De privacywaakhond maakt zich zorgen over het apparaat. Het aantal klachten en tips over deurbelcamera's van particulieren is in een jaar tijd met 20 procent gestegen. Dit jaar zijn er tot augustus al ruim 300 klachten binnengekomen. Volgens marktonderzoeker Multiscope hebben zo'n 1,6 miljoen huishoudens in Nederland een videodeurbel.

Privacy

Monique Verdier, vicevoorzitter van de AP, geeft aan dat er zowel voor- als nadelen kleven aan de slimme bel. "Door een deurbelcamera kunnen mensen zich veiliger voelen, maar dat moet zo min mogelijk inbreuk maken op de privacy van anderen", benadrukt ze.

De klachten die de AP krijgt gaan vaak over camera's die de voordeur van de overburen of een deel van de openbare weg filmen, wat volgens de privacywetgeving (AVG) niet is toegestaan.

Bespied door de buurman

In de praktijk lopen veel buurtbewoners tegen hetzelfde probleem aan, ziet ze aan de klachten. "Mensen voelen zich nu bespied als hun buurman via zijn camera precies kan bijhouden wanneer ze thuiskomen en wie er allemaal op bezoek komen."

Omdat het ondoenlijk is alle deurbellen te controleren, wil de AP het probleem bij de bron aanpakken. Verdier kijkt daarbij verder dan alleen wet- en regelgeving. "We roepen fabrikanten op om de deurbelcamera's standaard privacyproof in te stellen." Dat betekent dat de camera's minder vastleggen, en alleen op het terrein van de eigenaar gericht staan.

Middelvingers naar de camera

Dat het gevoel van bespied worden een groeiend probleem is in buurten, ziet ook Claudia Helsloot, directeur bij BeterBuren. Haar organisatie, die bemiddelt bij burenruzies, ziet de laatste twee jaar een toename in conflicten door de camera's. "Elke week krijgen we wel een melding. Soms steken mensen als ze thuiskomen een middelvinger op naar de camera van de buren, puur om te treiteren."

De gevolgen gaan vaak verder dan onderlinge irritaties. "We horen verhalen als: 'Deze mevrouw krijgt wel veel mannenbezoek'. Dat soort observaties worden vervolgens gedeeld in een groepsapp en zorgen voor roddels en ruzies", vertelt Helsloot. Om dit soort situaties te voorkomen is haar advies om vooral het gesprek aan te gaan. "Leg uit waarom je een camera ophangt en laat even zien wat je filmt. Vaak is het doel veiligheid, niet het bespioneren van de buren."

'Goudmijn voor de opsporing'

Terwijl de zorgen over privacy en burenruzies toenemen, is er één partij die juist erg blij is met de verdere opkomst van de videodeurbel: de politie. Dat zegt Jasper van der Kemp, opsporingscriminoloog aan de VU Amsterdam. Volgens Van der Kemp zijn de beelden een goudmijn voor rechercheurs.

"De deurbellen hangen op ooghoogte en filmen precies wat de politie nodig heeft: gezichten en bewegingen. Bij vrijwel elk grootschalig onderzoek wordt er tegenwoordig gekeken naar beelden van deurbelcamera's in de buurt." De politie heeft zelfs het project 'Camera in Beeld' opgezet, een database waarin burgers hun camera kunnen aanmelden.

Politie staat toe

Beelden van deurbelcamera's zijn vaak illegaal gemaakt, omdat de openbare weg volgens privacywetgeving dus niet zomaar gefilmd mag worden. Toch levert dat niet vaak problemen op in de rechtszaal. "Het belang van de opsporing weegt zwaarder", legt Van der Kemp uit. "De politie zegt eigenlijk: geef ons de beelden, dan maken wij er geen probleem van."

Dat zorgt voor een tegenstrijdige situatie. Burgers overtreden de privacywet, maar helpen tegelijkertijd bij het oplossen van misdaden. "Zodra de camera's volgens de regels worden afgesteld, is dat nadelig voor de opsporing. Dan heeft de politie minder goede beelden en informatie."