Als het aan voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls ligt, wordt zo snel mogelijk de coronapas ingevoerd op de werkvloer. Maar dat is totaal onrealistisch, zegt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp: "Het duurt maanden voordat dit geregeld is."

Direct na de uitspraak van Bruls, afgelopen zondag in het programma Buitenhof, brandde er een hevige discussie los op social media.

Gevoelige snaar

Hoogleraar Evert Hulp is daar niet verbaasd over. "Een mogelijke coronapas op de werkvloer is een zeer principiële discussie die een gevoelige snaar raakt in de samenleving. Je werkplek is immers iets heel anders dan een café of restaurant, waar je vrijwillig naartoe gaat."

Het gaat volgens Verhulp om een belangenafweging, die afhankelijk van de situatie steeds anders kan uitpakken. "Een werkgever heeft de verplichting om voor een veilige werkplek te zorgen, maar de vraag is of er een vaccinatiebewijs voor nodig is om dat voor elkaar te krijgen."

Laatste middel

Zo maakt het volgens de hoogleraar uit of de werkgever een verpleeghuis is of bijvoorbeeld een universiteit. "Als het gaat om een afdeling waar dementerende ouderen wonen en afstand houden onmogelijk is, kan ik me voorstellen dat je een vaccinatie- of testbewijs vraagt. Daar is namelijk geen ander redelijk alternatief voorhanden."

Een ander voorbeeld is luchtvaartmaatschappij KLM, waar de facto al gevraagd om een bewijs op de werkvloer. "Volstrekt logisch. Landen waar zij op vliegen vragen ook om een bewijs van vaccinatie of een negatieve test. Je wilt niet in de situatie komen dat stewardessen letterlijk vast komen te zitten in het vliegtuig, omdat ze de luchthaven niet in mogen."

Invoering duurt maanden

Maar voor andere situaties kan de balans wel eens de andere kant op schieten, denkt Verhulp. Simpelweg omdat er andere mogelijkheden zijn om veiligheid op werkvloer te garanderen. "Op de universiteit bijvoorbeeld kun je makkelijk lichtere middelen inzetten, denk aan afstand houden of een mondkapjesplicht. Als dat kan, is een coronapas niet noodzakelijk."

Al met al denkt de hoogleraar dat deze extra verplichting van de werknemer er voorlopig niet komt. "Het duurt echt maanden voordat dit wettelijk geregeld is. Dit vergt veel debat in de Kamer. Dus dat coronabewijs op de werkvloer, dat duurt nog wel even. Als het er ooit komt."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."