Annemarie Boom: Zorg om de zorg!

Met mijn eigen ogen en oren heb ik vernomen hoe het is gesteld met de situatie van verpleeghuisbewoners in veel Nederlandse verpleeghuizen. De rode draad voor mij daarin is het gebrek aan positieve communicatie, gebrek aan begrip en respect voor de medemens en het feit dat vrijwel niemand zijn of haar verantwoordelijkheid neemt. Locatiemanagers nemen beslissingen, zonder te weten wat er zich onder het personeel en de bewoners afspeelt. Afspraken zijn op papier meestal goed geregeld, maar worden in de praktijk niet nagekomen. Veel bewoners en hun naasten zijn bang om hun mond open te doen, omdat ze volkomen afhankelijk zijn. Mensen die wel zeggen waar het op staat worden als te emotioneel en teveel betrokken beschouwd en uiteindelijk monddood gemaakt.

Verheugd ben ik over het feit dat er na de uitzendingen van EénVandaag over de misstanden in de verpleeghuiszorg, op 1 en 2 mei jl. vanuit de politiek twee positieve veranderingen zijn aangekondigd door Minister Klink en staatssecretaris Bussemaker. In mijn ogen zijn de problemen in de zorg daarmee niet opgelost. Er is op het gebied van de verpleeghuiszorg in Nederland een totale cultuuromslag nodig. Een cultuuromslag waarin iedereen zijn verantwoording neemt en macht omgezet wordt in leidinggeven. Teveel geld wordt nu op de verkeerde manier gebruikt en daardoor schiet de basiszorg regelmatig tekort.

Het begon voor mij ongeveer twintig jaar geleden. Mijn moeder werd als gevolg van overbelasting depressief. Iedereen, waaronder familie, kennissen, buren, en de huisarts, ging zich met haar bemoeien. Ten gevolge van deze situatie raakte mijn moeder steeds meer in de war en in zichzelf gekeerd. Uiteindelijk kreeg mijn moeder de stempel dementie opgedrukt in de vorm van de ziekte van Alzheimer. Men gaf daarbij aan dat er sprake was van een zeer progressieve vorm.

Hoe ik ook praatte met de artsen en met leden van de indicatiecommissie er was letterlijk geen speld tussen te krijgen. Ik was de dochter, die te emotioneel bij haar moeder betrokken was en zij waren de deskundigen. De deskundigen vergaten echter te luisteren naar mijn moeder en beslisten vanuit een machtssituatie over haar lot. Na jaren werd zij uiteindelijk opgenomen in een verpleeghuis. De artsen vertelden dat er geen andere mogelijkheid was en dat deze mensen nu eenmaal tussen de wal en het schip in vielen. Vanaf de begin periode werd mijn moeder als onvolwaardig beschouwd, vol gestopt met kalmerende medicatie, incontinent gemaakt en letterlijk en figuurlijk opgesloten. Na jaren van praten en onderhandelen met de arts kreeg ik het uiteindelijk voor elkaar, dat men stopte met het toedienen van de kalmerende medicatie.

Na enkele jaren werd er in het verpleeghuis een bewonersraad opgericht, waarvan ik uiteindelijk zeven jaar lid ben geweest. Tevens werd ik lid van een centrale bewonersraad. Vanuit deze positie werd ik benaderd door een stichting die onderzoek doet in de zorg. Uiteindelijk heb ik bij dat bedrijf ook zeven jaar gewerkt. Ik wilde opkomen voor de belangen van de lotgenoten van mijn moeder.

Veel personeelsleden zijn bang om te praten. Zij worden dan door de directie op het matje geroepen en dreigen daarna om duistere redenen ontslagen te worden. In veel verpleeghuizen wordt geen leiding gegeven maar macht uitgeoefend over de hoofden van bewoners en goedwillende personeelsleden. In de bewonersraad gaat het er niet beter aan toe. Voorzitters begeven zich in een positie tussen de directie en de leden van de raad en kiezen vaak uit macht of onmacht de kant van de directie. Deze voorzitters zijn uiteindelijk wel degenen die de koers van de bewonersraad bepalen.

Ik heb de afgelopen jaren gesproken met bewoners en hun naasten, met verzorgenden en andere personeelsleden, met directies en met bewonersraden van diverse verpleeghuizen. Ik heb contact gezocht met vertrouwenslieden en klachtencommissies, de Inspectie voor de Volksgezondheid, het zorgkantoor en met het ministerie van VWS en mijn verontwaardiging en ongerustheid over de gang van zaken in de verpleeghuizen geuit. Men gaf mij als antwoord dat men op de hoogte was van de gang van zaken in de Nederlandse verpleeghuizen. Men wist niet wat er aan te doen én vroeg mij om een oplossing. Bij de Inspectie voor de Volksgezondheid stuurden ze mij van het kastje naar de muur en gaf men uiteindelijk niet thuis. De leden van de zogenaamde "onafhankelijke" klachtencommissies zijn bekenden van elkaar die vaak onder één hoedje operen. Iemand suggereerde zelfs om de pers in te schakelen. Uiteindelijk neemt niemand zijn verantwoordelijkheid.

Niet alle verpleeguizen hebben een slechte reputatie. In verpleeghuizen met een eigen zorgvisie, gaat men vaak meer respectvol met elkaar om. Mijn moeder is na tien jaar verhuisd naar een verpleeghuis met een eigen zorgvisie. Men probeert daar binnen de muren van het verpleeghuis de bewoners en hun naasten zoveel mogelijk in hun waarde te laten. Recentelijk ben ik op bezoek geweest in een huis waar bewoners met geheugenproblemen kleinschalig wonen. Men neemt in dit huis wel zijn verantwoordelijkheden en doet aan positieve communicatie. Er wordt gericht naar de bewoners gekeken en men handelt niet volgens vaste protocollen. Bewoners worden niet opgesloten en krijgen niet als vanzelfsprekend, kalmerende medicatie toegediend.

In dit huis is men zeker niet duurder uit, dan in een reguliere instelling. Eén van de eigenaren van dit huis is vroeger locatiemanager van een regulier verpleeghuis geweest. Hij vertelde mij een jaar nodig te hebben gehad om bij te komen, hij moest weer leren om normaal te denken in de zorg.

Op www.dezorgwordtweerleuk.nl kun je informatie vinden over kleinschalige woonvoorzieningen.

Tenslotte vroeg ik aan de twee eigenaren of de politiek al bij hen op bezoek is geweest? Men gaf aan dat er tot nu toe slechts één persoon uit de politiek belangstelling heeft getoond.

Annemarie Boom maakt zich ernstige zorgen om de verpleeghuizen in Nederland. Ze was zelf werkzaam als fysiotherapeute en onderzoekster in deze sector. Dag en nacht is ze bezig met de vraag hoe de situatie in verpleeghuizen verbeterd kan worden.

http://zomerlog.blogvandaag.nl/page/home