CO2-neutraal vliegen zit er voorlopig niet in

Vliegtuigen die vliegen op waterstof of batterijen zijn voorlopig nog niet beschikbaar. Dat zeggen experts in reactie op een uitspraak van cabaretier Guido Weijers.

De vliegsector stoot veel CO2 uit. Om deze uitstoot terug te dringen, wordt gewerkt aan alternatieve energiebronnen voor vliegtuigen. Volgens cabaretier en milieu-activist Guido Weijers 'is het nu aan de politiek om dat af te gaan dwingen'. Dat zei de cabaretier in het televisieprogramma 'Wat een Weer' van de NOS. Volgens hem zou het dus ook al technisch kunnen.

We moeten doorpakken. Er bestaan nu al technieken om vliegtuigen met 0% uitstoot te laten vliegen.

Meer planeet, minder economie

Maar experts twijfelen of CO2 neutrale vliegtuigen op korte termijn grootschalig zullen vliegen. "De grote vluchten naar Palma de Mallorca of nog verder, naar China of Amerika, dat zit er voorlopig nog niet in", aldus Paul Eijssen van het Nederlands Lucht & RuimtevaartCentrum (NLR). Weijers schreef in maart een open brief aan minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat. Daarin pleitte hij voor 'meer planeet en minder economie'.

Volgens de wetenschap zijn er eigenlijk maar drie mogelijkheden om CO2-uitstoot in de vliegsector terug te dringen: vliegen op biogas, vliegen met waterstof of elektrisch vliegen. Biogas heeft als nadeel dat de hoeveelheid energie per eenheld laag is. Dat betekent dat er grote hoeveelheden biobrandstof, zoals houtkorrels of ander biologisch materiaal, nodig zijn om een vliegtuig te laten vliegen. Er is simpelweg te weinig ruimte aan boord om dit mogelijk te maken.

Vliegen op batterijen

Een serieus alternatief voor kerosine is elektrisch vliegen. Batterijen kunnen namelijk veel energie dragen en die energie kan in korte tijd omgezet worden in aandrijving. Onlangs werd daarmee een succesvolle proef gedaan in Noorwegen. De minister van Milieu Ketil Solvik-Olsen maakte begin dit jaar een vlucht van enkele minuten boven hoofdstad Oslo. Het Scandinavische land wordt gezien als voorloper op het gebied van elektrisch vervoer. Het huidige kabinet wil elektrisch vervoer door de lucht te stimuleren door elektrische vliegtuigen gratis landingsrechten te geven op de ruim 45 Noorse luchthavens.

Financieel economisch persbureau Bloomberg schat dat er in 2017 wereldwijd 100 ontwikkelingsprojecten bestaan voor de ontwikkeling van elektrisch vliegen. Dat is 30 procent meer dan het jaar ervoor. Onder meer aan de Universiteit in het Duitse Kiel, in Slovenië en Engeland worden dergelijke prototypes ontwikkeld en getest

Paul Eijsen vertelt over waterstofvliegtuigen

Nadelen elektrisch vliegen

Maar ondanks de lage uitstoot (een weinige geluidsoverlast) hebben de huidige batterijen en accu's ook nadelen. Ze nemen relatief veel ruimte in en wegen ook veel meer ten opzichte van fossiele brandstoffen. Ontwikkelaars van elektrische vliegtuigen richten zich daarom voorlopig op de bouw van vliegtuigen voor korte afstanden met een stoel voor slechts een handvol passagiers.

Eijssen verwacht dat vliegtuigen voor meer dan twintig passagiers nog minstens twee decennia op zich laten wachten. Intussen werkt de Amerikaanse start up Wright One aan een commercieel vliegtuig dat 150 personen over grotere afstand kan vervoeren. Daarmee moet het toestel een concurrent worden van de Boeing 737 of de Airbus 320. Op de zomerexpo in Parijs maakte de Israëlische fabrikant Eviation Technology bekent op zoek te zijn naar investeerders om zijn model over een paar jaar op de markt te kunnen brengen.

Waterstof in plaats van kerosine

De derde variant voor CO2-neutraal vliegen, zijn toestellen die vliegen op waterstof. Waterstof heeft minder energie dan kerosine. Daardoor zal er dus meer ruimte aan boord moeten worden ingeruimd voor waterstoftanks. Daarnaast is waterstof ook explosiever waardoor ook veiligheidsapparatuur een plek in het vliegtuig dient te krijgen.

Toch heeft waterstof een groot voordeel ten opzichte van batterijen en biogas. De bestaande infrastructuur, zoals opslagtanks en leidingen lijkt op de infrastructuur van de huidige brandstof, kerosine. Ondanks dit voordeel zal het gebruik van waterstof in vliegtuigen voorlopig op zich laten wachten. "Het gaat iets sneller dan met batterijen. Dus het zou een optie kunnen zijn. Maar dat gaat nog dertig jaar duren. We kunnen daar niet op wachten", aldus hoogleraar Duurzaam toerisme & transport Paul Peters.