Vlaardingers en hun burgemeester zijn flink onder de indruk van het grote aantal explosies in de stad. Een speciaal opgericht overleg met burgemeesters, politie en justitie gaat nu de strijd aan met de criminelen. "We rusten niet tot we deze trend keren."
Maatschappij ontwrichtend is het, zegt burgemeester Bert Wijbenga van Vlaardingen. "Grote bedragen in het criminele circuit leiden tot dit soort gedrag. Maar het leven van de normale Vlaardingse burgers wordt verpest", zegt hij. De afgelopen periode waren er meerdere explosies in zijn gemeente.
Alles uit de kast halen
Doelwit van veel van de aanslagen zijn panden van een loodgieter in de stad. Het gaat om een serie van elf aanslagen: acht lukten, drie niet. "Daar zijn de Vlaardingers, en ikzelf ook, flink van onder de indruk", zegt de burgemeester. Eerder deze maand besloot Wijbenga de panden van de loodgieter in ieder geval nog voor een half jaar te sluiten.
"Het is heel raar om naar bed te gaan en te denken: hoe laat zal ik nu weer gebeld worden?", vertelt hij. Op het moment dat EenVandaag hem spreekt, is er al vier nachten op een rij geen aanslag geweest. Nu is hij opgelucht: "Dat is des te meer het geval voor al die Vlaardingers die in de nabijheid wonen. En die doen een beroep op hun burgemeester om alles uit de kast te halen om dit in de toekomst te voorkomen. Dat voel ik op m'n schouders."
Bekijk ook
'Hele wijken van de leg'
De impact op zijn gemeente is groot, vertelt hij. "Hier zijn gewoon hele wijken van de leg. Kinderen die in hun bed plassen, kids die niet meer geconcentreerd zijn op school, ouderen die niet meer hun slaap pakken, ouders die kids niet meer naar sport durven laten gaan. Dan gaan we wel een grens over."
"Als burgemeester wil je het liefste zeggen: 'Het gebeurt niet meer.' Maar dat lukt niet", zegt Wijbenga. "We doen wel al het mogelijke, maar garanties hebben we niet. Je moet ook hopen dat je bij opdrachtgevers komt, of in ieder geval het conflict wat erachter schuil gaat."
Minder drugs in haven Rotterdam onderschept
Uit cijfers van het Openbaar Ministerie blijkt dat het gespecialiseerde HARC-team vorig jaar in totaal 45.506 kilo cocaïne heeft onderschept in de haven van Rotterdam. Het jaar ervoor was dit 46.789 kilo. De straatwaarde van de in beslag genomen cocaïne bedroeg rond de 3,5 miljard euro. "We hebben veel meer uithalers aangehouden en een forse intensivering gedaan op aanpak: meer mensen, meer controles, meer onderzoeken gedraaid", zegt de hoofdofficier van justitie Hugo Hillenaar.
In 2023 heeft de Douane in heel Nederland bijna 60.000 kilo cocaïne in beslag genomen. Dit is een stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen ruim 51.000 kilo cocaïne in beslag werd genomen, in de havens van Vlissingen, Rotterdam en op vliegvelden zoals Schiphol.
Vlaardingenoverleg
Om het geweld een halt toe te roepen heeft hij het 'Vlaardingenoverleg' opgericht. "Ik heb Aboutaleb (burgemeester Rotterdam), Hillenaar (hoofdofficier justitie) en Westerbeke (hoofdcommissaris Rotterdamse politie) gebeld. De partners in veiligheid." Ze hebben een duidelijk doel: "We accepteren dit niet en rusten niet tot we deze trend keren. Dat is een fijn gevoel. Want ergens voel je je onmachtig en eenzaam, maar nu zetten we alles op alles om de trend linksom of rechtsom te keren."
"De politie heeft inmiddels surveillance verdriedubbeld", vertelt Wijbenga. "Er zijn extra veel agenten in touw om er op risicoplaatsen te zijn. We hebben technische bewaking, camera's geplaatst. We zijn ook op sommige plekken onherkenbaar aanwezig."
'Laag bedrag en hoge pakkans'
Bij de opdrachtgevers van de explosies komen, is moeilijk. Het zijn vooral jongeren die de bommen plaatsen. Dat doen ze al voor een paar honderd euro, vertelt de burgemeester. "Wat ze in de waagschaal zetten is enorm, want wat gebeurt er als je gepakt wordt?"
Verdachten die gepakt worden kunnen straffen krijgen van 1 tot 3 jaar, of hoger. "Die jongens weten absoluut niet wat ze doen. Voor een belachelijk laag bedrag en een hoge pakkans doen ze dit." Op scholen en wijken wordt nu aandacht gevraagd voor preventie.
Steeds meer jongere 'uithalers' opgepakt
Er werden vorig jaar in Rotterdam 452 uithalers opgepakt, dat zijn mensen die containers waar drugs in zitten openbreken. Zo'n vijftig van deze uithalers werden meerdere keren aangehouden. Uithalers komen voornamelijk uit Rotterdam-Zuid, meldt het Openbaar Ministerie.
Deze verdachten zijn vaak jong, het aantal 18- tot 20-jarigen groeit, met uitschieters naar zelfs 14-jarigen. Hoofdofficier Hillenaar vindt dat zorgelijk: "Uithalers worden jonger. Ze zijn ook beschikbaar. De financiële verleiding is heel groot, daar moeten we tegen opboksen."
'Middelvinger' richting overheid
Wijbenga zegt veel aan te lopen tegen drugshandel in de regio. "Dat is het lastige van Rotterdam en omgeving", zegt hij. Rotterdam is een belangrijk logistiek punt in de wereld voor de drugshandel. "Die mensen hebben geen keurige manier van conflicten oplossen."
De explosies ervaart hij als een 'middelvinger' richting de overheid. Reden voor moedeloosheid is er niet, benadrukt hij. "We moeten dit aanpakken, want het zou heel erg zijn als criminele types op deze manier een samenleving van de wijs kunnen brengen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.