Het gaat goed met de economie, meldt het CBS. Maar voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland ziet vooral het leed van ondernemers. De schulden zijn torenhoog, ziet hij: "Als deze problemen niet worden aangepakt, komen de faillissementen alsnog."

Na de krimp van 3,8 procent in 2020, groeit in 2021 de Nederlandse economie met 4,8 procent. Dat berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De laatste keer dat de economie zo snel groeide was in 1998.

Coronacrisis achter ons?

Met deze 'historische groei' lijkt de coronacrisis ver weg. Zeker nu minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid de coronamaatregelen wil versoepelen. Maar volgens de MKB-Nederlandvoorman, Jacco Vonhof, begint de echte ellende voor veel ondernemers nu pas.

"Het gevoel dat het klaar is, snap ik vanuit de samenleving. We halen allemaal weer opgelucht adem. Maar de afgelopen 2 jaar zijn veel ondernemers heel diep gegaan. Of het nu gaat om hun eigen vermogen of schulden bij de Belastingdienst, leveranciers of hun huisbaas. Ik maak me ernstige zorgen over die ondernemers."

40 miljard aan schulden

Het kabinet geeft miljarden uit om ondernemers door de coronacrisis te helpen. Het lijkt een succes, want het aantal faillissementen is de afgelopen maanden historisch laag. Maar volgens brancheorganisatie MKB-Nederland is de financiële schade van de crisis enorm.

Uit hun berekeningen blijkt dat ondernemers voor 40 miljard euro aan schulden hebben opgebouwd en 10 miljard euro aan eigen vermogen is verdampt.

'Al 2 jaar geen salaris'

"Mensen denken dat er miljarden naar ondernemers zijn gegaan. Maar we vergeten dat die met dat geld hun werknemers moesten uitbetalen, aan vaste kosten moesten voldoen", zegt Vonhof.

Veel van hen hebben zelf al 2 jaar geen salaris gehad. Nu is een ondernemer blij dat de winkel weer open kan. Maar de zorgen over de enorme schuldenberg die voor ze ligt is groot. Hoe moeten ze die oplossen?"

Sluiten om erger te voorkomen

Die schuldenberg was voor Marco van den Boomgaard reden om na 2 jaar coronacrisis dit weekend de deuren van zijn Hongaarse restaurant te sluiten. Net voor de aankondiging dat alle maatregelen versoepeld worden. "Dat is misschien tragisch, maar nu kan ik een faillissement voorkomen en iedereen afbetalen."

Na 3 succesvolle jaren had Van den Boomgaard wel een buffer om de eerste lockdown te overleven; daar leefden hij en zijn vrouw van. Maar tijdens de tweede lockdown liepen de schulden op, en bij de derde ook. "Dat was de doodsteek. Ook omdat we tussendoor niks konden inlopen door de geldende beperkingen."

Bron: EenVandaag

Geen zekerheid

Van den Boomgaard zag niet hoe hij zijn gemaakte schulden nog kon afbetalen. "Ik zou twee keer zoveel stoelen nodig hebben om de achterstand weg te werken. Ik kan niet eens genoeg klanten ontvangen om alles te betalen." Ook vreest de restauranteigenaar dat mensen door de inflatie minder uiteten gaan.

Sowieso ziet de ondernemer beren op de weg. "Straks komt er weer een mutatie en krijg je hetzelfde liedje. Op een gegeven moment zie je de schulden oplopen en kies je voor zekerheid: de deuren sluiten om erger te voorkomen."

Buiten de boot

Ook al lijkt het erop dat de economie herstelt van de coronacrisis, de berekeningen van het CBS laten zien dat dat niet voor alle sectoren geldt. De horeca heeft de hardste klappen gehad. Het herstel van 2021 was voor die branche niet genoeg om de verliezen van 2020 goed te maken.

En volgens Vonhof hebben ook lang niet alle ondernemers die met coronabeperkingen te maken kregen steun ontvangen: "We hebben vaak met het kabinet overlegd om ondernemers die net buiten de boot vielen toch te helpen. Uiteindelijk is dat niet gelukt, omdat de overheid zei: 'het is onuitvoerbaar'. Wij hebben daar nog steeds een heel vervelend gevoel over."

Geen steun

Eén van die ondernemers is Iduna ter Schegget, die duikreizen organiseert. Omdat ze een kantoor heeft in haar eigen woning en niet op een ander adres, kan de overheid haar geen steun betalen.

"Ongeveer 80 procent van de kleinere reisorganisatoren kon geen gebruik maken van steunmaatregelen, zoals de TVL. Voor heel veel partijen zijn uitzonderingen gemaakt, maar niet voor de reisbranche", zegt Ter Schegget.

Bron: EenVandaag

Dakloos

Ze is een bodemprocedure gestart om toch iets van haar kosten vergoed te krijgen. Maar intussen heeft ze een schuld opgebouwd van 3 ton en is ze, zoals ze zelf zegt, dakloos. De woningen die ze bezit verhuurt ze om inkomsten te genereren.

"Ik ben 16 jaar geleden begonnen uit het niets. Ik heb toen een goedlopend bedrijf kunnen opbouwen en daar mag ik ook best trots op zijn. Ik wil me niet failliet verklaren, omdat ik niet wil dat het kleinschalige toerisme waar ik voor sta verdwijnt. Maar ook omdat ik dan alles wat ik heb opgebouwd, kwijt ben."

Exitplan

Vonhof van MKB-Nederland wil graag naar voren te kijken. Hij roept het kabinet op om een 'exit-plan' te komen met onder andere soepelere regels voor ondernemers die willen stoppen. En kapitaalsteun voor ondernemers die grote vermogensverliezen hebben geleden. "Als er nu geen goede regelingen komen, kan je je afvragen of veel van hen het redden."

Belangrijk vindt Vonhof daarom ook een langere terugbetaaltermijn voor belastingschulden: "We vragen om een regeling die een beetje lijkt op bijvoorbeeld het terugbetalen van de studiefinanciering, dus ergens tussen de 20 en 30 jaar. Als ondernemers in 5 jaar tijd de schulden die ze hebben opgebouwd moeten terugbetalen, dan kunnen ze ongeveer net genoeg verdienen, elke maand, om hun schuld in te lossen. Dan kunnen ze ook niet investeren in hun toekomst, dus dat zou een hele slechte deal zijn."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."