"Een beetje boom is al gauw 8.000 euro waard." Dat een boom grote ecologische waarde heeft is bij de meeste mensen wel bekend. Maar boomtaxateur Joost Verhagen legt uit dat het voortijdig kappen van bomen ook nog eens flink wat geld kost.

De kennis over de baten van een boom kan beter, vindt Verhagen. "Veel mensen weten niet dat de WOZ-waarde van hun huis omhooggaat als er bomen in hun tuin of buurt staan. Ook zijn mensen in wijken met bomen gezonder: er is minder burn-out en kinderen met ADHD hoeven er minder ritalin te slikken."

Strijd voor een beter bomenbeheer

Een boom staat in Nederland gemiddeld maar 35 jaar voordat hij wordt gekapt. "Kapitaalvernietiging", vindt Joost Verhagen. "Als je weet dat een beuk eerst 100 jaar groeit, dan 100 jaar leeft en dan 100 jaar afsterft. We zien nu dat er vaak meer mogelijk is dan die 35 jaar, omdat de baten opwegen tegen de kosten."

Om die baten te becijferen heeft Verhagen meegewerkt aan de Nederlandse versie van i-Tree. Dit is een rekenmodel waarmee je kunt uitrekenen wat een boom bijdraagt op het gebied van fijnstof, CO2-opslag en verkoeling. Ook ontwikkelt Verhagen de BomenMonitor, een enorme databank waarin alle bomen hoger dan 3 meter staan. "Een stevig wapen in de strijd voor een beter bomenbeheer."

Wonden die je niet verzorgt gaan rotten

Landschapsarchitect J'ørn Copijn strijdt al 3 jaar voor het behoud van de 120-jaar oude monumentale beukenlaan bij kasteel Broekhuizen in Leersum. "De gemeente zegt dat de bomen hun maximale leeftijd hebben bereikt. Maar dat is niet zo. Er groeien jonge beukjes onder de grote bomen en dat betekent dat de oude bomen in goede gezondheid verkeren."

Dat de bomen er ongezond uit zien komt volgens Copijn door jarenlange ondeskundige verzorging. "Als ze mijn voet eraf snijden en de wond niet verzorgen ga ik ook rotten. Maar met goed onderhoud kunnen deze bomen nog zeker 100 jaar mee."

De waarde van een boom

Verhagen schat de waarde van één boom uit de bedreigde beukenlaan op ongeveer 30.000 euro. "Omdat het een rij van 700 beuken is, daalt de waarde per boom naar 10.000 euro. Nog steeds een enorm bedrag. Als we kijken naar CO2-vastlegging, dan hebben de bomen elk zo'n 10.000 kilogram vastgelegd. En in de toekomst leggen ze elk jaar ongeveer 150 kilogram vast. Dat is ongeveer 3.600 euro aan CO2-opslag."

"Daarnaast leggen de bomen elk jaar luchtverontreinigende stoffen vast, bijvoorbeeld 15 gram fijnstof PM 2,5, de meest schadelijke fijnstof. Dat is voor die 700 bomen zo'n 10 kilogram dat niet in onze longen komt. En dan de stikstof niet te vergeten."

Bron: EenVandaag

Geen airco maar een boom

Jeroen Glissenaar is projectleider Urban Forestry bij de gemeente Arnhem en is ook groot voorstander van het langere behoud van bomen: "Ik ben zelf 45 jaar en ik vind dat ik hele goede argumenten moet hebben om een boom van 250 jaar om te zagen.

"Bomen verbeteren onze gezondheid. In een straat met bomen is het minder warm en hebben de mensen minder airco nodig. De lucht is er vochtiger en je hebt een minder droge keel."

Bron: EenVandaag

Stadspark als festival

Ook de stadsparken hebben een belangrijke functie, zegt Glissenaar. "Op een mooie dag komen er 10.000 mensen naar het Sonsbeek park. "

Glissenaar vergelijkt dat aantal met de hoeveelheid bezoekers aan een gemiddeld festival, maar de enige kosten die de gemeente heeft na zo'n zomerse dag is een paar honderd euro om het park schoon te maken'.

Gevolgen op lange termijn

Het werk van boomtaxateurs maakt voor Glissenaar duidelijk dat data over de gevolgen op lange termijn heel waardevol zijn. "Dit jaar hadden we een droge zomer en vorig jaar ook.

"Maar", voegt hij eraan toe, "Als we komend jaar een natte lente en een kwakkelzomer krijgen en ik beweer nog steeds dat het 'droog' is dan geloven mensen mij niet. Maar door al die nieuwe data kan ik het wèl aantonen."

Meerdere natuurbranden en een sproeiverbod in Brabant: het is erg droog. En dat terwijl het pas begin april is. Wapenen we ons wel goed genoeg tegen droogte? "Er is in de winter vrij veel regen gevallen, maar dat water is voor een groot deel afgevoerd."

