Het hoger onderwijs draait via bezuinigingen voor een deel zelf op voor het coronasteunpakket dat zij kregen. Onderwijsinstellingen en D66-Kamerleden zijn verontwaardigd over deze plannen en willen de bezuinigingen terugdraaien.

Lang is erover gesproken: het Nationaal Programma Onderwijs (NPO), de structurele investering in het onderwijs en de coronasteun. Uitkomst? De 2,7 miljard euro voor het mbo, hbo en wo wordt deels gebruikt om het collegegeld te halveren, het studentenreisproduct te verlengen en de instellingen te compenseren voor het toenemende aantal studenten.

Nationaal Programma Onderwijs

Maar de handtekening onder het akkoord was nog niet gezet, of uit de Voorjaarsnota bleek dat er óók bezuinigingen aankwamen voor het hoger onderwijs. Minister Van Engelshoven kondigde bezuinigingen van 149 miljoen euro vanaf 2024 aan.

Met de bezuinigingen wordt de coronasteun die studenten nu krijgen - de verlenging van de ov-chipkaart en de studiefinanciering - gedekt. De steun voor het hoger onderwijs is daarmee de enige coronasteun die niét rechtstreeks uit de staatskas komt, maar wordt omgezet in een bezuiniging.

Niet gesproken over bezuinigingen

D66-Kamerleden Jan Paternotte, Paul van Meenen en Steven van Weyenberg vinden de bezuinigingen niet op zijn plaats. Zij hebben een amendement ingediend om de bezuiniging tegen te houden, die ze in het verantwoordingsdebat op 17 juni van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap willen bespreken.

"Het is gewoon heel raar. Alle getroffen sectoren krijgen coronasteun. Nu is het onderwijs de enige sector waar betaald moet worden, waar bezuinigingen gaan plaatsvinden", zegt Paternotte.

Vaste banen weer weg

"We zijn zeer ontstemd over deze gang van zaken", zegt ook Pieter Duisenberg, voorzitter van de Vereniging van Universiteiten. Volgens de onderwijsinstellingen was deze bezuiniging geen onderdeel van gesprek in de wekenlange onderhandelingen die leidden tot het akkoord van het Nationaal Programma Onderwijs.

De onderwijsinstellingen verwachten door de bezuinigen problemen in het onderwijs. "Docenten die wij nu structureel in dienst nemen, die wij vaste banen willen geven, moeten we nu dus vanaf 2024 weer gaan ontslaan. Dat betekent dat de extra docenten die wij juist ontzettend hard nodig hadden, weer zullen verdwijnen. Dat is geen structurele investering", zegt de Vereniging van Hogescholen.

Lees ook

Studenten de dupe

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) ziet vooral studenten de dupe worden van de bezuinigingen. "Dit gaat ten koste van structureel geld dat er juist nu bij zou komen", zegt voorzitter van de LSVb Lyle Muns.

"Van dit geld worden vanaf nu meer studentenpsychologen en docenten aangenomen, omdat die nodig zijn. Vanaf 2024 moeten de onderwijsinstellingen daar dus weer op gaan bezuinigen. Dat betekent gewoon dat studenten die nu eindelijk weer bij studentenpsychologen terecht kunnen als zij dat nodig hebben, vanaf dan niet meer beschikbaar zijn."

Bezuinigingen terugdraaien

De ondertekenaars van het akkoord stuurden op 1 juni een brief naar minister Van Engelshoven. Deze brief is ondertekend door alle onderwijsinstellingen, de landelijke studentenvakbond, het Interstedelijk Studenten Overleg en de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs. Op deze brief hebben ze organisaties nog geen antwoord gehad.

Volgens demissionair minister Ingrid van Engelshoven hoeven de instellingen zich geen zorgen te maken. "Het is een technisch verhaal, de kosten moeten ergens gedekt worden, dat is nu bij het onderwijs", reageert ze bij EenVandaag.

Lees ook

Bekijk hier de TV-reportage over de onderwijsbezuinigingen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.