Dat de overheid AstraZeneca niet meer aan 60-minners wil geven, zorgt bij 60-plussers ook voor ongemak. Deze groep mensen kan niet zomaar kiezen voor een ander vaccin. "Ze zullen moeten wachten, er is geen alternatief."

42 procent van de 60-plussers wil geen prik met AstraZeneca meer. Dat meldt de NOS. En daarmee lijkt de beslissing om dit vaccin niet meer aan jongere mensen te geven ook invloed te hebben op oudere mensen. 55 procent ziet het nog wel zitten.

Grote gevolgen

Als de 60-plussers er daadwerkelijk voor kiezen om de vaccinatie niet te nemen, dan heeft dat grote gevolgen, zegt Jan Fransoo, hoogleraar operations en logistiek management aan de Tilburg University en adviseur van de overheid bij de logistieke kan van de vaccinatiestrategie.

Want er staat namelijk niet binnen een paar dagen of weken een alternatief voor ze klaar. Zo worden alle Pfizer- en Moderna-vaccins meteen na binnenkomst verspreid over de GGD'en, om de gekozen voorrangsgroepen te prikken: "Er komen er per week 500.000 binnen en aan het einde van de week zijn er misschien 10.000 over, die met de volgende levering meteen worden uitgereden."

Veegactie in juli

Op korte termijn Pfizer en Moderna aanbieden als alternatief, zit er dus waarschijnlijk niet. In de vaccinatiestrategie is er volgens Fransoo nog niets over uitgewerkt. Een vrije keuze voor een ander vaccin is dan ook nog ver weg.

"Maar ik kan me voorstellen dat er in juli een veegactie komt, als iedereen aan de beurt is geweest. Dan zijn er ook van alle vaccinaties voldoende." Pas dan komt dus de mogelijkheid een ander vaccin te kiezen.

Lees ook

• 

  'Laat mensen zelf beslissen': Huisartsen en patiënten boos over stop AstraZeneca voor 60-minners

  • 09-04-2021

'It-systemen zijn grootste uitdaging'

60-minners krijgen op dit moment het AstraZeneca-vaccin niet. De overheid besloot hierover een advies van de Gezondheidsraad over te nemen, nadat er een zeldzame vorm van trombose als bijwerking werd vastgesteld. Huisartsen willen echter dat deze groep de keuze moet krijgen om het op eigen risico wel te nemen.

Fransoo wijst erop dat op dit moment de it-systemen dat nog niet aan kunnen. "Dat wordt de grootste uitdaging van die vrije keuze", zegt hij. Op dit moment krijgen mensen een brief dat ze een afspraak kunnen maken. Als ze dat niet doen, dan wordt dat in de praktijk geregistreerd als 'geen interesse in vaccinatie'. Het gevolg is dat je achteraan moet aansluiten.

Lees ook

• 

  Huisartsen die het AstraZeneca-vaccin toch aan 60-minners geven, riskeren problemen met de inspectie

  • 12-04-2021

Niet achteraan in de rij

Bij de vrije keuze voor een vaccin, moet het systeem zo worden ingericht dat je de mogelijkheid kunt afslaan, zonder daarbij je plek in de rij voor een ander vaccin kwijt te raken. "Het zal een aantal weken duren om dat in de systemen van de GGD in te regelen", zegt Fransoo.

In België is er een app waarmee mensen een afspraak voor een vaccin eenvoudig kunnen accepteren of afwijzen. "Dat kunnen we hier ook doen, maar ook in België duurde het ongeveer 3 weken om die app aan de systemen te koppelen."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Bekijk ook

• 

  Scholen vragen overheid om hulp bij aanpak van levensgevaarlijke 'challenges' op social media: 'We lopen achter'

  • 05-03-2025

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

Bekijk ook

• 

  Lopen leerlingen geen digitale achterstand op? En andere vragen beantwoord over het mobieltjesverbod op school

  • 04-09-2024

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."

Een motie van wantrouwen dreigt voor PVV-minister Faber in de Tweede kamer. Ze weigert haar excuses aan te bieden voor het niet tekenen van vijf voordrachten voor lintjes. Morgenochtend moet de minister zich verantwoorden tijdens een debat.

Minister Marjolein Faber vindt dat het werk van de oud-vrijwilligers van het COA, die werden voorgedragen voor een lintje, haaks staat op haar migratiebeleid. Tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer spraken veel Kamerleden daar schande van. Meerdere oppositiepartijen dreigen het vertrouwen in haar op te zeggen.

'Dat moet je niet politiek maken'

"En ik wil er alles aan doen om het tij te keren. Om de komst van zoveel mogelijk nieuwe asielzoekers en vreemdelingen naar Nederland te minimaliseren", zei ze dinsdag tijdens het vragenuur. "Dat signaal heb ik willen geven toen ik besloot de toekenning van lintjes niet te ondertekenen. En ik sta daar nog steeds achter."

Politiek commentator Joost Vullings vertelt dat de lintjes vooral een traditie zijn en niet politiek. "Dat is waardering voor werk dat je doet voor de samenleving. Dat moet je niet politiek maken." Maar dat heeft minister Faber volgens hem nu wel gedaan, door te weigeren een handtekening te zetten.

Bekijk ook

• 

  Waarom het zo uitzonderlijk is dat Marjolein Faber als minister weigert handtekening te zetten voor koninklijke onderscheiding

  • 31-03-2025

'Doe alsjeblieft normaal'

"De emoties liepen soms hoog op", vertelt Vullings over het vragenuur. "Er werd geroepen, de irritatie was groot." Zo noemde D66-leider Rob Jetten minister Faber 'een schande voor het ambt'.

Ook coalitiegenoten Caroline van der Plas van BBB en Pieter Omtzigt van NSC zijn volgens Vullings duidelijk geen fan van deze actie. "Je zag dat ze echt dachten: 'Faber, doe alsjeblieft normaal. Zeg gewoon sorry dan kunnen we door.'"

Asiel op de agenda

Volgens Vullings is dit vrijwel zeker een stunt van de PVV om asiel op de agenda te houden. "Daar trapt iedereen in, maar iedereen doet dat bewust. Ze weten natuurlijk dat dit is wat Wilders beoogt", legt hij uit. "De aandacht naar zich toetrekken. Hopen dat het weer over asiel gaat en hopen dat het over hem gaat en niet over andere dingen."

Maar daar spelen volgens hem nu ook andere partijen op in. "Die zeggen dat het nu eigenlijk gaat over het kleinzielige gedrag van de PVV-minister, om te maskeren dat Faber niks voor elkaar krijgt."

Bekijk ook

• 

  Ombudsman vergelijkt asielwetten met toeslagenaffaire: 'De problemen worden alleen maar erger'

  • 20-03-2025

Eenheid van kabinetsbeleid

Ondertussen hebben premier Schoof en minister Judith Uitermark getekend voor de lintjes, maar daarmee is het probleem nog niet weg, zegt Vullings. "De eenheid van het kabinetsbeleid staat op het spel. We hebben gewoon een minister die haar goddelijke gang gaat en dan nog wel zeggen: 'Als Dick Schoof voor die lintjes tekent, dan verzet ik mij niet.'"

"Maar iedereen in Nederland weet dat zij eigenlijk tegen die lintjes is", gaat hij verder. "En zo werkt het niet in een kabinet. Een kabinet spreekt met één mond. Als er een besluit is genomen, ga je er met z'n allen achterstaan en is het niet de bedoeling dat je ervan wegloopt."

Een keer sorry zeggen

Het gaat volgens de politiek commentator waarschijnlijk niet tot een ruzie binnen het kabinet leiden. "Ik denk dat de PVV erop rekent dat de coalitie uiteindelijk Faber niet zal wegsturen", vertelt hij. "Want als je Faber wegstuurt, de lievelingsminister van Wilders, dan zet je de hele boel op het spel. En daar lijkt nog niemand aan toe te zijn."

"Maar wat ze natuurlijk wel willen, is dat Faber ergens een keer sorry zegt. We hebben haar gezien in het vraaguur, waar ze drie kwartier lang hetzelfde antwoord gaf." Dat wordt volgens Vullings nog het meest lastig en pijnlijk voor de coalitie tijdens het debat morgen.