meer NPO start

Dan verkoop je toch een olifant? Waarom dierentuinen er financieel niks aan hebben om dieren weg te doen

Dan verkoop je toch een olifant? Waarom dierentuinen er financieel niks aan hebben om dieren weg te doen
Bron: persbureau

Ook al draait hun hele bestaan erom, dieren staan niet op de financiële balans van dierentuinen. En al zou je een olifant of leeuw willen verkopen om zo als dierentuin het hoofd boven water te houden, het mag niet. "Alles gaat met gesloten beurzen."

De kas spekken in tijden van corona kan dus niet door het verkopen van dieren, zei directeur van Wildlands in Emmen, Erik Van Engelen, gisteravond in Nieuwsuur. In de jaren 60 is afgesproken dat dierentuindieren alleen nog mogen worden geruild, zonder geld bij te leggen of te krijgen. Dat gebeurde toen dierentuinen in Nederland en Europa zich begonnen te verenigingen, zoals in de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen in 1966.

Dieren uit het wild halen

"Dierentuindirecteuren begonnen zich te realiseren dat veel dieren die ze aankochten, uit het wild werden gehaald. Terwijl ze ook begonnen te vertellen hoe slecht het eigenlijk ging in het wild. Die twee zijn onverenigbaar", zegt Wineke Schoo van de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen. In de jaren 50 en begin jaren 60 werden er door dierentuinen nog wel dieren uit het wild aangekocht en ook dieren tussen dierentuinen verkocht.

Tegenwoordig mogen ze alleen worden geruild in het kader van fokprogramma's. Dit zijn afspraken die zowel Europees als wereldwijd gelden. "Het belang zit in het behouden van een collectie om die te delen met het publiek, zodat men meer bewust wordt dat er goed voor de dieren moet worden gezorgd", vertelt Goof Lukken, dierentuinexpert van de Breda University. De dieren hebben uiteraard wel waarde als inkomensgenerator uit bezoek, maar dus niet in de verkoop.

Lees ook

Kosten om dieren te onderhouden

Het enige geld dat er aan te pas komt, is als een dier van A naar B wordt getransporteerd. De ontvangende dierentuin zal dan volgens afspraak de kosten voor het transport op zich nemen. "Een olifant is dan natuurlijk een stuk duurder dan een Patrijs", licht Schoo toe.

Eerder dit jaar liet Artis, die net als bijna alle dierentuinen vanwege corona in financiële problemen zit, weten van de leeuwen af te willen om het hoofd boeven water te kunnen houden. Dat had dus niets te maken met geld dat ze zouden opbrengen, maar louter met geld dat niet zou hoeven worden uitgegeven. Het monumentale leeuwenverblijf is veel te klein en de investering voor een groter verblijf kan de Amsterdamse dierentuin nog lang niet opbrengen. Een verhuizing naar een Franse dierentuin ketste af. Artis beraadt zich op vervolgstappen.

Tiger King voorkomen

Het uitsluitend ruilen met gesloten beurzen moet taferelen zoals in de Amerikaanse Netflix-serie Tiger King voorkomen. Daarin was te zien hoe eigenaren van leeuw- en tijgerattractieparken steeds maar weer welpjes fokken om geld te verdienen met verkoop ervan.

"Dat is het beeld dat alle dierentuinen absoluut niet willen. De serie heeft die Amerikaanse subcultuur echt aan het oppervlakte gebracht", zegt Lukken.

Lees ook

Personeel nog duurder

Hoewel een giraf 65 kilo bladeren per dag eet, een nijlpaard 70 kilo aan wortels en waterplanten wegkauwt en een olifant maar liefst 160 kilo bladeren en struiken verorbert, is de voedselrekening niet de grootste kostenpost voor een dierentuin. Dat zijn de personeelskosten.

"24 uur per dag moet goed getrainde verzorgers de dieren bijstaan. Kerst, nieuwjaar of zomervakantie, dat gaat altijd door", zegt Schoo. Verder is huisvesting duur. Aquaria en binnenverblijven moeten bijvoorbeeld verwarmd worden. Dierenpark Wildlands in Emmen heeft dagelijkse vaste lasten van 30.000 euro, of er nu bezoekers zijn of niet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

EU moet demonstranten in Servië meer steunen, zegt historicus: 'Anders kans dat rechtsstaat verder afbrokkelt'

EU moet demonstranten in Servië meer steunen, zegt historicus: 'Anders kans dat rechtsstaat verder afbrokkelt'
Tienduizenden Serviërs gingen zaterdag de straat op in Belgrado
Bron: ANP/AFP

Al maanden wordt in Servië gedemonstreerd tegen de regering van president Vučić. Ook vandaag gingen tienduizenden mensen de straat op in hoofdstad Belgrado. Intussen houdt Europa zich op de vlakte.

