radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Criminelen komen bijna altijd weg met dumpen van drugsafval: 'Onderzoek duurt lang, terwijl bewijs snel verdwijnt'

Criminelen komen bijna altijd weg met dumpen van drugsafval: 'Onderzoek duurt lang, terwijl bewijs snel verdwijnt'
Start van sanering drugslozingsput bij De Brabantse Wal
Bron: ANP

De rechtbank in Den Bosch doet maandag uitspraak in een zaak waarbij criminelen worden vervolgd voor milieuschade door het dumpen van drugsafval. Dat is uniek, want het is enorm lastig om drugscriminelen daarvoor aan te pakken.

Drugsdumpingen gebeuren vaak, zeker in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. Vorige week veranderde een bos bij Halsteren nog in een soort bouwput van 8 meter diep. De drugslozingsput bleek uiteindelijk de grootste die ooit in Nederland gevonden is. Er werden negen gevaarlijke stoffen gevonden, waaronder tolueen, benzeen en propanal.

Tientallen afvaldumpingen

Het opruimen van de drugsput bij Halsteren gaat zeker nog 2 jaar duren, er werden 400 bomen voor gekapt. Daders van drugsdumpingen zijn vaak moeilijk op te sporen. Als drugscriminelen al worden vervolgd, is het vaak voor de productie van drugs, maar bijna nooit voor de milieuschade.

Dat terwijl het opruimen van dit soort dumpingen heel veel geld kost. Gemeenten, provincies of andere grondeigenaren draaien daar dan voor op.

Drugscriminelen laten betalen voor milieuschade dumpings

Strafzaak Goudhaan

Komende maandag horen drie verdachten in de strafzaak Goudhaan een uitspraak, zij worden naast de productie van drugs wél vervolgd voor het vervuilen van de grond in een natuurgebied net buiten Venlo. In de afgelopen 3 jaar werd de gemeente Venlo met 23 dumpings geconfronteerd. Voor de saneringskosten heeft de gemeente 391.000 euro moeten neertellen.

"Wat in de zaak Goudhaan bijzonder was, is dat de verdachten de methamfetamine of crystal meth in het bos produceerden", vertelt officier van justitie Martin van Nes, van het Landelijk Parket Rotterdam, die ook optreedt in de zaak. "En dat was waarom we ze uiteindelijk via uitgebreid onderzoek aan die dumpingen hebben kunnen linken", vertelt hij.

Bekijk ook

Bewijzen nodig

Waarom het in andere zaken zo lastig is, is omdat er bewijs moet zijn dat de verdachte de milieuschade heeft aangericht. "Het onderzoek moet tot bewijs leiden, waarmee we naar de rechter kunnen. En dan moet de rechter ook concluderen dat de schade een direct gevolg is van het handelen van de verdachte."

"En dan moet de verdachte ook nog het geld hebben om de saneringskosten te compenseren, natuurlijk." In de zaak Goudhaan wil de Officier van Justitie dat de drugscriminelen betalen voor de schade. "We kunnen bijvoorbeeld beslag leggen op auto's of huizen", vertelt Van Nes. Maar dat kan niet in alle zaken.

Waarom is het moeilijk?

Het is soms lastig om bewijzen te vinden en onderzoek duurt lang. "Terwijl de natuur niet kan wachten. Die moet worden gesaneerd", vertelt de officier van justitie.

"We zouden ook graag zien dat de samenleving, de burger, ook signalen doorgeeft als er gedumpt wordt, of als er verdachte situaties zijn in het bos of ergens anders. Als er meer gemeld wordt, kan het OM sneller beginnen met onderzoek", vertelt Van Nes. "Want DNA of vingerafdrukken op een jerrycan in het bos, verdwijnen uiteindelijk."

Bekijk ook

Bewijslast omdraaien

Bewijzen wie voor welke dumping verantwoordelijk is, is dus heel moeilijk. Hoe kunnen politie en OM dit landelijke probleem sneller en beter oplossen?

Stel dat je het omdraait, zou dat helpen? Stel dat de officier van justitie zegt: 'Deze verdachte heeft drugs geproduceerd. Dat is illegaal. Daarbij blijven forse hoeveelheden chemisch restafval over. Chemische stoffen die grote schade in de natuur veroorzaken. Kan de verdachte aantonen dat hij dat restafval aan chemicaliën netjes heeft ingeleverd bij de milieustraat, of weigert hij daar antwoord op te geven? Dan moeten we ervan uitgaan dat de verdachte het chemisch afval ergens illegaal heeft geloosd, in het water of in de grond. En daarvoor wordt hij veroordeeld.'

Als de rechter daarin meegaat, zou dat het OM en de politie veel werk schelen. Van Nes vindt het een 'sympathiek' idee. "Maar dat behoeft wel nadere bestudering. En daar gaat het OM uiteindelijk ook niet over, dat ligt bij de wetgever."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant