Joe Biden presenteerde zich tijdens de verkiezingscampagne als de meest groene presidentskandidaat ooit. Maar vandaag roept hij de olieproducerende landen van de OPEC op om de productie op te schroeven. Maakt president Biden zijn groene ambities wel waar?

Het klimaatrapport van de IPCC was deze week duidelijk: de komende decennia zal het weer veel extremer gaan worden. Toch vraagt de Amerikaanse president Joe Biden vandaag aan de OPEC om de olieproductie op te schroeven. De olieprijzen zijn dusdanig hoog dat die een gevaar zouden zijn voor het herstel van de Amerikaanse economie.

Electorale overweging

Het verzoek van Biden om meer olie, lijkt in strijd te zijn met zijn ambitieuze klimaatdoelen. Tijdens zijn verkiezingscampagne beloofde hij 1,7 triljoen euro te investeren in een schone economie: "Maar uiteindelijk win je verkiezingen door een goed draaiende economie. Met lagere benzineprijzen hoopt Biden de gewone man voor zich te winnen en de economie te stimuleren", denkt Amerikadeskundige Victor Vlam.

Volgend jaar zijn de congresverkiezingen in de Verenigde Staten. Vlam: "Als de economie niet op tijd herstelt, dan zullen de democraten vermoedelijk een flinke nederlaag lijden. Dat beseft Biden zich ook. Dit besluit is dus echt gemaakt vanuit electorale overwegingen."

Meer boorvergunningen dan Trump

Dat Biden vraagt om extra olie, is niet de eerste klimaatbelofte die hij breekt sinds het aantreden als president 8 maanden geleden. "Hij herhaalde bijvoorbeeld ook keer op keer geen vergunningen af te zullen geven voor olie- en schaliegasboringen. Wat blijkt nu? Hij heeft er dit jaar al ruim 2000 afgegeven. Dat is meer dan bijvoorbeeld Trump en Obama", vertelt Vlam.

En ook de plannen voor groene infrastructuur van Biden zijn in de uiteindelijke wettekst flink uitgekleed. Vlam: "Tijdens de verkiezingen hamerde hij erop dat er meer en betere hogesnelheidstrein verbindingen moesten komen. Zo zouden mensen verleid worden om de trein in plaats van de auto te kiezen. Maar in de nieuwe infrastructuur wet (die deze week werd aangenomen, red.) gaat er geen cent naar hogesnelheidstreinen."

Man van het midden

Binnen de democratische partij zou volgens Vlam te weinig eensgezindheid zijn over de te varen klimaatkoers: "Je hebt de progressieve democraten die meer groene wetgeving willen, maar je hebt ook de zuidelijke democraten die juist opkomen voor de boeren."

"Biden is een man van het midden", zegt Vlam. "Hij probeert vooral consensus te bereiken. Zolang hij denkt dat er geen draagvlak is voor ambitieuzere milieuwetgeving zal die er ook niet gaan komen."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."