alle westerse sancties sinds 2014.
    • Economische samenwerking met de VS, vooral op het gebied van energie en industrie.
  • Wat Oekraïne krijgt:
    • Een vage 'veiligheidsgarantie' van een losse groep Europese landen. De VS doet niet mee.
    • Een klein deel van Charkiv terug, vrije doorgang over de Dnipro-rivier.
    • Beloften over wederopbouw (maar zonder duidelijk budget of financiering).
    • De kerncentrale van Zaporizja blijft formeel in Oekraïense handen, maar wordt beheerd door de VS. De opgewekte stroom gaat zowel naar Oekraïne als naar Rusland.
    • Een mijnbouwdeal met de VS, ondertekening staat gepland voor donderdag.

Bekijk ook

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Bekijk ook

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

Bekijk ook

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant