Amsterdam en Rotterdam slaan alarm: 'Kwetsbare wijken worden vergiftigd door criminaliteit'

Burgemeesters, hoofdcommissarissen en hoofdofficieren van justitie in de grote steden slaan alarm om de alsmaar groeiende drugscriminaliteit. Ze zijn bang dat Nederland te maken krijgt met Italiaanse toestanden.

Die drugsproblematiek speelt niet alleen in de grote steden, maar ook in Noord-Brabant. De steden vragen om extra geld en meer mensen.

Gitzwart beeld

In een gezamenlijke brief, in handen van EenVandaag, hebben Amsterdam en Rotterdam aan het Rijk om honderden extra mensen en financiële middelen gevraagd, nodig in de strijd tegen drugsgerelateerde misdrijven. Burgemeesters Femke Halsema en Ahmed Aboutaleb schetsen in de brief een gitzwart beeld van de greep die de georganiseerde criminaliteit op hun steden begint te krijgen.

'Nederland geldt helaas als internationaal knooppunt in de cocaïnehandel', schrijven Halsema en Aboutaleb. Ze schreven de brief mede namens de politie en justitie in de beide steden. 'Onze kwetsbaarste, lokale gemeenschappen dreigen te worden vergiftigd door crimineel geld.'

Hechte criminele netwerken

Wijken als de Wildemanbuurt in Amsterdam Nieuw-West en Rotterdam-Zuid worden in de brief genoemd als voorbeelden waar hechte criminele netwerken een stevige greep hebben op de jongeren.

Twee derde van de uithalers in de Rotterdamse haven, mannen die voor drugsbendes drugs uit zeecontainers halen, komt uit de stad zelf en met name uit Rotterdam-Zuid.

Italiaanse toestanden

De kop van de slang, zoals Halsema en Aboutaleb het noemen in hun gezamenlijke brief, zit vooral in Amsterdam. 'Van de criminele drugsclusters in Nederland is driekwart overheersend Amsterdams. Zware drugscriminelen bedienen zich in de hele keten van de drugshandel in Nederland van extreem geweld. Ook kennen we vergismoorden en zeer regelmatige beschietingen, explosieven en afpersingen, vaak gepleegd door minderjarige en soms zwakbegaafde, gewelddadige daders.'

'Wij dreigen terecht te komen in een criminele en geweldscultuur die geleidelijk Italiaanse trekken krijgt', schrijven de burgemeesters, mede namens de hoofdcommissarissen en hoofdofficieren van justitie in hun stad. 'Het gaat niet alleen om het uitvechten van conflicten over de beheersing van de drugsmarkt maar we zien ook geweld uit machtsvertoon en met de bedoeling de democratische rechtsstaat te ontwrichten.'

Explosies in meerdere steden

Explosies in woonwijken en winkelstraten zijn inmiddels aan de orde van de dag. Wat aanvankelijk in de grote steden begon, verspreidt zich inmiddels als een epidemie over het land. Nog deze week vonden explosies plaats bij onder andere een shisha lounge in Rotterdam, een sporthal in Amsterdam, een appartementencomplex in Hilversum, een broodjeszaak in Utrecht, een tabakswinkel in Rotterdam en een woning in Nieuwegein.

Amsterdam is volgens de brief mede zo geliefd onder criminelen vanwege de aanwezigheid van grote netwerken in ondergronds bankieren. Het leidt tot een 'zeer verontrustende vermenging van onder- en bovenwereld'. De burgemeesters schatten dat tussen de 15 en 30 miljard euro wordt witgewassen met de handel in cocaïne.

600 miljoen euro

Rotterdam heeft een sleutelpositie in de internationale logistiek. De Douane maakte toevallig vandaag de grootste drugsvangst ooit in Nederland bekend. In de haven van Rotterdam is medio juli 8.064 kilo cocaïne aangetroffen tussen pallets bananen uit Ecuador, met een straatwaarde van 600 miljoen euro.

De burgemeesters benadrukken dat de geschetste problemen 'vragen om langdurige programma's van 20 à 30 jaar met bijbehorende structurele financiering'. Amsterdam en Rotterdam vragen het Rijk 'dringend om samen met ons prioriteit te geven aan het terugdringen van de drugseconomie die zich in onze twee steden concentreert'. Daarom wordt aangedrongen op versterking van de wijkgebonden politie en forse uitbreiding van de recherchecapaciteit.

'Noodzakelijke oproep'

De Amsterdamse hoofdcommissaris Frank Paauw noemt in een begeleidende brief Amsterdam 'de ondermijningshoofdstad' van Nederland', waar de 'grootste veiligheidsdreiging in Amsterdam' wordt veroorzaakt door explosies. Paauw vraagt specifiek om 200 extra mensen en becijfert de benodigde extra middelen op 27 miljoen euro.

Voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politie Bond, noemt de brief van Amsterdam en Rotterdam een "heel noodzakelijke oproep, want het gaat niet goed met de veiligheid in Nederland. Hoeveel onveiligheid accepteren we?"

Noodkreet

Dit voorjaar stuurden de Tilburgse burgemeester Theo Weterings, politiechef Gerda van Leeuwen van de eenheid Zeeland-West Brabant en hoofdofficier van Justitie Margreet Fröberg een soortgelijke brandbrief naar minister Dilan Yeşilgöz van Justitie.

Hun noodkreet richtte zich vooral op het capaciteitstekort in de regio door speciale beveiligingstaken en ME-inzet. Dat gaat ten koste van de opsporingscapaciteit en van de basisteams in de stadswijken en buitengebieden.