Het Iraans gijzeldrama staat velen nog op het netvlies. Op 4 november 1979 besloot een groep Iraanse studenten Amerikaanse diplomaten een lesje te leren en de ambassade te bezetten.

De Iraanse revolutie was kersvers en de pro-westerse Sjah was verdreven ten gunste van het bewind van Ayatolla Khomeini. De Verenigde Staten hadden de afgezette Sjah net medisch asiel verleend. Dit viel slecht in Iran waar toch al zeer anti-Amerikaanse gevoelens de boventoon voerden.

Wat in eerste instantie bedoeld was als een korte anti-Amerikaanse actie van de studenten liep uit op een crisis, waarbij de Amerikaanse diplomaten pas begin 1981 (na 444 dagen) vrijkwamen, na in gruwelijke omstandigheden gevangen te zijn gehouden. Bij een mislukte reddingsoperatie vielen acht doden.

President Jimmy Carter probeerde de diplomaten vrij te krijgen maar dit liep uit op een ramp. Het kostte hem zijn presidentschap.

In 1997 maakte President Bill Clinton het hele verhaal van de Iraanse gijzeling openbaar. Een minder bekend verhaal kwam toen ook naar voren. Tijdens de gijzeling kon een groep van zes diplomaten de dans al eerder ontspringen. Ze wisten zich te verstoppen bij de Canadese ambassadeur. Maar na drie maanden werd het te gevaarlijk en moesten ze het land verlaten; een gevaarlijk avontuur.

CIA-er Tony Mendez bedacht een bloedstollend plan. De diplomaten zouden onderdeel zijn van een nep Hollywood crew, bezig aan de film ‘Argo’. Met deze smoes zouden ze mogelijk het land uit kunnen komen.

Over deze reddingsactie kwam deze week de film Argo uit. In de hoofdrol speelt Ben Affleck de CIA topman Tony Mendez, die de diplomaten met zijn plan wist weg te sluizen. Een boek van Mendez met dezelfde titel komt ook deze week uit.

EenVandaag spreekt met de echte Tony Mendez en met rechtsfilosoof Afshin Ellian. Hij was destijds scholier die tegen Amerika demonstreerde bij de ambassade.

De film Argo over het gijzeldrama is een hit in de Verenigde Staten. Kijk hier de trailer:

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.