Het is mei 2019 als er 400 kilo cocaïne wordt gevonden tussen een lading bananen op fruitbedrijf De Groot in het Gelderse Hedel. De betrokkenen worden inmiddels geterroriseerd. "Ik heb dit nog nooit gezien", zegt crimejournalist Wim van de Pol.

Eerder werden er ook al partijen cocaïne gevonden bij De Groot Fresh Group. Eigenaren, medewerkers en andere betrokkenen worden sindsdien zwaar bedreigd en geterroriseerd. Criminelen houden hun verantwoordelijk voor het verlies dat zij lijden doordat de cocaïne is gevonden. Deze week werd zelfs een aanslag op een familielid voorkomen, blijkt uit een onderzoek dat de Telegraaf bezit. De aanslag zou drie dagen voor Kerst plaatsvinden.

Brand in het huis

"Toen ik hier 's morgens aankwam zag ik een half afgebrand huis. De helft was wegsmolten", reageert een van de medewerkers die werkt in het bedrijf naast het huis dat in november afbrandde. Als dieptepunt van alle bedreigingen en terrorisatie werd namelijk een vuurwerkbom in een huis van twee oud-medewerkers gegooid. Ze konden net op tijd ontsnappen en werden met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

De medewerkers van het bedrijf naast het afgebrande huis hoorde dat de bewoners van het huis zelf lichte brandwonden opliepen. Inmiddels zijn twee mensen voor de brand aangehouden.

Kogelbrieven

De reacties bij inwoners van Hedel zijn wisselend. De een is bang, de ander niet. Maar de verhalen gaan wel rond. "Er zijn twee handgranaten af gegaan in een huis, twee weken geleden. En ik heb ook gehoord dat er brieven met kogels erin zijn rondgestuurd", vertelt een inwoner.

Ook vertelt een inwoner dat er een uitgelekte lijst is van medewerkers van het fruitbedrijf. Dat komt omdat het openbare ministerie een lijst van huidige medewerkers en oud-medewerkers opgenomen had in het strafdossier waardoor dat openbaar werd, ook voor de verdachten.

Tal van incidenten

Crimejournalist Wim van de Pol van crimesite.nl vertelt dat de verijdelde aanslag van vlak voor Kerst gericht was op een familielid van de eigenaren. "Die persoon zat al in een safehouse." De dreigementen zijn in 2019 begonnen toen de 400 kilo drugs werd gevonden. "De maffia achter die drugs houdt het bedrijf verantwoordelijk dat ze die enorme hoeveelheid drugs hebben verloren en perst sindsdien de eigenaren af."

Sindsdien zijn er zeker 15 incidenten geweest, volgens Van de Pol. "Het varieert van ernstige bedreigingen tot handgranaten, vuurwerkbommen, beschietingen. En dus dat huis dat in de fik is gestoken. Ik doe dit werk al zeker 20 jaar en heb dit nog nooit gezien. Terwijl er gemiddeld zo eens in de 3 weken wel zo'n vondst wordt gedaan. Meestal nemen drugscriminelen hun verlies."

Veiligheid van inwoners

"De gebeurtenissen rondom het fruitbedrijf hebben natuurlijk grote impact op de Maasdrielse samenleving", reageert de burgemeester Henny van Kooten van Maasdriel, waar Hedel onder valt. "Inwoners zijn slachtoffer geworden van diverse incidenten. Dat is zorgelijk. Maar de Maasdrielenaren zijn nuchtere mensen, die zich niet zomaar van hun stuk laten brengen."

Om de politie niet te storen in het onderzoek, leeft de burgemeester vooral achter de schermen mee met de slachtoffers. "Het welzijn van mijn inwoners is mijn eerste prioriteit. Ik heb goed contact met de politie en ik heb er alle vertrouwen in dat de politie er samen met ons alles aan doet wat nodig is om een veilig leefomgeving voor alle inwoners te waarborgen."

Al maanden wordt in Servië gedemonstreerd tegen de regering van president Vučić. Ook vandaag gingen tienduizenden mensen de straat op in hoofdstad Belgrado. Intussen houdt Europa zich op de vlakte.

De betogers, onder wie studenten, boeren, veteranen en werknemers, vinden dat de rechts-populistische president Aleksandar Vučić moet aftreden vanwege corruptie en zijn innige band met Rusland.

Treinstation ingestort

De demonstraties begonnen afgelopen november, toen de net verbouwde overkapping van een treinstation in de stad Novi Sad instortte. Daarbij vielen vijftien doden. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen, zeggen de demonstranten.

Toch denkt de autoritaire Vučić er niet over om op te stappen. Hij doet er juist alles aan om zijn positie te behouden. Terwijl de demonstranten vreedzaam protesteren, probeert de regering ze te provoceren en zo geweld uit te lokken, vertelt Balkan-historicus Geert Luteijn.

'Corruptie gaat ver'

"De corruptie van Vučićs regering gaat echt heel ver", zegt Luteijn. "Mensen die bij de overheid werkten toen er in 2023 verkiezingen waren, kregen bijvoorbeeld te horen dat ze ontslagen zouden worden als ze niet op Vučić zouden stemmen." Hij heeft de verkiezingen vervalst, vertelt de historicus.

"En als je wil werken bij een overheidsorganisatie, wordt van je verwacht dat je iets doet voor de partij van de president, de conservatieve SNS." Het overheidsapparaat in Servië is niet onafhankelijk, maar wordt gedomineerd door Vučić en zijn partij, vertelt Luteijn.

'Protesten ongekend'

De huidige protesten zijn ongekend groot, zegt de historicus. "Er wordt geschat dat sinds november zo'n 2 miljoen Serviërs hebben deelgenomen aan een protest."

Hoewel er al eerder flink gedemonstreerd werd in het land, zoals in 2.000 toen protesten tot het aftreden van de voormalig president Slobodan Milošević leidden, gingen nooit zoveel mensen tegelijk de straat op. De kans dat er uiteindelijk iets verandert is dan ook groot, denkt Luteijn.

Afzetten niet makkelijk

"De vraag is alleen wanneer en hoe." Vučić afzetten zal nog niet zo makkelijk zijn. "Hij zou nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven en die opnieuw kunnen manipuleren, waardoor de oppositie weer geen kans krijgt." Een goed georganiseerde oppositie is er ook niet, volgens Luteijn.

"Daarnaast krijgt Vučić nog altijd veel steun vanuit het buitenland, ook van de Europese Unie. Servië zit in een vergevorderde toetredingsprocedure tot de EU. Die had allang stilgelegd moeten worden, gezien de ondemocratische manier waarop de regering te werk gaat."

Steun van de EU

Vučić voelt zich gesteund door de EU, die geen afstand neemt. Terwijl de Unie juist meer steun zou moeten uitspreken voor de demonstranten, vindt Luteijn. "Het is overigens niet zo dat dat helemaal niet gebeurt, maar de EU heeft het probleem dat ze niet met één mond spreekt als het om dit soort thema's gaat."

"Er zijn wel Europarlementariërs die kritische vragen hebben gesteld over de huidige situatie in Servië. Tegelijk oefent de Europese Commissie geen druk uit op de regering van het land om te veranderen."

Economische belangen

Dit heeft te maken met economische belangen, vermoedt Luteijn. Hij wijst op een lithiumdeal die recent werd gesloten toen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz op bezoek was in Belgrado. "Die deal werd bekrachtigd door een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die lijkt dus graag zaken te doen met Vučić."

Servië is niet het enige land in de Balkan waar het onrustig is, zegt de historicus. "Veel van deze landen hebben autocratische leiders en die kijken met argusogen naar de huidige protesten. Denk aan Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije. Hij is een bondgenoot van Vučić."

Tussenkop

De huidige protestbeweging in Servië komt op voor een democratische rechtsstaat, benadrukt Luteijn. "Dus als wij in Europa een functionerende rechtsstaat willen, dan moeten we ook zorgen dat in landen waar die onder druk staat, dat daar daadwerkelijk actie wordt ondernomen wanneer daar protest tegen is."

"We moeten naar die protesten luisteren. En als we dat nalaten, moeten we er rekening mee houden dat die rechtsstaat verder afbrokkelt in de komende jaren."

Astma en allergieën komen de laatste jaren steeds meer voor bij kinderen. Onderzoek uit Finland toont aan dat kinderen die regelmatig in de natuur zijn daar veel minder last hebben. Scholen en kinderdagverblijven kunnen daar een rol in spelen.