Nog 10 dagen en nog steeds geen enkel zicht op een brexit-oplossing. Elk nieuw plan sneuvelt in het Brits parlement. Brexit-verslaggever Vanessa Lamsvelt over Britten en hun onvermogen tot compromissen sluiten.
Het Brits parlement probeerde nu twee keer een meerderheid te krijgen voor een alternatief brexit-plan. Zonder succes. Waarom is het zo moeilijk?
"De parlementariërs lijken wel kleine kinderen op het schoolplein. Ze denken: als ik maar lang genoeg blijf zeuren, maar lang genoeg volhou dan krijg ik mijn versie van brexit wel.
Hetzelfde parlement stemde ook al drie keer de deal van Theresa May weg. Toen zeiden ze: laat ons het maar doen. Maar dat gaat nog niet echt lekker hè?
"Dit bewijst maar weer: het is echt niet zo makkelijk om een oplossing te vinden voor brexit. Dus iedereen die denkt: ik heb een veel beter plan: succes ermee. Degene die het stokje van Theresa May durft over te nemen gaat het minstens zo moeilijk krijgen als zij. Dat het parlement er niet uitkomt geeft maar aan hoe onmogelijk die opgave is."
Het is nog maar tien dagen tot de deadline. Tien dagen! Mijn melkpak is nog langer houdbaar dan dit brexit-proces.
"En je kaas helemaal. Ja, en wat gek is, voor Theresa May was het beter geweest als er gisteren een meerderheid voor een zachte brexit was (bijvoorbeeld in de douane-unie blijven, red.). Dan had ze tenminste tegen de hardliners in haar eigen partij kunnen zeggen: of je kiest voor mijn deal, of je krijgt een boterzachte brexit die je zo walgelijk vindt. Maar nu is er nog steeds kans op een no deal brexit waarop die extreme brexiteers in haar partij zo hopen."
Het Brits parlement stemde maandag vier opties weg:
- Na de brexit in een douane-unie blijven met de EU (273 stemmen voor, 276 stemmen tegen).
- 'Noorwegen-plus': toetreden tot de Europese Economische Ruimte (EER) en daarmee toegang houden tot de Europese Interne markt (261 stemmen voor, 282 tegen).
- Een nieuw referendum over de uiteindelijke brexit-deal (280 voor, 292 tegen).
- Brexit terugdraaien als er geen deal is, en daarmee een no deal brexit voorkomen (191 voor, 292 tegen).
Wat ik als Nederlander niet snap: in Nederland weet elke politicus dat je compromissen moet sluiten. Waarom doen de Britten dat niet?
"Gisteren is de conservatieve parlementariër Nick Boles opgestapt (zie het fragment hieronder, red.). Hij was emotioneel doordat zijn partij weigert een compromis te sluiten. Je voelde zijn wanhoop en frustratie. Compromissen sluiten zit niet in de aard van de Britse politiek met het tweepartijenstelsel.
Daarnaast staat er ook ongelooflijk veel op het spel. De hardcore brexiteers die leven voor de brexit, willen echt geen millimeter toegeven. Dit is hun levensproject. En bij Labour zijn er dan weer mensen die denken: 'We willen dit gewoon niet. We denken dat dit het allerslechtste voor het land is.'"
Theresa May moet nu dus voor 12 april met een oplossing komen. Jij interviewde de afgelopen jaren veel mensen die in May's hoofd kunnen kijken, en kunt dat nu zelf misschien ook wel een beetje. Ziet zij een brexit zonder deal als een optie?
"Nee. Ik denk het niet omdat zij echt wel in ziet hoe groot de gevolgen zijn voor het land. Tegelijkertijd staat ze onder enorme druk van haar eigen partij. Uiteindelijk zal ze moeten kiezen: haar partij of haar land. Ze wil een no deal voorkomen in het belang van het Verenigd Koninkrijk. Maar als ze dat doet en een zachtere brexit toelaat dan is er het gevaar dat de Conservatieve partij uit elkaar valt."
En wat heeft ze in het verleden altijd gedaan?
"Ze leeft en ademt voor die partij. Maar om heel eerlijk te zijn: ik geloof niet dat ze roekeloos is. En toch, zelfs als Theresa May denkt dat een no deal brexit echt het allerslechtste scenario is kan het alsnog daarop uitlopen, puur omdat er geen ander plan is. Zoveel touwtjes heeft zij niet meer in handen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.