radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Criminelen zijn lui: ze slaan het liefst toe in hun eigen buurt

Criminelen zijn lui: ze slaan het liefst toe in hun eigen buurt
Bron: Pexels

De kans dat we bestolen worden door onze achterbuur is vele malen groter, dan door iemand uit een andere plaats. Hoe verder bij de woning van de dader vandaan, hoe kleiner de kans op een vergrijp. Criminologen weten dat tot op de kilometer nauwkeurig.

"De meeste daders reizen liever niet zo ver. Eigenlijk zijn het net gewone mensen. Ze slaan toe waar ze zich veilig voelen en de weg kennen", zegt criminoloog prof. dr. Frank Weerman van de Erasmus Universiteit.

Luiheid en tijd

En naast de buurt kennen is luiheid een andere reden waarom ze niet ver weg gaan, weet criminoloog prof. dr. Wim Bernasco van de Vrije Universiteit. Hij deed onderzoek naar de locatiekeuze van daders. "Als je toch al van plan bent iets uit te halen, waarom zou je dan verder weg gaan dan je huis? Het kost je alleen maar tijd en er is daarmee een grotere kans gesnapt te worden."

Bernasco kan zelfs een getal plakken op dit 'afstandsverval'. Hoe verder een locatie verwijderd is van de woning van de dader, des te geringer is de kans dat hij er bijvoorbeeld een inbraak zal plegen. "Elke kilometer verder leidt tot een afname van de kans met 20 tot 30 procent." In vergelijking met buurten waar de dader nooit woonde, is de kans dat hij of zij in de eigen woonwijk iets uithaalt maar liefst vier maal zo groot. Ook voormalige buurten zijn kwetsbaar. Daar is de kans tweemaal zo groot dat iemand bijvoorbeeld een inbraak doet. Net als buurten waarin een bekende, een kind of ouder, van de dader woont. Dan is de kans ook twee keer groter.

Lees ook

Bang voor de buren?

Nu ga je misschien toch anders kijken naar je buren. Maar het is niet zo dat het vaak voorkomt dat de directe buren inbreken bij de directe buren. In het algemeen slaat een dader in de directe omgeving toe, zegt Bernasco. "Hoe dichter je bij de dader woont, hoe groter de kans om slachtoffer te worden."

Daders plegen ook vaak misdrijven op plekken waar ze eerder toesloegen. Als criminelen binnen enkele dagen na een eerste misdrijf opnieuw toeslaan, is de kans dat ze dat in dezelfde buurt doen maar liefst 20 tot 30 keer groter dan dat ze dat in een nieuwe wijk doen. Ze blijven in hun 'comfortzone'.

Lees ook

Onvoorbereid

Bij veel misdaden blijkt dat de daders niet echt een vooropgezet plan hadden. Velen slaan onvoorbereid toe als ze toevallig de gelegenheid krijgen of worden uitgedaagd. Volgens Bernasco is het lastig om uitspraken te doen over daders die wel grote afstanden afleggen, omdat uit politieregistraties moeilijk informatie te halen is over interregionaal en internationaal actieve criminelen.

Slechts 5 procent van alle misdrijven in Nederland wordt door internationaal opererende daders gedaan, blijkt uit DNA-onderzoek. Grensoverschrijdende criminaliteit is voor het belangrijkste deel een lokaal verschijnsel in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. Ook dit duidt dus op een dader die liever niet te ver van huis gaat.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'
Bron: Oost-Europa expert Bob Deen

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

Bekijk ook

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

info

Wat ligt er nu op tafel?

  • Wat Rusland krijgt:
    • De Krim wordt officieel erkend als Russisch door de VS.
    • Behoud van bezette delen van Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja.
    • Garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO.
    • Opheffing van alle westerse sancties sinds 2014.
    • Economische samenwerking met de VS, vooral op het gebied van energie en industrie.
  • Wat Oekraïne krijgt:
    • Een vage 'veiligheidsgarantie' van een losse groep Europese landen. De VS doet niet mee.
    • Een klein deel van Charkiv terug, vrije doorgang over de Dnipro-rivier.
    • Beloften over wederopbouw (maar zonder duidelijk budget of financiering).
    • De kerncentrale van Zaporizja blijft formeel in Oekraïense handen, maar wordt beheerd door de VS. De opgewekte stroom gaat zowel naar Oekraïne als naar Rusland.
    • Een mijnbouwdeal met de VS, ondertekening staat gepland voor donderdag.

Bekijk ook

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Bekijk ook

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

Bekijk ook

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Zorggeld belandt in verkeerde handen: deskundigen roepen politiek dringend op pgb-fraude te stoppen

Het pgb-systeem is enorm fraudegevoelig. Jaarlijks verdwijnt zo'n 500 miljoen euro belastinggeld in de zakken van mensen met andere belangen. Deskundigen willen dat de politiek ingrijpt: bescherm zorgverleners en patiënten tegen fraudeurs.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant