Behoud van bomen of een autofabriek: waarom demonstranten het Sterrebos in Limburg bezet houden

Al dagen demonstreert 'Red het Sterrebos' in Born tegen de kap van het eeuwenoude bos. De kap is nodig voor de uitbreiding van de VDL Nedcar-fabriek. Een andere organisatie voert ondertussen gesprekken met de autofabrikant. Dit is er aan de hand.

Het Sterrebos, dat al sinds de 18de eeuw bestaat, groeit op de grond van VDL Nedcar, de autofabriek die tot eind 2023 auto's maakt voor BMW. Na dat jaar gaat het bedrijf op zoek naar een nieuwe opdrachtgever. Nu wil de fabriek uitbreiden en de meest logische locatie daarvoor is het Sterrebos, zegt de autofabrikant. Het plan zorgt voor weerstand van verschillende organisaties.

Goedkeuring van de provincie

VDL Nedcar heeft van de provincie goedkeuring gekregen voor de kap van het bos, ook nadat verschillende organisaties aan de bel trokken en bezwaar maakten. 'Red het Sterrebos' is niet bij deze gesprekken betrokken.

De Groene Sporenwolf, een plaatselijke stichting, is momenteel wel in onderhandeling met VDL Nedcar. Zij dienden zienswijzen in bij de provincie Limburg, die daar bij het uiteindelijke besluit van goedkeuring niet op in is gegaan. Voor de stichting een reden om in bezwaar te gaan bij de Raad van State. De uitspraak zou in maart 2022 plaatsvinden. Dat is voor VDL Nedcar te laat, want vanaf 1 maart mag er vanwege het broedseizoen van vleermuizen in het bos niet meer gekapt worden.

Helft van het bos gekapt

"Wij zijn recent benaderd door vader en zoon Van der Leegte van het familiebedrijf van VDL Nedcar", zegt DirkJan van der Hoven van De Groene Sporenwolf. "Met het bedrijf zijn we nu goed in gesprek om tot een overeenkomst te komen. Het kan dat we dan ons bezwaar intrekken bij de Raad van State. De kap kan dan doorgaan."

Er wordt nu gekeken naar de mogelijkheid om het Sterrebos voor de helft te kappen, dat zijn 4 van de in totaal 8 hectares die het bos telt. De andere bomen worden misschien verplaatst. Van der Hoven zegt de gesprekken daarover met vertrouwen tegemoet te gaan.

Niet genoeg

Voor 'Red het Sterrenbos' is compensatie voor het natuurverlies niet genoeg, zegt woordvoerder Hanneke van Houten van de actiegroep. "Wij willen niet dat de bomen worden verplaatst of gecompenseerd."

"Wij willen dat dit bos blijft bestaan. Als je andere bomen terugplant, duurt het decennia voordat die weer compenseren voor de kap van deze bomen."

Nog geen contract

Iemand die al eerder deelnam aan een demonstratie van 'Red het Sterrenbos' is Arno Duwel, voorzitter van IVN Natuureducatie in Born. Dat deed hij op 8 januari 2022 in Sittard. Hij laat weten deze demonstratie niet te steunen. "Wij hebben via de formele kanalen zienswijzen ingediend, bezwaren gemaakt en inspraak geleverd, zoals wij recht hebben als vereniging."

Het bezwaar van IVN Natuureducatie is dat VDL Nedcar nog helemaal geen contract heeft met een eventuele klant waarvoor uitbreiding nodig is. "Waar de zelf provincie netjes wacht met het uitbreiden van de infrastructuur tot VDL Nedcar de klant heeft binnengehaald, mogen ze zelf wel al een eeuwenoud bos kappen." Volgens Duwel heeft ook de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed bezwaar tegen de kap van het bos, omdat het hoort bij het monumentale kasteel Wolfrath.

Compensatie

VDL Nedcar zegt de zorgen van de demonstranten die momenteel het bos bezetten te begrijpen. "Dat is ook waarom wij in gesprek zijn met Stichting de Groene Sporenwolf. Wij houden ook van flora en fauna."

"We hebben als familiebedrijf veel binding met de regio en we willen daarom ook ruimschoots compenseren voor de bomen die we willen kappen", zegt woordvoerder Miel Timmers.

Nieuwe dassenburchten

VDL Nedcar stelt voor om drie keer zoveel bomen terug te plaatsen voor alle bomen die ze kappen. Daarnaast staan er nog meer voorstellen in het compensatieplan. Zo komen er 130 vleermuizenkasten, nieuwe dassenburchten, nieuwe fruitbomen en een kruidentuin.

Ook zijn er plannen voor recreatiemogelijkheid in een andere natuurrijke omgeving met fiets- en wandelpaden. Dat is nu nog niet het geval in het Sterrebos. De autofabrikant en 'Stichting de Groene Sporenwolf zetten hun gesprekken de komende weken voort.