De betogers, onder wie studenten, boeren, veteranen en werknemers, vinden dat de rechts-populistische president Aleksandar Vučić moet aftreden vanwege corruptie en zijn innige band met Rusland.

Treinstation ingestort

De demonstraties begonnen afgelopen november, toen de net verbouwde overkapping van een treinstation in de stad Novi Sad instortte. Daarbij vielen vijftien doden. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen, zeggen de demonstranten.

Toch denkt de autoritaire Vučić er niet over om op te stappen. Hij doet er juist alles aan om zijn positie te behouden. Terwijl de demonstranten vreedzaam protesteren, probeert de regering ze te provoceren en zo geweld uit te lokken, vertelt Balkan-historicus Geert Luteijn.

'Corruptie gaat ver'

"De corruptie van Vučićs regering gaat echt heel ver", zegt Luteijn. "Mensen die bij de overheid werkten toen er in 2023 verkiezingen waren, kregen bijvoorbeeld te horen dat ze ontslagen zouden worden als ze niet op Vučić zouden stemmen." Hij heeft de verkiezingen vervalst, vertelt de historicus.

"En als je wil werken bij een overheidsorganisatie, wordt van je verwacht dat je iets doet voor de partij van de president, de conservatieve SNS." Het overheidsapparaat in Servië is niet onafhankelijk, maar wordt gedomineerd door Vučić en zijn partij, vertelt Luteijn.

Bekijk ook

'Protesten ongekend'

De huidige protesten zijn ongekend groot, zegt de historicus. "Er wordt geschat dat sinds november zo'n 2 miljoen Serviërs hebben deelgenomen aan een protest."

Hoewel er al eerder flink gedemonstreerd werd in het land, zoals in 2.000 toen protesten tot het aftreden van de voormalig president Slobodan Milošević leidden, gingen nooit zoveel mensen tegelijk de straat op. De kans dat er uiteindelijk iets verandert is dan ook groot, denkt Luteijn.

Afzetten niet makkelijk

"De vraag is alleen wanneer en hoe." Vučić afzetten zal nog niet zo makkelijk zijn. "Hij zou nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven en die opnieuw kunnen manipuleren, waardoor de oppositie weer geen kans krijgt." Een goed georganiseerde oppositie is er ook niet, volgens Luteijn.

"Daarnaast krijgt Vučić nog altijd veel steun vanuit het buitenland, ook van de Europese Unie. Servië zit in een vergevorderde toetredingsprocedure tot de EU. Die had allang stilgelegd moeten worden, gezien de ondemocratische manier waarop de regering te werk gaat."

Steun van de EU

Vučić voelt zich gesteund door de EU, die geen afstand neemt. Terwijl de Unie juist meer steun zou moeten uitspreken voor de demonstranten, vindt Luteijn. "Het is overigens niet zo dat dat helemaal niet gebeurt, maar de EU heeft het probleem dat ze niet met één mond spreekt als het om dit soort thema's gaat."

"Er zijn wel Europarlementariërs die kritische vragen hebben gesteld over de huidige situatie in Servië. Tegelijk oefent de Europese Commissie geen druk uit op de regering van het land om te veranderen."

Bekijk ook

Economische belangen

Dit heeft te maken met economische belangen, vermoedt Luteijn. Hij wijst op een lithiumdeal die recent werd gesloten toen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz op bezoek was in Belgrado. "Die deal werd bekrachtigd door een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die lijkt dus graag zaken te doen met Vučić."

Servië is niet het enige land in de Balkan waar het onrustig is, zegt de historicus. "Veel van deze landen hebben autocratische leiders en die kijken met argusogen naar de huidige protesten. Denk aan Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije. Hij is een bondgenoot van Vučić."

Tussenkop

De huidige protestbeweging in Servië komt op voor een democratische rechtsstaat, benadrukt Luteijn. "Dus als wij in Europa een functionerende rechtsstaat willen, dan moeten we ook zorgen dat in landen waar die onder druk staat, dat daar daadwerkelijk actie wordt ondernomen wanneer daar protest tegen is."

"We moeten naar die protesten luisteren. En als we dat nalaten, moeten we er rekening mee houden dat die rechtsstaat verder afbrokkelt in de komende jaren."

EU moet demonstranten in Servië meer steunen, zegt historicus

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder astma bij kinderen die in de natuur spelen: 'Richt schoolplein zo groen mogelijk in'

Astma en allergieën komen de laatste jaren steeds meer voor bij kinderen. Onderzoek uit Finland toont aan dat kinderen die regelmatig in de natuur zijn daar veel minder last hebben. Scholen en kinderdagverblijven kunnen daar een rol in spelen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant