Gisteren verbrak de bitcoin een nieuw record. De cryptomunt blijft maar stijgen in waarde. Betekent dit dat de bitcoin misschien toch meer kan zijn dan alleen een beleggingsmiddel?

Donderdag betaalde je voor één bitcoin meer dan 40.000 dollar, een historisch hoge waarde.

Collectief goed

Advocaat internationaal belastingrecht Thomas Spaas is gespecialiseerd in bitcoin en andere cryptomunten. Hij zegt dat de bitcoin in waarde stijgt omdat de groep mensen die de munt koopt, zich uitbreidt. "Bitcoin kent grote stijgingen in korte tijd, waarna vaak een grote crash volgt. Maar de crash eindigt wel steeds wat hoger en zorgt voor meer bekendheid."

Volgens Spaas waren bitcoins eerst alleen in handen van bijvoorbeeld techneuten: "Maar inmiddels breidt de groep zich uit en wordt het een collectief goed."

Niet te reguleren

Dat de interesse in de digitale munt toeneemt, betekent niet dat we in de toekomst allemaal met bitcoins gaan betalen, zegt Rabobankeconoom en hoogleraar Wim Boonstra. "Never nooit. Om het in perspectief te plaatsen: centrale banken zullen nooit toestaan dat de bitcoin heel belangrijk wordt."

Hij legt uit dat dit komt omdat de bitcoin niet goed te reguleren is. "En dat is precies wat centrale banken wel moeten doen: het reguleren van de economie."

Te lange transactietijd

Dat de hele wereld met eenzelfde munteenheid zou betalen, is volgens Boonstra sowieso een bizar idee. "We weten al langer dat de waarde van bepaalde goederen en diensten per land te veel verschillen om dezelfde koers te hanteren. Daar komt nog bij dat de transactietijd van bitcoin veel te lang is, namelijk 7 minuten. Stel je voor dat je 7 minuten bij de kassa staat te wachten tot je betaling voltooid is."

Ook advocaat Spaas denkt niet dat de cryptomunt een gebruikelijk betaalmiddel zal worden. "De eerste jaren was die hoop er wel. Maar een bitcointransactie kostte toen veel geld. Nu is de technologie verbeterd en dus goedkoper, maar voorlopig zie ik bitcoin niet de huidige munten vervangen."

Angst voor inflatie

Het is duidelijk dat ons maandloon voorlopig niet in bitcoins wordt uitgekeerd. Toch gebruiken veel mensen het wel als beleggingsmiddel. Volgens Spaas komt dat doordat veel mensen op zoek zijn naar een vaste investering. Iets wat zeldzaam is en beter tegen inflatie bestand, net als goud bijvoorbeeld.

Volgens Boonstra is die angst voor inflatie trouwens niet nodig. "Wanneer de inflatie echt oploopt, kunnen centrale banken hard worden aangetrokken."

Stalen zenuwen

Voor wie toch in de bitcoin investeert, is het belangrijk dat hij of zij beschikt over een paar stalen zenuwen. Spaas geeft mee dat je beter niet te hard van stapel kunt lopen en nooit je hele hebben en houden in één keer moet investeren. "Iedereen denkt het bij te houden en op het juiste moment uit te stappen, maar dit is moeilijker dan gedacht."

Volgens Boonstra heeft de recente stijging van de bitcoin in ieder geval verder geen invloed op de gewone consument. "Tenzij je vorig jaar in de bitcoin hebt belegd. Dan kun je met de waarde van nu op een dikke vakantie."

Minister Agema van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) kondigt aan 165 miljoen euro te bezuinigen op wijkverpleegkundige zorg. Maar volgens de branche komt daarmee de wijkzorg onder verdere druk te staan.

Je kunt er van alles van betalen - zoals salarissen of opleidingen voor mensen in de wijkverpleging - maar omdat er onvoldoende personeel is, wordt een bedrag van 165 miljoen euro al jaren niet 'opgemaakt' door de wijkzorg. Nu zorgminister Agema op zoek is naar geld om een eerdere bezuiniging op de ziekenhuiszorg ongedaan te maken, is ze uitgekomen bij de wijkzorg. Maar of dit verstandig is daar wordt verschillend over gedacht.

Verpleegkundigen sluitpost

Volgens vakbond Nu'91 zijn wijkverpleegkundigen hiervan de dupe. Voorzitter van de vakbond Femke Merel van Kooten zegt: "De minister draait een eerdere bezuiniging op verpleegkundigen in ziekenhuizen terug, maar legt nu de rekening neer bij zorgprofessionals in de wijk. Hiermee worden verpleegkundigen opnieuw de sluitpost van de begroting en verlegt ze het probleem."

Wat Van Kooten zegt, klopt: minister Agema wil namelijk per se een eerder aangekondigde bezuiniging op opleidingen van verpleegkundig personeel in de ziekenhuizen terugdraaien. En inderdaad gaat de oplossing ten koste van opleidingen voor wijkverpleegkundig personeel, waar deze 165 miljoen voor bedoeld is.

'Veel mensen zijn boos'

Van Kooten gaat verder: "De minister heeft gezegd dat ze niet weer een nieuwe groep in de zorg boos wil maken, maar ik denk dat dat niet gelukt is, dat er veel mensen boos zijn."

