radio LIVE
meer NPO start

Dit is waarom boer Mark het boerenprotest in Den Haag organiseert

Dit is waarom boer Mark het boerenprotest in Den Haag organiseert
Mark van den Oever
Bron: EenVandaag

De Nederlandse boeren zijn boos. Ze voelen zich aan alle kanten gepiepeld, gekleineerd en in een hoek gezet. Om een signaal af te geven trekken ze dinsdag naar Den Haag. "Het is een waarschuwingsactie, laten zien 'hier zijn we, wij doen er ook toe'."

De suggestie van D66-Kamerlid Freek Tjeerd de Groot om de veestapel te halveren om de stikstofuitstoot in te perken was misschien de druppel voor Mark van den Oever van Farmers Defense Force, de emmer was wat hem betreft al heel lang vol. De oproep om dan maar met z'n allen naar Den Haag op te trekken vond onder collega-boeren dan ook direct gehoor. Eenmaal in Den Haag wil hij graag een 'hartig woordje spreken' met minister Schouten van Landbouw.

'Niemand helpt ons'

Het was de bezetting van een boerderij in Boxtel door dierenactivisten die varkenshouder en fruitteler Mark aanzette tot het oprichten van de Farmers Defense Force. Irritatie, dat die bezetting zo lang duurde. "Toen heb ik gedacht: 'Niemand helpt ons, het wordt tijd dat we onszelf gaan helpen'."

Hij aarzelde niet en zette zijn initiatief op Facebook en na een aarzelend begin explodeerde het ineens. "Het ging eerst langzaam, eerst acht, toen twintig leden. Ik dacht: 'Ik trek de stekker er weer uit'. Maar toen ontplofte het, en nu hebben we 15.000 leden."

Lees ook

Angst en woede

Het initiatief maakte veel los. Zoveel dat Mark nu, een paar maanden later, een massa boeren onder de noemer van Agractie kan mobiliseren om in Den Haag te demonstreren. "Er gaan een paar duizend boeren met de trekker naar Den Haag."

Wat de boeren drijft is is angst, maar ook woede. "Angst voor het voortbestaan van het bedrijf en de kans om je gezin te eten te geven. En woede omdat het alweer de zoveelste keer is dat we een veeg uit de pan krijgen."

Beleid teveel op emotie gebaseerd

Mark somt een aantal oorzaken van de onvrede onder de boeren op. "Ja, we houden meer dieren, maar met veel minder uitstoot dan 30 jaar geleden. En we zijn al heel erg circulair. De mest van mijn varkens worden hier onder de perenbomen uitgereden, anders zou ik kunstmest moeten kopen. We hebben zonnepanelen liggen. En gas gebruiken we alleen privé."

Naar zijn idee wordt beleid te veel op emotie gebaseerd en veel te weinig op harde cijfers. Onderzoek naar stikstof zou onbetrouwbaar zijn. "We willen dat stikstof fatsoenlijk gemeten wordt en dat er daaruit beleid ontstaat, in plaats van uit emotie. Hetzelfde geldt voor gewasbeschermingsmiddelen. Wij willen dat er wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt."

'Niemand is uit op rotzooi'

Ondanks de frustratie onder de boeren denkt Mark dat de actie rustig verloopt. "Ik denk dat de stemming over het algemeen goed is. Het is een waarschuwingsactie, laten zien van 'hier zijn we, wij doen er ook toe'."

Hij denkt dat het een publieksvriendelijke actie wordt. "Als de politie en de gemeente Den Haag zich een beetje coöperatief opstellen tenminste. Maar de contacten met de politie zijn goed. Dan denk ik dat het goed moet komen. Niemand is uit op rotzooi."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Omsingeling als 'militaire oefening': waarom China juist nu druk op Taiwan opvoert

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt
Asielminister Marjolein Faber en premier Dick Schoof bij het Kamerdebat over de lintjesaffaire
Bron: ANP

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

Bekijk ook

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Bekijk ook

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant