De acceptatie van lhbti+'ers holt achteruit, vinden mensen uit de gemeenschap zelf. Inmiddels heeft minder dan de helft (47 procent) van hen het gevoel dat het goed gaat. Niet eerder waren er dat zo weinig in de jaarlijkse peiling van het Opiniepanel.

Aan het Pride-onderzoek van EenVandaag deden 24.469 leden van het Opiniepanel mee, onder wie 2.655 mensen uit de lhbti+-gemeenschap (lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer personen). Het gevoel van acceptatie daalt al jaren: in 2020 vond nog 62 procent dat het goed ging in Nederland, dit jaar is dat cijfer dus het laagst sinds de eerste peiling in 2011.

Godsdienst en politiek

Lhbti+'ers in het onderzoek geven verschillende redenen voor het dalende gevoel geaccepteerd te worden. Veel mensen wijzen naar conservatief-religieuze mensen, vooral in islamitische, maar ook in de christelijke hoek. Die zouden minder tolerant zijn naar de gemeenschap. "Godsdienstige normen worden steeds meer de 'normale' normen, daar maak ik me zorgen over", zegt een deelnemer.

Anderen wijzen op de partijen in het nieuwe kabinet, die volgens hen niet bij zouden dragen aan meer tolerantie. "De PVV werkt samen met anti-lhbti-partijen als die van Orbán, volgens de voorvrouw van de BBB mogen homo's niet in string op de Pride staan en NSC wil transgenderrechten inperken", somt iemand op. "Ik houd mijn hart vast voor de komende jaren."

'Ziek en niet normaal'

In het afgelopen jaar heeft 1 op de 3 lhbti+'ers in het onderzoek (34 procent) iets vervelends meegemaakt. Dan ging het meestal om vervelende opmerkingen of 'grappen', of mensen werden uitgescholden. Een homoseksuele docent vertelt: "Een van mijn studenten zei: 'Ik vind u aardig, maar u bent ziek en niet normaal.' Dat doet pijn."

"Die verschrikkelijke homo-onvriendelijke spreekkoren in het stadion raken me nog het meest", zegt een ander panellid. "Eerst sta je daar met z'n allen te juichen en te zingen voor je club, en ineens keert iedereen zich voor mijn gevoel tegen mij."

Sleutel tussen knokkels

Ook zegt 1 op de 6 (16 procent) te zijn bedreigd, vaak online, maar ook 'in het echt'. Deelnemende lhbti+'ers geven aan dat dat bijvoorbeeld gebeurt als ze uit een queerbar komen, tijdens het uitgaan, of als ze op straat lopen met hun partner. Een even grote groep (15 procent) geeft aan zelfs fysiek aangevallen te zijn.

Zij werden bespuugd, geschopt of geslagen, of maakten mee dat spullen vernield werden. "Er werd door buurtkinderen tegen mijn ramen geslagen en met stokken hout gegooid", vertelt iemand die het heeft meegemaakt. Een andere deelnemer neemt maatregelen om agressie te voorkomen: "Als ik langs hangjeugd loop, hou ik mijn sleutels tussen mijn knokkels. Dan kan ik mezelf verdedigen als het nodig is."

Meer begrip voor 'homo' dan voor 'trans'

Terwijl lhbti+'ers vinden dat het steeds slechter gaat, vindt de helft van de deelnemers die niet tot die gemeenschap behoren (51 procent) juist dat er te veel aandacht is voor de acceptatie van deze groep in Nederland. 'Het gaat er te veel over', vindt deze groep. "Vroeger wist je dat niet van iedereen, waarom moet iedereen nu wel een labeltje krijgen? Daar komt weerstand van", zegt een van hen.

Ook valt op dat deze groep onderscheid maakt tussen mensen met een andere geaardheid dan hetero (bijvoorbeeld homoseksueel, lesbisch of biseksueel) en mensen met een andere genderidentiteit dan bij de geboorte is vastgesteld (bijvoorbeeld transgenders of non-binaire personen). De eerste groep kan op meer begrip rekenen dan de laatste: "Ik ben voor lhbti+-rechten, maar die woke-gemeenschap ben ik tegen. Dat gender-onderwerp slaat helemaal door", vindt een panellid.

Belang van Pride

Het gevoel dat de acceptatie afneemt en de stappen die er nog te zetten zijn in lhbti+-wetgeving, noemen mensen uit de gemeenschap als redenen om nog steeds ieder jaar een Pride te organiseren. Zoals die in Amsterdam, waar vanmiddag weer de bekende botenparade op de grachten plaatsvindt.

Driekwart (74 procent) van de mensen uit de gemeenschap vindt het belangrijk dat dit soort evenementen plaatsvinden. Voor zichtbaarheid, om even zichzelf te kunnen zijn, en om aandacht te vragen voor meer acceptatie. "Er is nog een wereld te winnen", vat een deelnemer het samen.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.