radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

De een revalideert in Doorn, de ander helpt in Charkov: leven van Oekraïense vrienden Vlad en Andrii totaal verscheurd

De een revalideert in Doorn, de ander helpt in Charkov: leven van Oekraïense vrienden Vlad en Andrii totaal verscheurd
Andrii en Vlad
Bron: AVROTROS

Tot in de late uurtjes draaien op de beste feestjes: dj's en boezemvrienden Andrii en Vlad leefden in Charkov het leven dat ze wilden. Maar de oorlog veranderde alles. De een is vrijwilliger in de oorlog in Oekraïne, de ander woont in Nederland.

Voor haar serie My Generation @ War zocht EenVandaag-verslaggever Simone Timmer Andrii en Vlad op, om te laten zien hoe een hele generatie jongeren te maken krijgt met de impact van de oorlog. De twee vertellen wat ze sinds de oorlog begon meemaken.

Horrorfilm

Naar eigen zeggen waren ze de best betaalde dj's van Charkov, Andrii en Vlad. Het publiek opzwepen, draaien en tot in de late uurtjes feesten.

Maar dan, op 24 februari 2022, valt Rusland Oekraïne binnen. Het Oekraïense leger heeft hulp nodig van burgers. Andrii meldt zich aan en daarom besluit Vlad ook mee te doen. Al snel verandert het leven dat ze hadden in een ware horrorfilm als ze op 1 maart 2022 betrokken raken bij een raketinslag.

Alles is veranderd

De 23-jarige Vlad raakt zwaargewond bij de inslag en revalideert nu in Doorn, 2.500 kilometer van zijn boezemvriend en soort van broer Andrii. Waar Vlad eerder vuur in z'n ogen had, is hij nu heel vlak. Hij oogt emotioneel gezien haast verlamd, terwijl er zoveel emoties door hem heen zijn gegaan het afgelopen jaar. "Alles is anders geworden", vertelt hij.

En daar kan Andrii over meepraten. Hij zit nog steeds in Charkov, raakte niet gewond. Maar wat hij in die 10 minuten meemaakte, raakt hij niet meer kwijt. Of ja, delen van wat er is gebeurd, is hij kwijt. Omdat het allemaal zo snel ging en zo heftig was, toen hij samen met Vlad en veel anderen binnen in het gebouw was.

De raketinslag

"We voelden een enorme klap", vertelt Andrii. "We hadden niet meteen door dat het een inslag was. Het was alsof je een dreun kreeg van een bokser. Je bent verdoofd, je snapt niet wat er gebeurt. Je bent doof, gedesoriënteerd."

Het gebouw waar de raket op viel, had veel glas en spiegels. "Alles zat meteen onder het bloed." Veel militairen raakten gewond. "Overal lagen militairen met gruwelijke snijwonden. Het was afgrijselijk", vertelt hij.

Trailer My Generation @ War

'Gezicht aan flarden'

In Doorn vertelt Vlad dat hij nog altijd iemand op z'n netvlies heeft staan. "Een man met ernstige verwondingen. Hij liep met z'n gezicht in zijn handen. Zijn gezicht was helemaal aan flarden", vertel hij.

Beiden jongens kunnen nog lopen en helpen gewonde militairen op weg naar buiten. Totdat een tweede raket inslaat. Ze komen onder het puin terecht. Vlad wordt uitgegraven en blijkt zwaar gewond te zijn. Hij ziet de botten uit zijn lichaam steken. "En ik voelde dat er iets mis was met mijn rug." Op een kapotte deur en met gordijnen wordt hij naar buiten gedragen.

Botbreuken

In het ziekenhuis blijkt Vlad 25 botbreuken te hebben, 12 gebroken ribben, 2 gebroken benen en 5 gebroken ruggenwervels. "En er was nog iets gebroken, maar ik weet niet meer wat."

De vrienden zien elkaar weken niet en het weerzien maakt bij Andrii erg veel los. "Ik was blij, maar had ook zo'n medelijden met hem." En het maakt hem kwaad, zo ontzettend kwaad. "Ik voelde me zo machteloos."

Bekijk ook

Schuldgevoel

Dat was toen. Nu is het vooral het gemis. Andrii is nog steeds vrijwilliger in Charkov en Vlad woont in Doorn, om te revalideren. "Hij is als een jonger broertje voor mij. Ik heb hem alles geleerd, we woonden samen en waren altijd samen", vertelt Andrii.

"Hij is me zo dierbaar." En schuldig voelt Andrii zich ook. "Want hij heeft zich aangemeld omdat ik me heb aangemeld."

Vooruitgang

Vlad wordt overgebracht naar het UMC in Utrecht en revalideert in Doorn, waar veel meer Oekraïense militairen zitten. In Nederland krijgt Vlad meerdere operaties en er komen er nog twee aan. Eerst werd hij vol gestopt met ijzeren platen en schroeven, maar die kunnen er nu beetje bij beetje weer uit.

Hij heeft enorme littekens op z'n benen en lang loopt hij rond met pinnen in z'n benen. Hij is 25 kilo afgevallen, omdat hij alleen maar in bed kon liggen. Maar er is vooruitgang. Zijn ene been is gevoelloos, maar hij loopt, werkt en revalideert.

Gesprek tussen Vlad en Andrii
Bron: AVROTROS
Gesprek tussen Vlad en Andrii

'Ons leven is gestolen'

Andrii voelt nu vooral haat. "Vroeger was ik helemaal niet zo, ik respecteerde iedereen. Maar ze hebben ons leven gestolen. En ze hebben Vlad van mij afgepakt. Hij hoort bij mij. Ze hebben een deel van mij afgepakt." Andrii en Vlad bellen bijna elke dag met elkaar.

Of ze ooit nog weer samen als dj-duo optreden? Vlad weet het niet. "Er is nu een leven voor de explosie en er is een leven daarna." Andrii draait weleens weer in Charkov, ter ontspanning. "Of we weer samen zullen draaien? We hadden zulke grootste plannen, maar de lat ligt nu veel lager." Inmiddels hebben de twee elkaar in Nederland even ontmoet. Andreii wist het land uit te komen, wat eigenlijk niet mag, en reed 2500 kilometer om zijn boezemvriend te bezoeken.

info

My Generation @ War

Verslaggever Simone Timmer van EenVandaag is samen met cameraman Roel van Hees naar Oekraïne gegaan om ongefilterd vast te leggen hoe jongeren ineens middenin een oorlog leven. Op ieder hun eigen manier houden zich staande.

Hun serie My Generation @ War is vanaf 12 juli om 21.00 uur te zien bij AVROTROS op NPO 3, of vanaf 11 juli te streamen op NPO Start.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland
Shadi (links) met zijn oud-buurman in Damascus
Bron: EenVandaag

Shadi Karazi vluchtte in 2013 uit Syrië voor de verwoestende burgeroorlog. Hij woont al 9 jaar in Nederland en gaat nu voor het eerst terug naar zijn familiehuis in de Syrische hoofdstad Damascus. "Slechter dan onder Assad kan het nooit meer worden."

Shadi vluchtte uit Harasta, een buitenwijk van de hoofdstad Damascus die na jaren van belegering en bombardementen vrijwel verwoest is. Hij verbleef eerst in een aantal andere landen voordat hij terechtkwam in Schiedam. Daar werkt hij nu al bijna 5 jaar bij woningcorporatie Maasdelta Groep in Spijkenisse.

'Had gehoopt op meer mooie momenten'

De moeder van Shadi bleef in Syrië en overleed in 2015. Zowel hij als zijn broer konden niet bij de begrafenis zijn. "Toen hadden we nog geen verblijfsvergunning, dus we mochten niet reizen", legt hij uit.

Het blijft tot op de dag van vandaag een moeilijke herinnering voor hem. "Dat blijft in mijn hart, ze is daar in haar eentje overleden. Ik had gehoopt nog meer mooie momenten met haar te hebben."

