Dankzij Fionn (18) en magnetische slaolie kunnen we simpel en goedkoop microplastics uit zee vissen

Fionn Ferreira krijgt dagelijks 1000 mails en heeft een manager in New York om ze te beantwoorden. De reden? Hij heeft een oplossing om microplastics uit de zee te halen.

Fionn Ferreira is niet de doorsnee scheikunde-student aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze Ierse jongen is 18 en heeft uitgevonden hoe je simpel en goedkoop met olie en een magneet microplastics uit de zee kan vissen.

Inspiratie in de natuur

Fionn groeide op ver van de bewoonde wereld, in het Ierse Ballydehob. Daar bouwde hij boomhutten, kajakte en speelde veel met lego. Het stimuleerde hem om na te denken over grote problemen in de wereld. "Hierdoor werd ik ook creatief in de wetenschap. En ik voelde me nooit alleen. Ik kan heel goed alleen zijn. "

Soms was Fionn dagen moederziel alleen in de natuur. "Misschien kwamen mijn beste ideeën omdat ik me er totaal in onderdompelde. Ik denk dat als je kajakt, zoals ik deed in Ierland, of gewoon loopt - dat dan je hersens vrij kunnen spelen. Je gaat verbindingen leggen in je hoofd, zodat je uit de bekende zone kan komen."

Olie op een steen

Tijdens zijn kajaktochten zag Fionn de zee en de stranden steeds meer volraken met plastic. Hij besefte dat behalve grote stukken er ook miljarden minideeltjes rondzwerven in de zee. Op een dag zag hij op een steen hoe olie uit de zee zich hecht aan plastic deeltjes. Dit zette hem aan het denken.

Hij oefende thuis eindeloos met slaolie en experimenteert maandenlang. Door een tv programma leerde hij hoe hij de olie magnetisch kan maken. Op die manier kan hij plastic deeltjes met een magneet uit de zee vissen. Want plastic hecht zich aan olie, en de toegevoegde magnetische deeltjes in de olie hechten weer aan een magneet. En voilà: de plastic deeltjes komen mee.

Wat zit er in water?

Thuis was er geen meetapparatuur, dus bouwde Fionn zijn eigen instrumentarium en deed hij er duizenden proeven mee. Zo maakte hij van hout een aantal lichtmeters, spectrometers genoemd. "Met het licht van de meter kon ik water doorlichten en zien welke deeltjes er nog in zweefden. Zo kon ik testen of ik microdeeltjes wel uit het water gehaald had of niet."

Zijn vondst is baanbrekend, en leverde Fionn uiteindelijk niet alleen de Google Science Fair prijs op, maar ook de nodige erkenning. "Sinds ik die prijs heb gewonnen krijg ik verzoeken van ingenieurs uit de hele wereld. Zij brengen het idee verder. Recent heb ik een patent op mijn vinding aangevraagd. Zo kan ik anderen beter helpen mijn vondst verder te uit te werken. Op die manier heb ik meer controle over het product."

Schoon water is het waard

Fionn wil er niet rijk mee worden. "Schoon water is het waard om dit idee te delen. Ik kan niet voorkomen dat mensen er met mijn idee vandoor gaan. Ik geef licenties van het patent aan bedrijven. Dat juridische gedoe doet mijn manager."

Intussen werkt hij aan nieuwe plannen, zoals nieuwe vormen van recycling. Dat doet hij in Groningen. Daar scheikunde studeren leek hem leuk vanwege de leuke plek en de lage huur. De lessen zijn in het Engels. Nederlands kan hij lezen want het lijkt op Duits, dat hij ook spreekt.

Microplastics zijn overal

"Nu ben ik aan het kijken of we vanuit boten op veel plekken het plastic kunnen weghalen", zegt Fionn. "De Google-prijs maakt het mogelijk om samen te werken met prestigieuze bedrijven. Maar ik heb geduld nodig om het op grote schaal uit te voeren."

Microplastics zijn overal en de oplossing van Fionn zou eigenlijk niet nodig moeten zijn, vindt hij zelf. "We moeten kleine deeltjes plastic sowieso nooit meer in de zee terecht laten komen. Tot dat gebeurt kunnen we op mijn manier de microdeeltjes eruit vissen. Daarom studeer ik scheikunde. Wetenschappers zijn onmisbaar om dingen te helpen veranderen."