radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Bianca werd bestempeld als fraudeur en strijdt tegen de gemeente: 'Ze hebben haar onder druk verklaring laten tekenen'

Bianca werd bestempeld als fraudeur en strijdt tegen de gemeente: 'Ze hebben haar onder druk verklaring laten tekenen'
Bron: EenVandaag

'Een fraudebeleid dat zo streng was dat levens van mensen zijn vermorzeld'. Dat concludeert de parlementaire enquetecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening. Bianca werd 2 jaar geleden bestempeld als fraudeur en herkent zich in het rapport.

De commissie onderzocht de afgelopen 2 jaar hoe het fraudebeleid in de sociale zekerheid en toeslagen tot stand is gekomen, hoe het wordt uitgevoerd en hoe de overheid tekort is geschoten in de dienstverlening aan mensen.

Recherche op bezoek

Bianca Verweg weet maar al te goed wat er gebeurt als je als fraudeur bestempeld wordt. Ze heeft een baan en krijgt een aanvullende bijstandsuitkering. De gemeente vindt dat zij fraudeert, omdat ze niet heeft doorgegeven dat haar vriend af en toe bij haar overnacht. Zij heeft daarmee de inlichtingenplicht geschonden. De gemeente stelt dat zij samenwoont, maar Bianca ontkent dat.

2 jaar geleden stelde de gemeente Almelo een onderzoek in naar de situatie van Bianca na een anonieme tip. Het resulteerde in hard gebonk op de deur om zeven uur 's ochtends door de sociale recherche. "Ik was heel erg geschrokken", herinnert Bianca zich. "Ze kwamen binnen en vonden de werkkleding van mijn vriend. Hij had die nacht op mijn bank geslapen. Er is verder geen tandenborstel, geen kleding, niets. Maar omdat ze hem hebben gezien, zeggen ze dat."

'Alles schoot omhoog'

De recherche zou Bianca allemaal vragen hebben gesteld, maar ze was zelf erg gestresst, vertelt ze. "Toen mijn opa en oma in een en dezelfde nacht overleden, had mijn vader ook hard op de deur gebonkt. Dat kwam weer boven. En ik ben op mijn werk (bij een tankstation, red.) ook wel eens overvallen. Alles schoot tegelijk omhoog, waardoor ik er helemaal niet bij was in het gesprek."

Volgens haar advocaat Narda Teke-Bozkurt wist de gemeente van het verleden van Bianca. "En toch hebben ze het onderzoek zo gedaan. Ze hebben haar nooit gewoon uitgenodigd voor een gesprek om wat dingen uit te leggen. Dat had veel kunnen schelen."

Narda Teke-Bozkurt
Bron: EenVandaag
Narda Teke-Bozkurt

Geen kans om advocaat te spreken

Toen de recherche vertrok, werd Bianca uitgenodigd om diezelfde ochtend om 9 uur op verhoor te komen. "Daarbij werd vermeld dat ze een advocaat mocht raadplegen", zegt Teke-Bozkurt. "Maar een normaal advocatenkantoor opent pas om 9.00 uur. Die mogelijkheid heeft ze niet gehad en vervolgens is ze op het verhoor heel erg onder druk gezet. Ze heeft dingen niet goed verklaard, terwijl de uitleg er wel gewoon was."

Volgens Bianca werden haar woorden in de mond gelegd en moest ze iets ondertekenen, omdat anders haar uitkering stopgezet zou worden. "Dat heb ik dus meteen gedaan." Vervolgens werd haar uitkering toch stopgezet.

Watergebruik

De gemeente zag onder anderen dat het watergebruik van Bianca hoog was en dat de auto van haar vriend vaak voor de deur stond. Beide kan ze met doktersbrieven eenvoudig verklaren, zegt Teke Bozkurt. "Door een medische aandoening moet haar dochter heel vaak onder de douche."

Bianca zou de auto wel eens gebruiken om met haar dochter naar het ziekenhuis te rijden, voor dezelfde medische aandoening. Die uitleg gaf ze niet duidelijk in het verhoor en daar houdt de gemeente aan vast. Het bezwaar en beroep zijn daardoor ongegrond verklaard. Ze gaat nu in hoger beroep.

Bekijk ook

Enorme schuld

Ondertussen krijgt Bianca wekelijks brieven, zowel aan haar als aan haar en haar vriend gericht. Haar schuld is opgelopen tot meer dan 40.000 euro, bijna vier keer haar jaarsalaris. "Het is niet helder wat ze willen", vertelt ze. "Het geeft enorm veel stress. Ik lig er wakker van, word vergeetachtig, ik heb continu last van stress, en dat werkt nu weer door in mijn rug. Ik weet niet waar ik dat geld vandaan moet halen. Ik heb ook niks verkeerd gedaan, dus waarom moet ik dat? Dit speelt nu al 2 jaar en ik schiet constant in de stress."

"Bianca is een van de weinige cliënten met mijn mobiele nummer", zegt advocaat Teke-Bozkurt. "Bij elke brief appt ze me, want ze weet niet wat ze ermee aan moet en is gestresst. Contact met de gemeente is vrij moeizaam. Ze sturen alleen maar brieven."

Vertrouwen in overheid verloren.

Teke-Bozkurt staat ondermeer cliënten bij die verdacht worden van bijstandsfraude. Zij herkent dan ook de bevindingen van de enquetecommissie, zoals het punt dat mensen die een foutje maken, worden behandeld als fraudeur. "Dat speelt in meerdere zaken. Het komt mij in het brede geheel van de overheid helaas bekend voor."

"Ik schrik van de werkwijze van de overheid", vervolgt ze. "Een staat hoort je te beschermen. Als burger sta je 10-0 achter, want je hebt niet de middelen en kennis die de overheid heeft. Fraude moet je bestrijden, maar de echte fraudeurs worden zo niet gepakt. Al mijn cliënten zijn het vertrouwen in de overheid verloren."

'Verrot mensbeeld'

Ook wethouder sociale zaken in Dordrecht en voorzitter van een commissie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Peter Heijkoop, sluit zich erbij aan. "Je wordt een beetje stil van het rapport. Er wordt heel krachtig verwoord wat er vreselijk mis is gegaan. Dat kwetsbare inwoners van Nederland een hoge prijs hebben moeten betalen."

Heijkoop werkte mee aan het herstel van de toeslagenaffaire en herkent de mechanismes. Dat er beleidskeuzes werden gemaakt op basis van gevoel in plaats van feiten, vindt hij getuigen van een verrot mensbeeld. "Er is verschil tussen fraude en een foutje. Die nuances zijn compleet weggevallen. Natuurlijk moet je misstanden aanpakken, maar probeer in beginsel uit te gaan van vertrouwen."

info

Conclusies en aanbevelingen van de parlementaire enquetecommissie Fraudebeleid en dienstverlening

Kabinet, parlement en rechtspraak zijn blind geweest voor mens en recht, waardoor levens van mensen zijn vermorzeld. De commissie stelt dat dit voorkomt uit een verhard politiek en maatschappelijk klimaat. Het kabinet en het parlement hebben gefaald, de uitvoering heeft onrechtmatig gehandeld en de rechtspraak is tekortgeschoten in het bieden van bescherming van mensen, staat in het rapport 'Blind voor mens en recht'.

Verkeerde keuze bij ontwerp, invoering, uitvoering en aanpassing van wet-en regelgeving hebben volgens de commissie de basis gelegd voor veel ellende.

De commissie schrijft ook dat de politiek financiële keuzes heeft gemaakt zonder oog voor de gevolgen voor mensen. En dat Kamerleden actief hebben bijgedragen aan een hard fraudebeleid. De enquetecommissie doet verschillende aanbevelingen om het fraudebeleid te verbeteren. Zo zouden wetten zowel voor-als achteraf aan de Grondwet getoetst moeten worden en moeten de vergoedingen voor de sociale advocatuur omhoog. Daarnaast pleit de commissie voor 'politiek lef' door het toeslagenstelsel af te schaffen.

De enquetecommissie is een vervolg op de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Die stelde vast dat veel ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire ongekend onrecht is aangedaan en dat bij de uitvoering van de toeslagen de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.

Het kabinet Rutte-3 trad af naar aanleiding van het rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire. De parlementaire commissie Fraudebeleid en Dienstverlening, onder voorzitterschap van SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen, heeft haar rapport vandaag aangeboden aan Kamervoorzitter Martin Bosma.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Donald Trump neemt risico door duizenden gezondheidsspecialisten te ontslaan: 'Wil je vogelgriep indammen, dan heb je juist meer mensen nodig'

Donald Trump neemt risico door duizenden gezondheidsspecialisten te ontslaan: 'Wil je vogelgriep indammen, dan heb je juist meer mensen nodig'
Het ontslag van duizenden gezondheidsspecialisten in Amerika is een risico
Bron: EenVandaag

In Amerika zijn duizenden overheidsmedewerkers ontslagen, omdat de nieuwe regering een efficiëntere overheid wil. Gezondheidsorganisaties en wetenschappelijke organisaties worden hard geraakt en dat is niet zonder risico, zeggen experts.

