Burgemeester Halsema: 'We hebben echt extra mensen hier op straat nodig'

Of Amsterdam de grip aan het verliezen is op de georganiseerde criminaliteit? "De uitspraak 'Het komt niet meer goed', is er een die ik niet deel en die ik me ook niet kan permitteren", zegt burgemeester Femke Halsema. "We hebben gewoon hulp nodig."

Anderhalve week na de liquidatie op strafpleiter Derk Wiersum ontvangt burgemeester Femke Halsema EenVandaag op haar werkkamer. Ze is strijdvaardig en duidelijk over wat haar stad nodig heeft in de strijd tegen de georganiseerde drugscriminaliteit: politiecapaciteit. "Het water staat ons aan de lippen. We hebben echt extra mensen hier op straat nodig."

Zichtbare capaciteit

"We hebben in het verleden gezegd dat we wel 500 extra agenten nodig hebben en laten we het daar maar op houden", vertelt de hoofdstedelijke burgemeester. "We hebben gewoon hulp nodig, we verliezen geen grip. We werken met man en macht maar we willen het beter kunnen doen. En dat kunnen we niet zonder Haagse hulp."

"Wij hebben zichtbare overheid op straat nodig", zegt Halsema. "In die wijken waar mensen ook met reden banger worden, omdat er jongeren over straat lopen die te vaak wapens hebben die kunnen dreigen. Die soms elkaar ook overhoop schieten. Daar hebben wij de overheid zichtbaar bij nodig en dat kunnen wij nu niet in alle gevallen leveren."

Onomkeerbaar telefoontje

Terug naar woensdagochtend 18 september, iets na half 8, wanneer de burgemeester een piketmelding krijgt. "Ik werd gebeld met de mededeling dat er een liquidatie was in Buitenveldert en dat het mogelijk om een advocaat ging", vertelt Halsema. "Je realiseert je langzamerhand dat dit heel onomkeerbaar is en heel nieuw en heel ernstig. En gruwelijk. De eerste vraag die je op zo'n moment altijd stelt is: 'Wie laat hij achter?'. Zijn familie, zijn vrouw en zijn kinderen."

Ze gaat naar het plaats delict, waar ze tussen de stille rustige straten, ineens een witte tent ziet staan. "Dat schokt", zegt Halsema. "Dat schokt de buurtbewoners maar ook de mensen die er aan het werk zijn. Ook de agenten en justitie." Daarna is ze bij de indrukwekkende bijeenkomst op de rechtbank in Amsterdam. "Ik ben op dat moment, ik vind het raar woord, toch ook de burgermoeder."

Zorgen

Experts op het gebied van drugsbestrijding, de advocatuur, uitten de laatste weken grote zorgen over de georganiseerde criminaliteit in de hoofdstad. "De uitspraak: 'het komt niet meer goed' is er een die ik niet deel en die ik me ook niet kan permitteren", zegt Halsema. "De rechtsstaat in Nederland functioneert, maar staat af en toe wel voor hele grote uitdagingen. Je ziet internationale misdaad opereren en Nederland is daar geen eiland in."

De zorgen van burgers snapt ze, die heeft zij ook. "Het is niet zo dat je hier in Amsterdam de hoek niet meer om kunt en je bang moet zijn om omgebracht te worden. Dat is niet aan de hand", stelt Halsema. Amsterdam staat vierde in de lijst veiligste steden ter wereld, benadrukt ze. "Dat neemt niet weg dat in de georganiseerde criminaliteit en de drugsmisdaad in onze economie infiltreert. En dat wij in onze kwetsbaarste wijken echt wel een heel groot probleem aan de hand hebben."

Amsterdams drugsprogramma

De stad werkt aan een drugsprogramma dat begin oktober gepresenteerd zal worden. "Dat bestaat uit drie delen", vertelt de burgemeester. Zo wil de gemeente de drugseconomie via allerlei regelgeving inperken en inklemmen, om beter zicht te krijgen op de drugsbendes in de stad.

"En het gaat over jongeren zelf", licht Halsema toe. "Jongeren die in aanraking komen met drugshandel en dreigen te gaan doorgroeien tot drugscriminelen zetten we in een persoonlijke aanpak", vertelt ze. "Die worden helemaal gevolgd en geholpen en zover mogelijk daarmee weggehaald uit het criminele milieu."De stad is geïnspireerd geraakt door een aanpak in Glasgow.

Moreel appèl

Korpschef Erik Akerboom deed onlangs een moreel appèl op drugsgebruikers. "Goed dat hij dat doet", vindt burgemeester Halsema. Mensen die cocaïne en pillen gebruiken "mogen beter nadenken" over de illegale economie waar ze deel van uit maken en de verantwoordelijkheid die dat geeft. "Ik denk niet dat het moraliseren van de gebruikers ertoe leidt dat er minder drugshandel zal zijn", zegt de burgemeester.

"Het is niet zo dat door de gebruikers in deze stad, Amsterdam een rol speelt in de internationale drugshandel", vertelt ze. "Ik heb niet de illusie dat in steden waarin drugsgebruik verboden is het werkelijk minder is. Dat zou ik wel eens willen zien. Of er in New York of in London nou echt veel minder drugs wordt gebruikt", zegt de burgemeester. "Ik denk dat we ervoor moeten waken dat we niet het kind met het badwater weggooien. Dat we niet, omdat we te maken hebben met een groot probleem in de internationale drugshandel, we belangrijke waarden als tolerantie in deze stad over boord zetten."

Speciale brigade

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft aangegeven dat er een speciale brigade komt voor de bestrijding van drugscriminaliteit. Daar worden volgens hem 100 extra mensen voor ingezet van de politie, FIOD, het OM en de Belastingdienst.

Halsema juicht het idee van zo'n brigade toe. "Het is geen lokaal probleem, maar het is een nationaal en internationaal probleem", zegt ze. Maar het mag niet ten koste gaan van de basisteams. "Wij hebben zo'n nationale DEA ook te bedienen en daarvoor moet onze lokale recherchecapaciteit ook op volle kracht opereren."