D-day nadert voor de tien verdachten in de langstlopende strafzaak van ons land, het liquidatieproces Passage. Komende donderdag doet het Hof van Amsterdam uitspraak over een serie onderwereldmoorden in de Amsterdamse onderwereld. Een uitspraak die wel eens allesbepalend zou kunnen zijn. 

In Passage probeert het OM met behulp van de verklaringen van twee criminelen, zowel de opdrachtgevers als uitvoerders van onderwereldmoorden achter slot en grendel te krijgen. Het gaat onder andere om de liquidaties op Thomas van der Bijl (2006) en Cees Houtman (2005). 

De twee criminelen krijgen in ruil voor hun verklaringen een forse strafvermindering en een plaats in het zwaarbeveiligde getuigenprogramma van de Nederlandse Staat. Ros heeft zijn straf er inmiddels opzitten. La Serpe is enige tijd geleden op vrije voeten gekomen. 

Uniek en omstreden: justitie in zee met ‘moordmakelaar’

De kroongetuigen in Passage zijn niet onomstreden. De deal met Peter La Serpe, ook wel Vieze Peter genoemd, wordt in het voorjaar van 2007 aangekondigd. Hij pleegde een moord en was betrokken bij twee voorbereidingen daartoe. Volgens het OM beschikt La Serpe “over essentiële -nieuwe- informatie over de onderzoeken naar een aantal liquidaties of pogingen daartoe.” 

Het draagt ertoe bij dat 3 van de 11 verdachten veroordeeld worden tot levenslang (zie afbeelding). Dino Soerel krijgt echter geen levenslang, zoals geëist, maar een celstraf van 6 maanden terwijl het OM hem ziet als een van de kopstukken.

Straffen per kopstuk in het proces.

De kroongetuige-deal voor het hoger beroep met ‘moordmakelaar’ Fred Ros moet verandering brengen. “In Passage is het tot dusverre gelukt de mogelijke opdrachtgevers in beeld te krijgen maar dat heeft in eerste aanleg bij de rechtbank niet geleid tot veroordelingen. Met deze getuige wil het OM de bewijspositie versterken,” schrijft justitie in het najaar van 2014.

Het is voor het eerst dat in een hoger beroep een kroongetuige wordt ingebracht. Uniek, maar ook omstreden. In eerste aanleg eiste het OM nog levenslang tegen Ros. De rechtbank legt hem een celstraf van 30 jaar op. Hij zou betrokken zijn bij de moord op Thomas van der Bijl en bovendien fungeren als tussenpersoon tussen opdrachtgevers en huurmoordenaars. Hij dankt er zijn bijnaam ‘moordmakelaar’ aan. Er ontstaat grote ophef over het feit dat justitie juist met hem in zee is gegaan.

Dino Soerel & Willem Holleeder

De verdediging stelt bovendien dat Ros onbetrouwbaar is, zijn verklaringen zouden niet kloppen. Ze zijn belastend voor Dino Soerel, de man waartegen het OM levenslang eiste maar die slechts een half jaar cel opgelegd kreeg. Volgens Ros maakt Soerel deel uit van het driemanschap met Holleeder en, de in 2011 geliquideerde, Hillis. Soerel weerspreekt de beschuldigingen aan zijn adres en zegt er niets mee te maken te hebben. 

De verklaringen van Ros spelen ook nog een rol in die andere grote strafzaak in Amsterdam, die tegen Willem Holleeder.  De getuigenissen van Ros zorgen er mede voor dat Holleeder in december 2014 opnieuw wordt gearresteerd. “Hij heeft belastend verklaard over Holleeder”, stelde het OM in Amsterdam destijds.

Uit de uitspraak van het Hof zal duidelijk worden wat het oordeel is over de betrouwbaarheid van de biecht van Ros en de rechtmatigheid van de afspraken met de kroongetuige. Een maatgevend en allesbepalend arrest dat van grote invloed zal zijn op het werken met kroongetuigen in toekomstige strafzaken.

Vanavond blikken we in EenVandaag vooruit met misdaadverslaggever Marian Husken die op het moment werkt aan een nieuw boek over deals met justitie en universitair docent Sven Brinkhoff van de Radboud Universiteit Nijmegen en we praten met advocaat Sander Janssen, in Passage advocaat van levenslang veroordeelde Jesse R. én advocaat van Willem Holleeder.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.