"In het recente akkoord over de zorg is juist afgesproken om dit geld wel te besteden aan wijkzorg en ook echt uit te geven, dat het geld dat op de plank blijft liggen komt bij de mensen in de wijkverpleging en ten goede komt aan de mensen die zorg krijgen", legt ze uit.

'Spoedeisende Hulp loopt vol'

Het ministerie van VWS zegt dat het schrappen van de 165 miljoen kan omdat het bedrag al jaren blijft liggen. Het is speciaal bestemd voor wijkzorg, specifiek voor het opleiden van wijkverpleegkundigen, maar wordt niet opgemaakt. De minister laat bij Nu.nl weten dat dat vooral te maken heeft met personeelstekort.

Maar dat betekent volgens Nu'91 niet dat je het zomaar kunt schrappen. "Ook onder minister De Jonge werd al gezegd: het geld blijft liggen want er is te weinig personeel om het aan uit te geven. Maar in het zorgakkoord dat pas is gesloten was juist afgesproken dat het eindelijk uitgegeven zou worden. En dat is ook belangrijk want je krijgt met dat geld betere wijkverpleegkundigen en meer valpreventietraining voor ouderen. Dat moet je gewoon gaan doen, anders loopt ook de Spoedeisende Hulp vol."

'Wereld op zijn kop'

Niet iedereen is tegen het plan, zo steunt zorgondernemer Jos de Blok het wel. Hij is voor minister Agema dan ook een sparringspartner geweest. Volgens De Blok is het heel goed mogelijk om dezelfde zorg te leveren met minder uren en laat zijn bedrijf Buurtzorg dat al jaren zien. Buurtzorg gaat uit van zelfstandig werkende teams van verpleegkundigen en ziekenverzorgenden en weinig managers.

Maar zo'n organisatievorm is niet overal mogelijk, zegt voorzitter Van Kooten. Ze benadrukt: "Al jaren stellen we vast dat salarissen in de wijkverpleging flink achterlopen op vergelijkbare publieke sectoren. Zorgprofessionals in de wijk verdienen beter, maar krijgen minder. En nu beweert de minister dat er geld over zou zijn. Dat is de wereld op zijn kop."

Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde gisteren tegen een verbod op vochtige doekjes met kunststof erin. Volgens tegenstanders van de motie is het te kort door de bocht om te zeggen dat ze verstoppingen veroorzaken. Afvalwaterbedrijven beweren anders.

Doekjes met plastic erin zijn niet of nauwelijks afbreekbaar en zorgen daarmee voor problemen in het riool. Staatssecretaris Chris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat wil daarom een Europees verbod op vochtige doekjes met plastic.

Vochtig toiletpapier geen probleem

"Van vochtig toiletpapier is al Europees bepaald dat het geen plastics mag bevatten", vertelt directeur bij Stichting Rioned Hilde Niezen. Maar het probleem zit juist in andersoortige vochtige doekjes, weet zij.

Voor andere witte wegwerpdoekjes, zoals babydoekjes en schoonmaakdoekjes, zijn die regels er niet. Mensen spoelen juist ook deze doekjes door het toilet. En het zijn deze doekjes die voor verstopping zorgen.

Handmatig verwijderen

"Tussen alle rioolbuizen zitten gemalen, een soort pompen. Die doekjes blijven daarin hangen. Ze vormen een soort klont, een prop. Die moet er handmatig uitgetrokken worden", licht Niezen toe. "Dat is niet alleen een vies klusje, het kost ook een hoop geld."

Rioned becijfert de jaarlijkse kosten daarvan op 26 miljoen euro per jaar. "En dat zijn alleen nog maar de kosten van het verhelpen van storingen door vochtige doekjes in de pompen." De doekjes die wel door de pompen heen komen, moeten ook nog uit het water gezuiverd worden bij de afvalwaterzuiveringsbedrijven. Daar komen ook kosten bij kijken.

Helft van de verstoppingen

De Unie van Waterschappen hield een enquête onder gemeenten en waterschappen om het probleem met de vochtige doekjes te inventariseren. "Gemiddeld genomen wordt ruim 50 procent van de verstoppingen bij pompen veroorzaakt door vochtige doekjes", vertelt Michael Bentvelsen. Ze schatten de kosten op 17 tot 28 miljoen euro per jaar.

En volgens Van Bentvelsen klopt er nog meer niet aan de motie. PVV en VVD stellen namelijk dat Nederland met een verbod strenger zou zijn dan Europese wetgeving, "maar de minister pleit voor een Europees verbod. Dus dat is helemaal niet aan de orde. Andere Europese landen kampen namelijk met dezelfde problemen in het riool."

Niet zaligmakend

Wouter van Aggelen is directeur bij Remondis, dat onder andere afvalwaterbeheer doet. Hij beaamt dat vochtige doekjes veelal het probleem zijn bij verstoppingen. "Maar," waarschuwt hij, "een verbod op doekjes met plastic erin gaat niet alles oplossen."

De varianten zonder plastics erin lossen wellicht wel op in water, maar ook niet meteen. "Dat duurt soms wel een week. In die tijd kunnen ze nog steeds voor verstoppingen zorgen. Het is vooral belangrijk dat mensen deze doekjes gewoon niet meer door het toilet spoelen." Desalniettemin ziet Van Aggelen wel heil in het verbod.