radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

CDA-leden boos op partijbestuur: congres in september komt te laat en gaat te weinig over verantwoording

CDA-leden boos op partijbestuur: congres in september komt te laat en gaat te weinig over verantwoording
CDA-congres in 2019
Bron: ANP

Ze zitten met vragen, veel vragen, de 500 CDA-leden die zo snel mogelijk een partijcongres willen. Er is nogal wat gebeurd de afgelopen maanden binnen de partij. Het bestuur reageert vooralsnog afhoudend op het verzoek, tot frustratie van bezorgde leden.

Het is dinsdag 15 juni als meer dan 500 leden met een petitie aan het bestuur van het CDA laten weten: wij willen een verantwoordingscongres. Het bestuur doet dat niet en wil pas in september een congres. Dat gaat de initiatiefnemers van de petitie niet snel genoeg, zegt Henriëtte van Hedel: "Wat het bestuur in september wil, is allemaal belangrijk, maar we moeten eerst echt spreken over alles wat er gebeurd is."

Pas in september congres

Het bestuur moest binnen een week reageren op de petitie, maar deed dat niet, vertelt Henriette van Hedel. Ze was als bestuurslid van CDA Brabant een van de initiatiefnemers van het congres, namens de Stichting Sociale Christendemocratie.

Behalve reageren binnen een week moet het bestuur binnen 8 weken een congres organiseren, zo staat dat in de statuten van de partij. Ook daarover horen de initiatiefnemers niet veel. Het CDA-bestuur geeft als reden pas in september een congres te willen organiseren, omdat ze willen wachten op het rapport van de commissie-Spies. Voor de ruim 500 leden is dat niet genoeg en het is ook niet waar zij om vragen.

Veel vragen

Wat de ruim 500 leden namelijk willen is een verantwoordingscongres. Vanzelfsprekend hebben zij veel vragen over de gang van zaken binnen het CDA van het afgelopen jaar. De leden gaat dat iets aan, stelt Van Hedel.

"Wij hebben vragen over de lijsttrekkersverkiezingen, of het waar is dat Hugo de Jonge moest stoppen van het bestuur. Over waarom het daarna Hoekstra werd, die geen kandidaat was tijdens die lijsttrekkersverkiezingen. Wij hebben vragen over de macht en tegenmacht binnen de partij. Wij willen weten hoe het zit met sponsoren die klagen over de campagne-opbrengsten van De Jonge, waarna het Hoekstra wordt. Wij willen weten of er daarna vanuit het initiatief van sponsoren wijzigingen zijn geweest in het verkiezingsprogramma", zo somt Van Hedel op.

Henriette van Hedel
Bron: EenVandaag
Henriëtte van Hedel

Niet zomaar doorgaan

"Wij willen gewoon verantwoording voor alles wat is gebeurd het afgelopen jaar", vat Van Hedel namens de initiatiefnemers de wens samen. "Wij hebben allemaal hart voor de christendemocratie, maar kunnen niet zomaar doorgaan nu."

"Omtzigt, die voor velen van ons de stem van de sociale christendemocratie is, is nu weg", legt ze uit. "Zijn stuk, alles wat hij aankaart, daar willen we uitleg over."

Lees ook

'Leden snakken naar een congres'

Op de dag dat de leden de petitie indienden bij het partijbestuur, kwam het bestuur zelf met initiatief voor een ander congres. Hoekstra schreef aan de leden: "We vernemen in de media dat er handtekeningen zijn verzameld, leden snakken naar een congres. We willen daar praten over thema's als de conclusies van de Commissie Spies, het CDA als brede volkspartij, een nieuwe structuur van het CDA en de weg naar de gemeenteraadsverkiezingen."

Dat klinkt hoopgevend, maar is volgens de leden absoluut niet waar zij om vragen. Daarnaast vragen de leden om een snel congres, uiterlijk binnen 8 weken sinds vorige week dinsdag 15 juni en niet in september, zoals het bestuur dus wil. Dat is volgens de regels van het CDA waar zij recht op hebben.

Lees ook

Na de petitie blijft het stil

Los van deze algemene mail van Hoekstra aan de leden van het CDA, hoorden de indieners van de petitie niets over hun verzoek. Ze werden wel uitgenodigd een kopje koffie te komen drinken, maar inhoudelijk werd helemaal niet gereageerd op het formele verzoek. Een reactie waar zij statutair recht op hebben. "De stilte is oorverdovend", zegt mevrouw Van Hedel. En dat, terwijl deze leden formeel recht hebben op het congres waar zij om vragen, wanneer zij het minimum van 300 leden hebben verzameld. Met ruim 500 staan zij in hun recht.

"Bezorgde leden schrijven ons, of we het congres niet kunnen afdwingen als we niks horen, maar wij willen natuurlijk niet via juridische stappen een congres. Wij willen constructief zijn en volgen daarom de formele stappen die nodig zijn om een congres aan te vragen. We doen echt alles volgens de regels, maar we worden genegeerd", vervolgt Van Hedel.

Onderzoek commissie Spies is niet genoeg

De Commissie onder leiding van oud-minister Spies van het CDA onderzoekt de verkiezingen en de voorbereidingen daarop. Maar dat is volgens de Stichting Sociale Christendemocratie niet genoeg.

"De inhoud van het stuk van Omtzigt, over onveiligheid binnen de partij richting een voor velen belangrijk lid, de ideologische leegte van de partij, fluistercampagnes, die hele breedte wordt niet gedekt door de commissie Spies. Wij willen het bestuur via zo'n congres de kans geven zich te verantwoorden. Leden zijn bezorgd en willen zich uiten, we moeten hier echt goed over gaan praten met elkaar."

'Wij willen verantwoording'

Het doel van het congres waar de leden om vragen en formeel recht op hebben, is dus verantwoording. En dan? Dan willen zij gaan kijken hoe het draagvlak bij de leden is over de leiding van de partij. Willen zij door onder dit partijbestuur? Willen zij Hoekstra als fractievoorzitter en partijleider? Dit zijn vragen waarvan Van Hedel het aannemelijk vind dat ze in stemming komen in het congres.

"Ons doel is niet om een andere leider te kiezen, of een ander bestuur. Wat wij wel willen, is verantwoording. Als die niet komt, weet ik echt niet waar we op uitkomen." Ze houdt vooralsnog alle opties open.

CDA-bestuur wil zelf bepalen

Het bestuur van het CDA stelt in een reactie dat de petitie van 500 leden aantoont dat veel mensen een congres willen, zoals zij in september organiseren. Het bestuur zegt dat van 'negeren' echt geen sprake is.

De Stichting Sociale Christendemocratie benadrukt daarbij dat het CDA-bestuur de regie in handen wil houden en inhoudelijk zelf wil bepalen waar het congres over gaat, in plaats van de punten die de 500 leden stellen.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Omsingeling als 'militaire oefening': waarom China juist nu druk op Taiwan opvoert

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt
Asielminister Marjolein Faber en premier Dick Schoof bij het Kamerdebat over de lintjesaffaire
Bron: ANP

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

Bekijk ook

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Bekijk ook

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant