Vechten voor mensenrechten: het is belangrijk werk, maar ook enorm zwaar. Activisten die in moeilijke omstandigheden hun werk doen, mogen op uitnodiging 3 maanden in Nederland komen wonen. Voor een time-out.

Het is vandaag de dag van de mensenrechten. Op veel plekken in de wereld worden die niet gerespecteerd en gaan activisten de straat op. Het Shelter City-project biedt een plek in een veilig land om uit te rusten. Bedreigde activisten kunnen daar opladen, om daarna hun gevecht weer voort te zetten.

Vechten tegen Mexicaanse drugsbendes

Iemand die op dit moment hier woont, is de 57-jarige José Diaz Navarro. Hij komt uit de Mexicaanse deelstaat Guerrero, waar drugsbendes onderlinge oorlogen met elkaar uitvechten om de macht. Wie in de weg staat, wordt vermoord of ontvoerd voor losgeld.

Twee broers, een neef en twee vrienden van José werden het slachtoffer. "Ze zijn uiteengereten, gemarteld, onthoofd en gedeeltelijk verbrand", vertelt José. "Tot op de dag van vandaag zijn hun hoofden niet teruggevonden."

Opsporen van vermisten

José richtte een stichting op om vermisten op te sporen en onderzoek te doen naar hun verdwijning. "Wij weten wat er met onze broers is gebeurd, maar veel anderen weten nog steeds niet wat hun familie is overkomen." 40.000 mensen staan op een officiële lijst van vermisten in Mexico.

Het werk van José wordt hem in de regio niet in dank afgenomen. Drugsbendes houden hem in de gaten. "Maar als we aanwijzingen krijgen, gaan we op zoek. Ook al is het gevaarlijk. We zoeken in kuilen, in de bergen, we zoeken overal." Vanwege zijn werk is José nu voor 3 maanden in Nederland, tegelijk met negen andere mensenrechtenactivisten van over de hele wereld. José wordt opgevangen in Haarlem, andere activisten verblijven in andere steden.

Shelter City

Het Shelter City-project werd bedacht door mensenrechtenorganisatie Justice and Peace Nederland en bestaat sinds 2012. Den Haag was de eerste stad die deelnam, nu bieden al 12 Nederlandse steden onderdak aan activisten. Zij komen op voor allerlei verschillende zaken. "Homorechten, vrouwenrechten, het kunnen advocaten zijn, of journalisten", vertelt coördinator Suzan Goes. "Mensen die vanwege hun werk in eigen land onder druk staan, worden hier opgevangen."

Bron: EenVandaag

Dat is niet alleen om uit te rusten. De activisten nemen ook kennis mee terug naar hun eigen land. "Van tevoren geven ze ook aan wat ze hier willen", vertelt Goes. "Komen ze vooral om uit te rusten, om te netwerken, of willen ze vakken volgen op de universiteit? Sowieso geven wij veiligheidstrainingen. Hoe beveilig je bijvoorbeeld je telefoon? Of wat doe je als je achtervolgd wordt?"

'Gevoel van veiligheid ga ik missen'

Voor José was het een fijne tijd in ons land, al was het in het begin raar dat hij zich ineens veilig kon voelen. "Hier kan je gewoon 's avonds laat op straat lopen. Dat gevoel van veiligheid zal ik thuis het meeste missen." Het had niet veel gescheeld of hij was te ziek om te komen. Hij had thuis last van een hoge bloeddruk, hoofdpijn, rugpijn en allergieën. "Vreemd genoeg voelde ik me vanaf het moment dat ik hier kwam beter worden., en hoefde ik geen medicijnen meer te nemen. Ik voel me hier goed, slaap goed en kom op krachten. Ik voel me in Nederland een nieuw en sterk persoon."

Binnenkort gaat hij terug naar Mexico, ondanks dat hij hoog op de dodenlijst van de drugskartels staat. "Ik ga geen asiel aanvragen in een ander land. Ik ga Mexico niet ontvluchten." Hij is vastbesloten om de moordenaars van zijn familie veroordeeld te krijgen en door te gaan met de rest van zijn werk. "Er zijn twee opties: of de moordenaars gaan naar de gevangenis, of ik ga dood. Er is geen andere manier waarop dit kan eindigen."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."