Onbegrip, machteloosheid en frustratie. Mensen die zich melden bij het UWV om een arbeidsongeschiktheidsuitkering aan te vragen worden vaak verkeerd beoordeeld, waardoor ze juist verder in de problemen komen. Zo ook Joke en Arnold.

Het leven van vmbo-docent Joke Offringa is sinds juli 2019 totaal veranderd. Een goedaardige tumor in haar hoofd en hersenletsel dat ontstaan is bij het verwijderen daarvan, zorgen ervoor dat ze niet meer kan werken. "Ik had superleuk werk. Hartstikke intensief, want op het vmbo is altijd wat aan de hand."

'In een uur bepaald wat ik kan'

Na 2 jaar in de Ziektewet komt de 56-jarige Joke bij het UWV terecht voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar ze voelt zich daar onbegrepen en in de steek gelaten.

"Ze hebben nooit mijn ziekenhuisdossier opgevraagd, terwijl ik daar toestemming voor heb gegeven en hebben in een gesprekje van een uur bepaald wat ik kan. Ik moest bij de verzekeringsarts over een lijn lopen, maar toen viel ik. De arts zei: 'U bent gewoon moe.' Toen is opgeschreven dat ik daar alleen bij vermoeidheid last van heb."

Van 2.000 naar 800 euro

Uiteindelijk wordt Joke maar deels afgekeurd. Dit betekent dat ze toch in staat wordt geacht gedeeltelijk haar eigen geld te verdienen. Het UWV benoemt daarvoor onder meer de volgende functies: telefonist of medewerker postbezorging.

"Ik kan helemaal niet bellen en typen tegelijk", zegt ze over de functie van telefonist. "De arbeidsdeskundige heb ik alleen op afstand gesproken. Dat vond ik ook heel bizar." Het gevolg is dat Joke in inkomen terugvalt van 2.000 naar 800 euro per maand.

Arbeidsongeschikt na bevroren kip op het hoofd

Ook Arnold van de Poll uit Nijkerk kan erover meepraten. Als conciërge in een magazijn van een online supermarkt heeft hij 6 jaar geleden een doos bevroren kippen op zijn hoofd gekregen en daarbij hersenletsel opgelopen.

De 46-jarige Arnold is daardoor vergeetachtig. Zijn concentratievermogen is sterk verminderd en hij is extreem gevoelig voor prikkels. "Ik praat als ik moe word moeilijk en de concentratie kan ik niet lang vasthouden. De hersteltijd is lang als ik een klusje doe."

Kleine kans op herstel

Hij komt na 2 jaar revalideren bij het UWV terecht en wordt doorgestuurd naar een instelling om uit te zoeken in hoeverre hij nog belastbaar is.

Ze zijn duidelijk: Arnold heeft hersenletsel opgelopen en kans op herstel is er eigenlijk niet. 'De verwachting is dat meneer niet in staat is om met deze beperking betaald arbeid te verrichten', staat er in de conclusies van het onderzoek.

Steeds meer in de knoei

Toch oordeelt de arbeidsdeskundige dat Arnold nog wel degelijk kan werken en daarmee legt het UWV de rapportage, die ze zelf hebben aangevraagd, naast zich neer. "Dat was geen medisch rapport volgens UWV, en dus zei het UWV dat ik nog wel kon werken." Hij kan volgens de beoordeling nog werken als productiemedewerker in de industrie, de interne postbezorging in een organisatie doen of aan de slag als handmatig inpakker.

"Werken kan ik niet, omdat er geen aangepaste functie bij te vinden is. Het is puur theoretisch en de menselijke maat wordt vergeten." Via de rechtbank wil Arnold daarom afdwingen dat hij volledig wordt afgekeurd. Die zaak dient in juli. "Het is heel frustrerend. Ik krijg maar 700 euro van het UWV en we komen steeds meer in de knoei."

Nog steeds een misselijk gevoel

Joke heeft het bezwaartraject al achter de rug. Ze zocht uiteindelijk juridische hulp bij de stichting Belangenbehartiging Sociale Zekerheid in Nijmegen. Jurist Lieke Wajon dwong een herkeuring af en daarbij werd Joke alsnog volledig afgekeurd. "Uiteindelijk luisterde die man beter. Die snapte dat ik hiermee geen baan kan hebben.

Dit nieuwe oordeel is een opluchting, maar het jarenlange gevecht laat nog steeds zijn sporen na. "Elke maand krijg ik een bericht van het UWV met mijn loonstrook. Ik weet dat het komt, maar schrik er elke keer weer van. Dan heb ik een beklemmend gevoel en word ik er misselijk van."