Dankzij deze vrouwen hoeven zieke medewerkers niet langer onbetaald thuis te zitten

"Wat moet je daarmee, je gaat toch dood", kreeg Geertje Cruiming van haar werkgever te horen toen ze haar slapend dienstverband aanvocht. Ook Astrid van Beek wilde gerechtigheid voor haar overleden man. Advocate Ludith Haarsma ging voor in de strijd.

Astrid van Beek dronk er een glas wijn op toen de Hoge Raad afgelopen november het slapend dienstverband verbood. Ze dacht aan haar man Sjaak die dolblij zou zijn geweest met de uitspraak. Maar Sjaak maakte de uitspraak van de rechter niet meer mee. Hij overleed op 16 augustus. De laatste jaren van zijn leven zat hij door zijn ziekte vast in zo'n slapend dienstverband.

Maas in de wet

De werkgever van Sjaak weigerde om voor de ontslagkosten op te draaien. Die bestaat voornamelijk uit de transitievergoeding. Dat houdt in dat een werkgever een derde maandloon voor elk gewerkt jaar moet uitbetalen, met een maximum van 83.000 euro.

Tientallen werkgevers ontdekten deze maas in de wet: wanneer je een zieke medewerker niet ontslaat, maar gewoon thuis laat zitten zonder loon, dan hoef je niet op te draaien voor die transitievergoeding. Weduwe Astrid is er zeker van dat de voormalig werkgever van Sjaak gebruik maakte van die maas in de wet. "Hij wachtte gewoon af tot de dag dat er een kaart met een zwarte rand in de bus zou vallen."

'Rechtsbijstand deed jaren niks'

De meeste mensen die in een slapend dienstverband terecht kwamen hadden een rechtsbijstandsverzekering, maar dat hielp niets. 'Pappen en nathouden' zegt arbeidsrecht advocate Ludith Haarsma daarover. De Groningse advocate heeft hangmappen vol dossiers met mensen die tevergeefs aanspraak maakten op hun verzekering. "De houding van de vakbonden en verzekeraars was altijd: 'Laten we afwachten tot de Hoge Raad er een oordeel over heeft'", zegt ze.

En zo kon het gebeuren dat mensen na vele jaren slapend dienstverband uiteindelijk langs de natuurlijke weg met pensioen gingen, en nergens meer recht op hadden. Of erger nog: ze overleden. Haarsma steekt haar frustratie niet onder stoelen of boeken: "Nadat de Hoge Raad in november uitspraak deed stonden de vakbonden vooraan om het succes te claimen. Maar ze hebben jarenlang niets gedaan."

'Je gaat toch dood'

Geertje Cruiming was 18 jaar taxichauffeur in Groningen. Tot ze ziek werd: een niet te opereren tumor in haar lies. Haar baas plaatste haar na 2 jaar ziekte in een slapend dienstverband om de transitievergoeding te omzeilen. Zelfs op uitbetaling van haar opgebouwde vakantie-uren had ze volgens haar werkgever geen recht. Toen Geertje naar de reden vroeg krijgt ze te horen: 'Wat moet je daarmee, je gaat toch dood'.

Geertje voert een strijd tegen haar ziekte en heeft geen energie om zich te verdiepen in alle juridische achtergronden van haar arbeidsconflict. Pas toen advocate Haarsma zich op haar zaak stortte merkte ze hoe erg ze werd bedrogen door haar werkgever. "Ik heb al die jaren zo hard gewerkt en zoveel geld voor dat bedrijf verdiend. En als je dan ziek wordt gebeurt dit."

De volgende strijd

Advocate Haarsma heeft nog altijd cliënten die in een slapend dienstverband zitten, of die al die tijd niet zijn geholpen door hun rechtsbijstandsverzekeringen. Binnenkort start ze een kort geding tegen een werkgever die het arbeidscontract niet wil beëindigen. Zelfs nu de Hoge Raad een slapend dienstverband heeft verboden, wordt de constructie nog altijd toegepast. "Het is de volgende strijd", zegt Haarsma.

Astrid van Beek, de weduwe van Sjaak, kreeg al voor de uitspraak de transitievergoeding wel binnen: "Twee maanden voor Sjaak overleed, was het er. Hij was blij dat hij daarmee onze kinderen nog een beetje kon helpen met hun studie."