Beginnend bestuurder veroorzaakt vaker ongelukken met zwaar letsel of overlijden

Mensen die net hun rijbewijs hebben, veroorzaken vaker ongelukken met zwaar letsel of zelfs overlijden. Ook het aantal strafpunten voor overtredingen is in een paar jaar tijd fors opgelopen bij deze beginnend bestuurders.

De afgelopen periode waren er meerdere zware ongelukken waarbij beginnend bestuurders betrokken waren. Ook het aantal zwaargewonden en doden in het verkeer stijgt, terwijl de ambitie is om naar nul verkeersdoden te gaan in 2050. "We streven naar zo min mogelijk slachtoffers, dat de strafpunten toenemen is zorgelijk."

Toename gevaarlijk gedrag 'over hele linie'

Uit gegevens die EenVandaag kreeg van het Openbaar Ministerie, blijkt dat het aantal strafpunten die de groep beginnend bestuurders haalde in een paar jaar bijna is verdubbeld. "Je krijgt een strafpunt als je gevaarlijk of roekeloos rijdt, veel te hard rijdt of een ongeluk met schade of letsel krijgt", zegt landelijk verkeersofficier Achilles Damen. Je moet ervoor worden aangehouden door de politie.

De eerste 5 tot 7 jaar rijd je als bestuurder met een beginnersrijbewijs. Bij twee serieuze overtredingen moet je voor onderzoek naar het CBR. Het OM ziet 'over de hele linie' een toename van gevaarlijk gedrag. Werden er in 2019 nog krap 6.000 strafpunten uitgedeeld in totaal, over 2021 waren dit er bijna 9.000. Het gaat volgens landelijke verkeersofficier voornamelijk om bestuurders die één strafpunt haalden. "Het aantal eerste strafpunten neemt toe, het aantal tweede strafpunten niet."

100 kilometer per uur waar je 50 mag

Opvallend is dat beginnend bestuurders vaker ongelukken veroorzaken waarbij sprake is van ernstig letsel of zelfs een dodelijke afloop. Ook de 22-jarige Shana Leurs kwam in maart 2021 in Amsterdam om het leven nadat zij aangereden was door een 19-jarige bestuurder. Uit een reconstructie bleek later dat hij minimaal 100 kilometer per uur reed op een plek waar 50 kilometer per uur de maximumsnelheid is, in de buurt van een zebrapad en een 30 kilometerzone.

"Shana had geen schijn van kans", vertellen haar ouders. "Als je doelbewust met zo'n snelheid door een woonwijk gaat rijden, is dat gewoon misdadig. Dan heb je totaal geen respect voor anderen." De strafzaak tegen de man begint komende zomer. Hij wordt vervolgd voor het veroorzaken van een verkeersongeluk met dood of letsel. Daar staat een maximum van 3 jaar cel op.

Bestuurder dodelijk ongeluk Shana rijdt nog rond

De 19-jarige bestuurder is de dag van het ongeluk verhoord, maar daarna naar huis gestuurd. Ook rijdt hij nog gewoon rond, vertellen de ouders. Dat kwam omdat er toen geen verdenking was van een strafbaar feit, laat het Openbaar Ministerie in Amsterdam weten. "We wisten niets over de snelheid".

"Normaal gesproken wordt een rijbewijs direct na het strafbare feit door de politie op straat ingenomen en dan moet het OM binnen 10 dagen een beslissing nemen of inname juridisch juist is en daar een termijn aan verbinden", zegt de woordvoerder. Het Openbaar Ministerie heeft het CBR verzocht het rijbewijs van de bestuurder alsnog in te nemen. Onduidelijk is of dit inmiddels is gebeurd.

Zorgen

Hoeveel rijbewijzen van beginnend bestuurders ingenomen zijn, kan het OM niet uitsplitsen. Volgens het OM zijn middelengebruik, snelheid en afleiding de belangrijkste oorzaken van ongelukken. "Met name mobieltjes, even op het scherm iets opzoeken en intikken, dat leidt tot voor ongelukken", zegt officier Damen. De politie houdt niet vaker mensen staande dan anders.

Ook is het zo dat de wegen, zeker tijdens de eerste corona-periode, leger waren. "Als je dan te hard rijdt of gevaarlijk door rood, dan valt het op", zegt Damen. Hij maakt zich er zorgen over. "Uiteindelijk overlijden meer dan zeshonderd mensen in het verkeer, dan zijn er zeshonderd te veel", zegt de verkeersofficier van justitie.