Elon Musk, die door president Trump is aangewezen om de overheid af te slanken, vergelijkt zijn werk graag met een 'game'. "Verspilling is overal. Stel je voor dat je in een kamer bent en het plafond, de muur en de vloer zijn allemaal schietschijven: dan kan je dus je ogen dichtdoen en in alle richtingen schieten. Het is altijd raak."

Duizenden mensen ontslagen

Zo sprak Musk onlangs over zijn anti-verspillingsaanpak op de conservatieve conferentie CPAC. Hij heeft van de Trump-regering de opdracht gekregen de overheid af te slanken, fraude op te sporen en financiële verspilling weg te snijden.

Zonder vooraankondiging of inhoudelijke afweging heeft hij met zijn team duizenden mensen ontslagen onder andere bij organisaties voor publieke gezondheidszorg zoals de Centres for Disease Control (CDC) en de National Institutes of Health (NIH). Experts zijn bezorgd over het effect van die ontslagen, bijvoorbeeld op de aanpak van vogelgriep in de Verenigde Staten.

Bekijk ook

'Het is nu alle hens aan dek'

De Amerikaanse arts en hoogleraar Peter Chin-Hong woont en werkt in Californië, waar de vogelgriep al een tijdje rondgaat onder koeien. Het lukt nauwelijks om de verspreiding in te dammen, daarom werd in december de noodtoestand in Californië uitgeroepen.

Het is allesbehalve een goed moment om mensen te ontslaan, vertelt Chin-Hong. "Als het mis gaat en de vogelgriep-uitbraak die er nu al is doorzet, dan heb je niet minder mensen nodig maar juist meer. Dat is ook de hele reden voor het uitroepen van de noodtoestand in Californië: het is nu alle hens aan dek."

Geen leiding rondom vogelgriep

Normaal gesproken houden de Centres for Disease Control (CDC) de verspreiding in de gaten, brengen ze rapporten uit en signaleren ze het als er iets verandert aan een virus. Dat is nu allemaal vertraagd, vertelt Chin-Hong.

"Er is op dit moment nauwelijks een centrale leiding rond vogelgriep. Als je een uitbraak wil indammen - vooral als dat virus een nieuwe pandemie kan veroorzaken - dan heb je een dirigent nodig die de leiding heeft. Normaal gesproken doet de CDC dat. Maar die is nu stilgevallen."

-

Vogelgriep bij mensen

Sinds 2022 zijn in Amerika 67 gevallen van vogelgriep bij mensen geweest en die waren flink ziek. Eén persoon is overleden door de ziekte, afgelopen december.

Buiten de VS zijn er 950 gevallen van vogelgriep bij mensen gevonden, volgens World Health Organization (WHO). In de helft van de gevallen leidde dat tot de dood van de besmette persoon.

Alertheid ontbreekt

Vogelgriep is op dit moment dus nog niet zo gevaarlijk voor mensen. En als een mens vogelgriep oploopt door contact met besmette dieren dan brengt die het virus niet over op andere mensen. Maar als het virus zich aanpast, kan dat zomaar wel gebeuren. Daarom is het belangrijk heel dicht op de ontwikkelingen zitten, legt Nederlandse viroloog Marion Koopmans uit.

"Dus je zou willen zien dat er heel intensief gemonitord wordt, dat gekeken wordt: waar zit dat virus allemaal precies, zien we nieuwe dieren waar het virus opduikt of duikt het op andere manieren op, hoe zien die virussen er precies uit? Dat verandert namelijk iets aan onze risicoafweging. En die alertheid daar schort het op dit moment aan", legt ze uit.

Bekijk ook

Verlies voor de toekomst

Bij de CDC en andere organisaties zijn in de eerste ronde mensen ontslagen die er nog geen jaar werkten.

Dat zijn volgens Koopmans talentvolle internationals en mensen die hun sporen hebben verdiend en korter dan een jaar geleden een carrièrestap hebben gemaakt. Je verliest met het ontslag van deze mensen dus ook veel voor de toekomst.

Robert F. Kennedy

Die toekomst zal sowieso anders worden nu er in de VS een minister van volksgezondheid is aangetreden die de toch al bestaande vaccinatie-twijfel verder aanwakkert. In zijn introductiespeech voor medewerkers van het minsterie stelde minister Robert F. Kennedy dat hij onderzoek wil laten doen naar de vraag of kindervaccinaties chronische ziekten kunnen veroorzaken.