Bekijk ook

Besef

"Ik voelde me ook niet goed als ik bijvoorbeeld succes had in Nederland", gaat Shadi verder over het verlies van zijn moeder. "Ik miste iemand om het aan te vertellen, mijn moeder."

Hij bleef hopen op een hereniging met haar. Maar toen hij tijdens zijn bezoek aan Damascus haar graf zag, voelde het alsof er een zware steen van zijn borst werd getild. De waarheid van haar overlijden kwam toen eindelijk binnen, vertelt hij.

'Zoiets kan nooit meer gebeuren'

De laatste weken is veel meer naar buiten gekomen over het leed van de Syrische bevolking onder Assad en tijdens de lange burgeroorlog. Hele wijken zijn vernietigd door bombardementen en tienduizenden mensen gevangengenomen. Velen van hen hebben dat niet overleefd.

De val van het regime en het einde van de burgeroorlog was een feest voor de bevolking. Maar volgens Shadi heeft het land nu veel tijd nodig om alles opnieuw op te bouwen. "Maar de situatie kan nooit slechter dan de tijden van Assad, zoiets kan nooit meer gebeuren."

Bekijk ook

'Ik vind hem een held'

Tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland kwam Shadi ook nog anderen tegen, zoals zijn buurman, die hij meteen in de armen sloeg. "Ik vind hem een held, want hij is ook tijdens het beleg van 6 jaar daar gebleven", vertelt hij.

Shadi's buurman heeft 2 jaar lang opgesloten gezeten en zag hoe zijn 14-jarige dochter om het leven kwam door een raketaanval. "Maar tot nu toe is hij nog steeds daar, daarom zie ik hem echt als een held. Ik leer van zo'n persoon."

Connecties uit het verleden

Ook kwam Shadi vrienden uit zijn kinder- en schooltijd tegen. Ze waren enorm blij om elkaar weer te zien. "Gelukkig heb ik er een paar gevonden", lacht hij.

"Ik ben ook op bezoek geweest bij de moeders van mijn vrienden die nog niet naar Syrië konden komen." Op die manier vond hij toch nog connecties uit het verleden.

Bekijk ook

Betalen voor hotel in geboorteland

Wat voor Shadi het raarst was tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland, is dat hij in een hotel moest slapen. Hij had geen woning of andere plek om te slapen, het huis van zijn moeder was al leeggemaakt zodat mensen tijdens het beleg meubels konden verbranden voor warmte.

"Ik stond met veel emoties bij de receptie", vertelt hij. "Ik ben hier geboren en getogen, maar ik moest een kamer in een hotel vinden. Dat vind ik echt niet normaal."

Veilig in Nederland

Voor Shadi was het ondanks alles niet moeilijk om na zijn bezoek terug naar Nederland te gaan. "Alles is nu vreemd daar, alles is veranderd."

Shadi heeft nu een gezin in Nederland, zijn jongste dochter is hier geboren. "We hebben hier veiligheid gekregen", gaat hij verder. "Ik houd van Syrië en ik heb zin om daar te leven, maar dat kan je niet binnen een paar dagen beslissen." Hij wil wel weer snel op bezoek. "Want mijn kleine dochtertje is ook blij dat ze haar oma en opa, de ouders van mijn vrouw, kan ontmoeten."

Shadi uit Syrië keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland: 'Alles is veranderd'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'
Rinneke onderging een poeptransplantatie om van haar darmziekte af te komen
Bron: EenVandaag

Het klinkt vies: een poeptransplantatie, waarbij je andermans uitwerpselen krijgt toegediend om je ziekte te verhelpen. Toch heeft het veel potentie, denkt Rinneke. Zij lijkt van haar ziekte af. "Kan weer wandelen zonder de bosjes in te hoeven."

Rinneke Kamminga heeft colitis ulcerosa, een chronische ontstekingsziekte van de darm. "Ik heb heel veel moeite om mijn ontlasting op te houden. Als ik aandrang krijg moet ik eigenlijk al op de wc zitten", vertelt ze. Op slechte dagen moet ze meer dan tien keer per dag naar het toilet en ervaart ze allerlei pijnen. Het beheerst haar hele leven.

Fecestransplantatie

Maar er gloort ook hoop, want Rinneke is proefpersoon voor wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe behandelmethode die goed lijkt te werken. Haar ontstekingswaarden zijn enorm gedaald en de stoelgang is genormaliseerd.

Rinneke kreeg 5 maanden geleden een zogenoemde fecestransplantatie in het Amsterdam UMC. Daarbij krijgen patiënten de darmmicrobiota van een gezonde donor toegediend via hun poep.

Bekijk ook

'Je proeft en ruikt het niet'

"Een vriendin had me erover getipt", vertelt Rinneke over het ontdekken van de behandeling. "Ik ben gaan lezen en dacht: nou ja, als die andere medicijnen allemaal niet werken, wil ik dit wel proberen."

Ze vindt er zelf niets vies aan, zegt ze beslist. "Ik ben verpleegkundige, dus ben wel wat gewend. En je proeft het niet en je ruikt het niet."

Nieuwe gezonde ontlasting

"Bij mensen met colitis ulcerosa spoelen we hun eigen ontlasting weg en we geven we ze nieuwe, verse ontlasting van een supergezonde donor", vertelt maag-darm-leverarts Cyriel Ponsioen. Hij leidt het onderzoek TURN2 waar Rinneke aan meedoet.

"In Nederland lijden zo'n 50.000 mensen aan colitis ulcerosa", weet hij. "Deze chronische darmontsteking leidt tot klachten als diarree, krampen, bloedverlies en vermoeidheid. Daardoor kun je ook je werk niet goed meer doen."

De darmziekte van Rinneke werd behandeld met een experimentele poeptransplantatie

Natuurlijke balans

Veel mensen hebben baat bij medicijnen, maar de ontsteking genees je daar niet mee, legt Ponsioen uit. "Wij denken dat als we de natuurlijke balans tussen bacteriën, virussen, schimmels, al die micro-organismen in je darm kunnen herstellen, dat de ziekte dan tot rust kan komen en misschien wel helemaal over is."

10 jaar geleden startte Ponsioen een eerste studie, met veelbelovende resultaten. Van de 25 behandelde patiënten leken er zes genezen. Maar deze resultaten waren niet wetenschappelijk significant.

Vervolgonderzoek

Er kon niet met zekerheid worden gezegd dat de verbetering door de poeptransplantatie kwam en niet door toeval. Daarom kwam er een vervolgonderzoek, waar Rinneke aan meedoet. Deze studie is 'dubbelblind': er is een groep die echt de poeptransplantatie krijgt, en een placebo-groep.

Rinneke vermoedt dat ze in de eerste groep zit. "Na de eerste behandeling hielp het al een beetje en hoefde ik minder vaak naar het toilet. Na de vierde ging het nog veel beter."

Bekijk ook

Hoge verwachtingen

Ponsioen verwacht veel van zijn onderzoek. "Het onderzoeksteam kan binnenkort de resultaten gaan analyseren. Wij hopen dat ongeveer 40 procent van de mensen die we behandelen blijvend goed op de poeptransplantatie reageert."

Hij benadrukt dat de TURN2 studie vol zit en patiënten zich dus niet meer kunnen aanmelden. Uiteindelijk hoopt Ponsioen zoveel kennis op te doen dat hij straks precies weet welke bacteriën gunstig zijn en bijdragen aan een gezond microbioom in de darmen.

Therapie in pilvorm

"Dat wil zeggen dat je naar het laboratorium gaat en heel erg goed gaat kijken om welke bacteriën het gaat, om welke virussen en om welke schimmels, zodat je weet welke je moet terugbrengen."

Met die kennis hoopt Ponsioen uiteindelijk een therapie te ontwikkelen die mogelijk in de toekomst in pilvorm beschikbaar kan worden. "Dan hoef je tenminste niet meer opgeloste ontlasting via een slangetje naar binnen te brengen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant