Ondanks veel grotere aandacht en maatregelen tegen corruptie is het aantal integriteitsschandalen onder bestuurders en politici toegenomen. In 2015 liepen 64 publieke functionarissen tegen de lamp wegens lekken, misdragingen of crimineel gedrag. 

Dit zijn er gemiddeld vijf per maand. Dat blijkt uit de jaarlijkse Integriteits Monitor van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Erasmus Universiteit Rotterdam en Vrij Nederland die deze week verschijnt.

Het aantal schandalen nam vorig jaar zelfs weer toe ten opzichte van 2014, toen 47 politici in opspraak raakten. In 2013 waren dat er 64. Driekwart van de corruptieschandalen speelde zich vorig jaar af in gemeenten en provincies. Verspreid over het hele land liepen gemeenteraadsleden, wethouders, provinciebestuurders tegen de lamp vanwege corruptie, diefstal, lekken, of geweld. 28 van hen werden of worden strafrechtelijk vervolgd. Dat zijn er meer dan in de jaren ervoor, concluderen de onderzoekers.

VVD aan kop, D66 snelste stijger

Affaires komen in alle partijen voor, ook in de kleinere lokale fracties. Maar regeringspartij VVD gaat opnieuw aan kop met 14 nieuwe affaires. Sinds 2008 zijn er nu 16 VVD-politici met een strafblad, samen goed voor 87 maanden cel en 26.000 euro aan boetes. Opvallend, omdat de liberalen sinds twee jaar juist veel aandacht hebben voor dit fenomeen, na eerdere affaires zoals de zaak-Jos van Rey. De VVD heeft een permanente Commissie Integriteit. D66 valt op door een opvallende groei: van drie naar acht overtredingen. De PvdA had zes politici die de fout ingingen, het CDA zeven. Ook lokale partijen kenden de nodige overtredingen.

Uitzending

EenVandaag staat op radio en tv uitgebreid stil bij de bevindingen. Hoe kan het dat het aantal integriteitsschendingen weer is gestegen ondanks alle aandacht van de afgelopen jaren? In Radio EenVandaag licht onderzoeksjournalist Bart de Koning het onderzoek dat woensdag in Vrij Nederland wordt gepubliceerd toe. Ook aandacht voor een zaak in Oldenzaal waar de fractievoorzitter van de PvdA opstapte nadat naar buiten kwam dat hij beschuldigd wordt als penningmeester van een ruitervereniging 45.000 euro te hebben verduisterd.

Karin Ketting, voorzitter van Mennerijvereniging Berg en Dal uit De Lutte

In de tv-uitzending commentaar van hoogleraar integriteit van bestuur Leo Huberts.

De zaak-De Kruif: raadslid verdacht van vriendendiensten aan onderwereld

Ook een uitgebreide reconstructie van de affaire-Kathalijne De Kruif. Het voormalige VVD-raadslid uit Maarssen kwam in opspraak en moest opstappen vanwege lekken en de verdenking van betrokkenheid bij de georganiseerde misdaad. Vandaag staat ze voor de rechter in een strafrechtelijk onderzoek naar een crimineel netwerk dat zich met grootschalige hennepteelt zou bezighouden. De Kruif wordt ervan verdacht vriendendiensten aan dit netwerk te hebben verleend en geld te hebben witgewassen. De strafzaak tegen acht verdachten neemt een aantal dagen in beslag.

Cijfers Integriteits Monitor en soorten vergrijpen, bekijk de video:

Hevige stortbuien, toenemende hitte en wegzakkende grond. Steeds meer woningen in Nederland beschadigen door klimaatverandering. Het overkwam ook de Rotterdamse Quintus. "Heb hier lang met veel plezier gewoond, maar dit huis is niet toekomstbestendig."

Quintus Visser woont al jaren in Rotterdam en heeft door klimaatverandering steeds vaker schade aan zijn huis. Zijn woning verzakt langzaam, omdat die op kleigrond gebouwd is en geen fundering heeft. "Een tot twee keer per jaar wordt het hier nat. In een aantal gevallen stond hier 40 centimeter water", vertelt hij.

80 centimeter verzakt

In zo'n 100 jaar is Quintus' woning in totaal 80 centimeter verzakt. "Dat kan je terugzien aan de verhoogde vloer in het souterrain", legt hij uit, terwijl hij naast de deur staat die niet verhoogd kan worden. Zijn hoofd steekt er zo'n 15 centimeter bovenuit.

De wc en douche liggen nog op het oorspronkelijk niveau, het verschil is ongeveer 40 centimeter. Wie naar de wc gaat, moet eerst een afstapje van bijna een halve meter maken. "Hier is het hemelwater en het rioolwater niet gescheiden. Bij heftige regenbuien kan het riool het niet verwerken en dan komt het water omhoog", legt hij uit. Die stortbuien komen door klimaatverandering steeds vaker voor.

Waarde gedaald

Door de verzakkingen, daalt de waarde van Quintus' huis aanzienlijk. En het laten funderen is te duur. "Ik heb zelf niet de middelen om 1 tot 1,5 ton op tafel te leggen."

Quintus is een ondernemer in theaterverlichting en een groot deel van zijn pensioen zit in zijn huis. "Ik was ervan uitgegaan dat ik geen tot heel weinig woonlasten zou hebben als ik 65 zou worden. Inmiddels is de situatie heel onzeker."

Niet toekomstbestendig

Verhuizen is vanwege de waarde van het huis dus geen optie. Mocht hij dat wel doen, denkt Quintus met de krapte op de woningmarkt niet genoeg geld te hebben om een nieuwe en betere woning te kunnen kopen.

"Als ik dit huis verkoop, dan moet ik eerlijk zijn over de fundering. Je gaat niet mensen een huis verkopen met een lijk in de kast", zegt hij. "Ik heb hier heel lang en met veel plezier gewoond. Maar als ik eerlijk ben, dan is het huis niet toekomstbestendig."

Hoogwater

De Rotterdammer is niet de enige die door de klimaatschade aan zijn huis in een lastige situatie terechtkomt. Er zijn door heel Nederland heel wat woningen kwetsbaar voor extreem weer, zoals hittegolven, bosbranden en stortbuien, die steeds vaker voorkomen.

Zo verhuisde journalist en schrijver Christel Don van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. Ze dacht op haar nieuwe plek veilig te zijn voor het zeewater, maar schrok door de hoge waterstand van de IJssel vorige winter. "Dat heeft me echt aan het denken gezet. Er is zoveel meer waar we rekening mee moeten houden dan alleen zee."

'Klimaatgetto's'

Don schreef daarom het boek 'Klimaatgetto's', dat gaat over kwetsbare wijken waar de gevolgen van klimaatverandering extra hard aankomen. De inwoners van deze 'klimaatgetto's' hebben niet de middelen om hun huis klimaatbestendig te maken óf te verhuizen. Hierdoor komen zij vast te zitten in een wijk.

"Het is een heftige titel", geeft Don toe. "En we zijn daar nog lang niet in Nederland, maar in landen zoals Indonesië en Amerika zie je dit soort wijken wel al ontstaan. We kunnen nu voorkomen dat klimaatgetto's in Nederland ontstaan."

Niet alleen, maar samen

Volgens Don is het belangrijk dat we leren leven met de pijn van klimaatverandering. Het terugdraaien kan namelijk niet. "Ik heb in het boek een waslijst gemaakt van dingen die we kunnen doen bij extreem weer", vertelt ze. "Je kan bijvoorbeeld kijken naar hoe de hitte naar binnenkomt en aan welke kanten je zonwering installeert."

Maar ze stelt dat dit soort individuele aanpassingen maar een deel zijn van de oplossing. Het is volgens Don juist belangrijk dat we samen kijken in onze buurten naar mogelijkheden, ook voor mensen die niet genoeg geld hebben. "We moeten gaan kijken wie in onze buurt kwetsbaar is onder extreme weersomstandigheden. Wie moeten we gaan bezoeken bij een hittegolf of bij een hevige regen? Samen plannen maken maakt ons weerbaar tijdens extreem weer."

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.