Het vaccinatieprogramma voor kinderen is juist bedoeld om ziekte en sterfte door infectieziekten te voorkomen. In Texas is op dit moment een mazelen-epidemie en stierf een kind door de ziekte.

Europese gezondheidsdefensie

Koopmans ziet dat in de Verenigde Staten programma's voor infectieziekten stop worden gezet, wat betekent dat we meer onze eigen broek op moeten gaan houden als Europa.

"Zoals de gesprekken over militaire defensie die nu gaande zijn, moeten we ook kijken of we een Europese gezondheidsdefensie kunnen vormgeven, want Amerika laat dat voorlopig links liggen lijkt mij. We moeten meer voor onszelf gaan zorgen", sluit ze af.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Amerikaanse president Donald Trump tijdens een eerdere ontmoeting in 2020
Bron: EPA

De Amerikaanse president Trump heeft gisteren tijdens een persconferentie aangekondigd dat hij van plan is om importheffingen op Europese goederen te verhogen. Inmiddels lijkt een handelsoorlog met de VS dichterbij. Welke gevolgen heeft dat voor ons?

De aangekondigde importtarieven zullen volgens Trump met 25 procent verhoogd worden. Een flink percentage. Maar volgens financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser zal Nederland hier weinig van merken. Europa heeft al aangekondigd om met eventuele tegenmaatregelen te komen.

Meer Amerikaanse producten kopen

Uiteindelijk is het doel van Trump om met de aangekondigde importtarieven ervoor te zorgen dat Europa meer Amerikaanse producten koopt. Op die manier wil hij de Amerikaanse economie versterken en dat zou goed zijn voor het Amerikaanse bedrijfsleven, legt Visser uit.

Toch heeft Nederland hierin een bijzondere uitzonderingspositie, gaat de financieel journalist verder. We zullen daarom niet veel merken als Trump zijn plannen definitief doorzet.

Kabinet gokt op uitzondering

"Nederland is een typisch exportland, maar heeft nu toevallig de afgelopen paar jaar een handelstekort met Amerika", legt Visser uit over die uitzonderingspositie. "Wij exporteren minder naar Amerika dan we importeren uit Amerika." En dat is anders dan omringende landen zoals Duitsland bijvoorbeeld.

"Dat komt omdat wij vrij veel Amerikaanse energie importeren sinds we de eigen gaskranen hebben ingedraaid en het niet meer uit Rusland willen halen", legt hij uit. "Het kabinet gokt er daarom misschien ook wel op dat we om die reden her en der een uitzondering krijgen omdat wij toevallig wel meer uit Amerika halen dan andere landen."

Bekijk ook

Stijgende prijzen

Maar als Trump zijn plannen doorvoert, zal dat wel degelijk gevolgen hebben voor de Europese Unie. "En daar hebben wij wel last van, ook voor ons is dat prijsopdrijvend, zeker als we vanuit Europa met tegentarieven gaan komen. Dan is het actie-reactie."

Wat we dus vooral zullen merken is dat de prijzen op een gegeven moment zullen gaan stijgen als gevolg hiervan.

Andere afzetmarkten zoeken

Een belangrijk verschil is wel dat Amerika zich straks in een positie bevind waar het een handelsoorlog is met meerdere landen, en wij uiteindelijk met één land. Volgens Visser is het daarom voor Nederlandse ondernemers gemakkelijk om dit te omzeilen.

"Want zij zullen dan moeten denken, misschien moeten we onze spullen voortaan maar in Azië gaan verkopen of in Canada, Mexico of andere Europese landen als Amerika op deze manier een beetje op slot raakt", legt Visser uit. Volgens hem is het vooral Amerika die wordt geraakt door deze maatregelen.

Bekijk ook

'Nederlandse economie kan wel tegen een stootje'

De verwachting is dus dat de Nederlandse economie wel een stootje kan hebben als Trump de importtarieven invoert. "Ongeveer 5 procent van onze export gaat naar Amerika. Dus het is een grote handelspartner, maar ook weer betrekkelijk", ziet Visser.

Het is volgens hem dus raadzaam dat exporterende bedrijven opzoek gaan naar andere afzetmarkten. "Daar kan de overheid natuurlijk bij helpen om de handel met andere landen te versoepelen en te vergemakkelijken."

Gevolgen voor Duitsland

"Maar", voegt hij eraantoe, "de eurozone en Europa als geheel is best wel zwakjes economisch gezien. Dus dit kan best wel een tik zijn waardoor een land als Duitsland in een langere recessie blijft."

"En die pijn wordt natuurlijk zeker gevoeld", zegt hij tot slot.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant