Facebook moet meer doen om advertenties van oplichters tegen te gaan. Dat staat in een oproep van een tiental bekende Nederlanders, waaronder Jort Kelder.

Hun foto's en namen zijn zonder toestemming in advertenties gebruikt - die consumenten hebben verleid om frauduleuze investeringen te doen in bitcoin. Inmiddels zijn er veel gedupeerden die grote sommen geld hebben verloren. En de BN'ers van wie de naam en foto's zijn gebruikt worden daar op aangekeken. Met de oplichting zou volgens de Fraudehelpdesk al zo'n 1,7 miljoen euro gemoeid zijn.

Facebook tot stappen dwingen

In een statement laten de BN'ers weten dat ze de advertenties 'bijzonder schadelijk vinden'. Facebook moet volgens hen veel meer doen. "Facebook is door de betrokkenen hierop al verschillende keren aangesproken, maar weigert afdoende maatregelen te nemen. De advertenties blijven verschijnen", schrijven ze.

"Facebook stelt dat zij slechts tussenpersoon is en niet tegen de advertenties kan en hoeft op te treden. Het is echter wel Facebook die het advertentiesysteem heeft opgezet, controleert en beheert en er veel geld mee verdient. Facebook loopt weg voor haar verantwoordelijkheid", zegt het statement. "Als Facebook niet vrijwillig maatregelen neemt, moet zij daartoe worden gedwongen."

De Mol: hoop dat misleiding stopt

Het statement van de bekende Nederlanders komt naar buiten aan de vooravond van een rechtszaak die mediamagnaat John de Mol is gestart. Ook zijn foto en naam werden misbruikt. Hij eist dat Facebook maatregelen treft tegen advertenties voor bitcoin met zijn naam en foto erbij. Ook wil hij weten wie de frauduleuze advertenties plaatst.

"Dat meerdere van deze bekende Nederlanders mijn zaak middels deze verklaring publiekelijk steunen geeft aan hoe belangrijk ook zij deze zaak vinden. Ik stel hun gebaar zeer op prijs en hoop van harte dat mijn kort geding ertoe leidt dat het misleiden van consumenten door Facebook middels deze nepadvertenties nu echt op korte termijn stopt," laat De Mol weten.

Verdorven

Jort Kelder steunt John de Mol. Daarnaast deed hij ook zelf aangifte tegen Facebook vanwege de fraude, die hij bankroof noemt. "Je stort 10 duizend euro en je bent het gewoon kwijt." De impact van de advertenties realiseerde hij zich afgelopen zomer toen zich mensen bij hij meldden. "Ze waren 800 euro kwijt, 8000 euro of zelfs meer. En dan begin je je niet schuldig te voelen, maar wel verantwoordelijk", zegt Kelder.

"Het is heel verdorven. Je denkt: 'Omdat het in het Nederlands is en omdat er grote namen in de Nederlandse journalistiek genoemd worden, Matthijs van Nieuwkerk, John de Mol, dan zal het wel goed zijn'", zegt Kelder. Hij zegt dat hij kritisch kijkt, maar dat de advertenties zo zijn opgesteld dat je er in kunt trappen. "Als je het heel snel voorbij ziet komen, ben je toch van de leg". Lees hier de hele verklaring van John de Mol aan EenVandaag.

Bron: EenVandaag

Principiële discussie

"Als je zelf een beetje in het nieuws bent, komen er meer berichten op je naam. Zo werken die algoritmes", vertelt hij. Op het moment dat hij aangifte deed, explodeerde het aantal meldingen. "Omdat mijn naam in het nieuws was en mensen op mij klikten. Dus als je je stil houdt, kan het doodbloeden."

"Dit gaat over fake news, over oplichterij", zegt hij. Het is voor hem dan ook een principiële discussie. "Dat kan je als burger niet, daar heb ik het Openbaar Ministerie en de politie voor nodig". Het OM bestudeert de zaak van Kelder nu. "Maar ik denk dat het van belang is dat zij ingrijpen."

Hypocriet

"Dit is zo hypocriet. Facebook verdient honderden miljoenen aan dit soort 'fake' advertenties. En dan zeggen ze: 'We zijn maar gewoon tussenpersoon, we kunnen het niet helpen'. Ik weet dat het in de software lastig is om dit te voorkomen, maar het is nog steeds hun verantwoordelijkheid." "Als jij het inkomen krijgt heb je ook een soort van zorgplicht"

Facebook laat EenVandaag het volgende weten: "We werken op dit vlak hard aan betere detectie, beoordelingen en aan het identificeren van de accounts en paginabeheerders die in strijd zijn met ons beleid. Veel misleidende advertenties zijn afkomstig van gehackte accounts en nepaccounts; we zetten ons dan ook in toenemende mate in om deze te verwijderen."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."