Na het extreme geweld van afgelopen woensdag is in Egypte voor een maand lang de noodtoestand uitgeroepen. Er is een avondklok ingesteld van zeven uur ‘s avonds tot 6 uur ‘s ochtends. Wie zich binnen die uren op straat begeeft loopt grote kans door politie of leger gearresteerd te worden.

Caïro is normaal gesproken een bruisende 24-uurs economie, maar tijdens de avondklok zijn de straten uitgestorven en is het bijna eng stil. Het is een spookstad geworden. Ik woon vlakbij het Tahrir-plein, dus een beetje chaos zijn de mensen in mijn buurt wel gewend. Dat is geen reden om van de straat te blijven. Vaak zitten er om de hoek van waar de rellen plaatsvinden mensen op straat doodgemoedereerd een kopje thee te drinken in een van de vele cafés.

Maar tot mijn verbazing gaan nu alle winkels en cafés ruim een uur voor de avondklok in gaat dicht. ‘Ik moet mijn personeel de tijd geven om veilig thuis te komen’, legt de eigenaar van een koffietentje uit.

Zelfs de minisupermarkt beneden in mijn gebouw sluit, en die heb ik slechts een keer eerder dicht gezien. Toen er eind vorig jaar hevige rellen waren in de straat en er een traangasgranaat voor de deur landde, gingen de rolluiken voor een minuut of tien naar beneden. Daarna ging het personeel al hoestend en proestend en met tranende ogen weer aan de slag. Bikkels, dus. Maar niet als het op orders van de nieuwe machthebbers aankomt. ‘Het moet van het leger’, legt eigenaar Ahmed uit, ‘daar kan ik maar beter naar luisteren, want ik wil geen problemen.’

Zonder taxi’s of metro is het lastig om na het ingaan van de avondklok nog ergens te komen. Gelukkig heb ik een fiets. En in een wereldstad waarin bijna geen auto’s rondrijden is het heerlijk rondrijden. Ik fiets over doorgaans drukke verkeersaders die nu volledig uitgestorven zijn en in straten waar het normaal gesproken al een hels karwei is om ongeschonden over te steken - laat staan dat ik me daar op twee wielen tussen de voortrazende auto’s waag - ben ik de enige op de weg.

Ik blijf tot zeker twee uur na het ingaan van de avondklok op straat en fiets een paar keer langs leger en politie, maar er is niemand die aan me vraagt waarom ik nog op straat ben. Ik passeer voor het Egyptisch museum een checkpoint, waar drie trucks van de oproerpolitie en een dozijn legervoertuigen staan. Een paar soldaten zeggen vriendelijk gedag, anderen zwaaien vrolijk vanaf hun pantserwagens.

Egyptenaren zijn notoir slecht in het zich houden aan een avondklok. De laatste keren dat mensen ‘s avonds verplicht binnen moesten blijven werden er na het ingaan van de avondklok voetbaltoernooien en straatfestivals georganiseerd.

Mensen hielden ‘curfew-parties’, die pas na de verboden tijd begonnen en als gouden regel voor het einde van de gestelde avondklok waren afgelopen. Het werd een gimmick. Toen na maanden de tijdsbeperkingen eindelijk werden opgeheven was de meest voorkomende reactie ‘oh, waren die nog van kracht dan?’.

Maar nu heerst de angst. Mensen zijn bang voor rellen en nog meer doden en blijven braaf thuis. Maar niet voor lang, vermoed ik. Na een avond verplicht binnenzitten zijn de meeste mensen het beu. Egyptenaren leven op straat, hen dertig dagen lang ‘s avonds opsluiten is een zware straf. Ik kom een paar uur voor het ingaan van de avondklok een groep jongens tegen, die wanhopig op zoek zijn naar een café dat de opgelegde orders trotseert en open blijft. Het vijftal loopt overal tegen een gesloten deur. ‘Ik wil niet naar huis, daar verveel ik me dood’, zegt Noor (19) tegen de zoveelste café-eigenaar die hen maant zo snel mogelijk naar huis te gaan.

‘Wat moet ik thuis doen dan?’, vraagt de 17-jarige Omar zich harop af, ‘scrabble spelen met mijn ouders?’ Sami (21) heeft de hele avond met zijn moeder televisie gekeken. Vooral naar het nieuws. ‘De Egyptische media is zo slecht’, vindt hij, ‘nog een paar avonden zo verder en ik ben net zo gehersenspoeld als die Moslimbroeders, maar dan pro-leger.’

Ook supermarkteigenaar Ahmed blijkt minder gehoorzaam dan hij in eerste instantie lijkt. ‘We doen die avondklok een paar dagen, dan is het mooi geweest. Je wilt niet weten hoeveel inkomsten ik op deze manier misloop.’

Voor vandaag staat Caïro hoogstwaarschijnlijk weer grote problemen te wachten, want het  is vrijdag en dat is de wekelijkse protestdag in Egypte. De Moslimbroederschap heeft 28 protestmarsen aangekondigd en die gaan allemaal naar hetzelfde plein. De laatste keer dat daar Moslimbroeders waren liep dat gigantisch uit de hand door hardhandig optreden van de politie. Ook burgers waren extreem geweldadig: er werd destijds een Moslimbroeder voor mijn ogen in brand gestoken.

Ester Meerman schrijft de komende week een aantal blogs over de situatie in Caïro, waar ze ruim twee jaar woont en werkt als fotograaf/journaliste. Ze studeerde Journalistiek aan de Fontys Hogeschool in Tilburg en Communicatiewetenschap en Arabisch aan de Universiteit van Amsterdam. Meerman werkte onder andere voor de NOS, KRO, NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad en de TROS. Kijk hier voor haar website.

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."