De kogel is door de kerk: de publieke omroep wordt grondig hervormd. Van de dertien omroepen blijft een handvol 'omroephuizen' over en de NTR verdwijnt, waardoor nog onduidelijk is wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal gaat maken.

Minister Eppo Bruins, die verantwoordelijk voor is mediabeleid, heeft zijn plannen vandaag in een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens hem moet de publieke omroep beter inspelen op veranderingen in de samenleving en de opkomst van de grote techbedrijven, die de digitale media domineren. Ook wil Bruins 157 miljoen euro bezuinigen.

'Iedereen een plek geven'

"Wat we nodig hebben is een publieke omroep die beter samenwerkt, waar men met elkaar ervoor zorgt dat er meer geluid vanuit de samenleving terechtkomt in de omroepen en de programma's", zegt Bruins over het doel van zijn plannen. "Wat ik hoop is dat we over een paar jaar nog die mooie programma's zien die we nu ook zien, maar dat we merken dat iedereen een plek krijgt in het bestel."

In het huidige omroepbestel gaat dat nu niet goed, vindt de minister. Om een nieuw geluid te laten horen moet je eerst een compleet nieuwe omroep oprichten, met het daarbij minimaal 50.000 leden en een volledig nieuwe organisatie. Tussen een idee en het eerste programma zit volgens hem te veel tijd.

Vier of vijf 'omroephuizen'

Om dit te veranderen, en om kosten te besparen, moeten de huidige dertien omroepen van Bruins - als alles meezit - in 2029 opgaan in vier of vijf 'omroephuizen'. Daarmee is het bijna onvermijdelijk dat bekende omroepnamen zullen verdwijnen. In de toekomst hoeven omroepen bovendien geen leden meer te hebben en kunnen er geen nieuwe omroepen meer toetreden tot het bestel.

Maar om ervoor te zorgen dat alle geluiden die te horen zijn in de maatschappij ook daadwerkelijk een plek krijgen op televisie, radio en internet, wil de minister de omroephuizen verplichten om 'mee te bewegen met veranderende geluiden in de samenleving'. Hoe dat er in de praktijk uit moet gaan zien en wie daar toezicht op houdt, moet nog worden uitgewerkt, erkent hij.

Wat merkt de kijker?

Wel is het 'onvermijdelijk' dat de kijker of luisteraar iets gaan merken van de plannen, erkent de minister. Dat komt door de jaarlijkse bezuiniging van bijna 160 miljoen euro, maar ook door het verdwijnen van een omroep als de NTR. Die maakt educatieve programma's en (educatieve) jeugdprogramma's. Denk aan Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal, maar ook programma's als Andere Tijden.

De hervormingen van de publieke omroepen leveren volgens Bruins daarnaast niet genoeg geld op om te voorkomen dat in de toekomst ook programma's van andere omroepen op radio en televisie geschrapt zullen moeten worden.

'Meer herhalingen'

"Dit zal leiden tot meer herhalingen en minder productie", verwacht mediahistoricus en omroepdeskundige Huub Wijfjes van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook is het volgens hem de vraag wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal - 'die breedgedragen zijn' - zal overnemen.

"De minister wil dat de educatieve taken naar andere omroepen gaan", legt hij uit. "Maar wie neemt dat soort programma's over? Of de geschiedenisprogramma's? Dat is onduidelijk."

Terug naar oude systeem

De mediahistoricus zegt dat Nederland met het nieuwe omroepbestel terugkeert naar het systeem dat voor 1968 bestond: omroepen die voor eeuwig in het bestel zitten omdat nieuwe omroepen niet kunnen en mogen toetreden.

En met het opheffen van de NTR, een zogenoemde 'taakomroep' die culturele en educatieve programma's moet uitzenden, keren we volgens Wijfjes terug naar de situatie van voor 1992. "Mijn grootste zorg is: hoe wordt de kwaliteit overeind gehouden met minder geld?"

'Eindelijk alles op de schop'

VVD-Kamerlid Claire Martens is juist tevreden dat het omroepbestel nu eindelijk op de schop gaat. Haar partij pleit al jaren voor een grondige stelselherziening omdat de publieke omroep niet meer bij de tijd zou zijn.

In het plan van minister Bruins zegt Martens grotendeels haar eigen plannen terug te zien. "Focus op waar wat ons betreft eigenlijk de publieke omroep voor is. Dus meer op journalistiek, en op het maken van culturele programma's."

Minder geld, minder kwaliteit?

Het Kamerlid zegt dat het 'een feit' is dat de publieke omroep het moet gaan doen met minder geld. "Maar dat betekent niet dat de mensen thuis daar last van gaan hebben", vertelt ze. "Wij willen al die managementlagen, al die bestuurslagen gaan afzwakken. Dus minder geld naar de publieke omroep betekent niet minder geld naar de journalistiek."

Maar volgens omroepdeskundige Wijfjes is dat nog maar de vraag: "De hervorming hinkt op twee gedachten: enerzijds bezuinigen, maar anderzijds investeren in de publieke omroep en journalistiek. Dat is moeilijk met elkaar te verenigingen."