radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

6 miljoen Amerikanen mogen niet stemmen omdat ze ooit veroordeeld zijn: 'Ik voel me geen volwaardig mens'

6 miljoen Amerikanen mogen niet stemmen omdat ze ooit veroordeeld zijn: 'Ik voel me geen volwaardig mens'
Milton Thomas
Bron: EenVandaag

Nergens in de VS wordt het kiezers zo onmogelijk gemaakt om straks op 3 november te gaan stemmen als in de zuidelijke staat Tennessee. Ashlee Sellar en Milton Thomas zijn daar het levende voorbeeld van. Dit is hun verhaal.

De een heeft voor altijd haar recht om te mogen stemmen verloren, de ander heeft zijn kiesrecht na een lang gevecht weer weten te bemachtigen. Deze Amerikanen hebben gemengde gevoelens bij de aanstaande presidentsverkiezingen en dat maakt veel emoties bij hen los.

Voor altijd stemrecht kwijt

Bij een drukbezocht stembureau in Nashville, Tennessee kijkt Ashlee wat bedremmeld om zich heen. Ze vertelt dat ze zich op een plek als deze verscheurd voelt door emoties. "Ik ben blij om te zien dat er zo veel enthousiasme is onder de mensen om vroegtijdig te gaan stemmen, maar het stemt me ook verdrietig omdat ik moet leven met de gedachte dat ik nooit naast hen in de rij zal mogen staan om te gaan stemmen", vertelt ze.

Ashlee is een van de vele Amerikanen die voor altijd hun stemrecht zijn verloren. "Het geeft me het gevoel dat ik geen volwaardig mens ben. Het is alsof mijn mening gewoon niet meer telt."

Het verhaal van Ashlee Sellar en Milton Thomnas

In de gevangenis? Dan ook niet stemmen

Tennessee kent de strengste kieswetten van het hele land, waarvan sommige zelfs nog terug zijn te leiden zijn naar de tijd dat zwarte Amerikanen geen stemrecht hadden. Deze wetten ontmoedigen het kiezers om te gaan stemmen of maken het - zoals in het geval van Ashlee - zelfs helemaal onmogelijk.

Het is nog een van de weinige staten waar veroordeelde gevangenen automatisch hun stemrecht kwijtraken. Wanneer iemand zijn straf heeft uitgezeten is het niet zo dat dit recht ook weer automatisch wordt teruggeven. Sterker nog: voor zware misdrijven kan het stemrecht voor altijd worden afgepakt. Van ruim 6 miljoen Amerikanen is het stemrecht ontnomen omdat ze in de gevangenis zitten of ooit zijn veroordeeld voor een zwaar misdrijf.

Lange celstraf

Dat geldt ook voor Ashlee. Zij belandde op zeventienjarige leeftijd al in de gevangenis. "Ik leefde niet het leven dat ik wilde leven. Ik werd misbruikt door mijn stiefvader en ik had niets om op terug te vallen", vertelt ze. Als ze op een avond in de auto stapt met een vriend heeft ze naar eigen zeggen geen idee wat er gaat gebeuren. Terwijl ze in de auto zit te wachten, pleegt haar vriend een overval waarbij iemand om het leven komt. Ze wordt aangeklaagd voor medeplichtigheid aan overval en moord. De rechter legt haar uiteindelijk een celstraf op van 25 jaar.

"Ik was 17 jaar oud toen ik de gevangenis in ging en ik was 38 toen ik eindelijk weer naar buiten mocht." Sinds een paar jaar is Ashlee weer op vrije voeten en zet ze zich in voor kinderen die op jonge leeftijd een zware veroordeling hebben gekregen. Maar ze geeft ook haar eigen gevecht nog niet op. "Het voelt nog altijd alsof ik verstoten ben uit de maatschappij en daar zal ik altijd tegen blijven vechten - ook al is het tegen beter weten in. Ik weet dat ik ik mijn rechten voor altijd kwijt ben maar ik zal me altijd hard maken voor een betere wereld voor mijn kinderen."

Ashlee
Bron: EenVandaag
Ashlee Sellar: "Het stemt me verdrietig omdat ik moet leven met de gedachte dat ik nooit naast hen in de rij zal mogen staan om te gaan stemmen."

Zonder stemrecht 'geen volwaardige burger'

In tegenstelling tot Ashlee weet Milton Thomas wél hoe het is deel te kunnen nemen aan de verkiezingen. Maar ook hij moest het een hele tijd zonder zijn stemrecht doen. "De laatste keer dat ik heb gestemd was in 1996. Het was de tijd waarin Bill Clinton een gooi deed naar een tweede termijn", vertelt hij.

In de jaren 90 belandde ook hij na een moeilijke jeugd in de gevangenis voor het plegen van een zwaar misdrijf. "Ik werd wees op mijn achttiende en niemand keek nog naar me om. Ik heb fouten gemaakt waar ik spijt van heb, maar ik heb mijn leven een positieve draai weten te geven. Ik heb nu een baan zoals ieder ander en zorg voor mijn vier kinderen. Ik wil weer een volwaardig burger kunnen zijn, maar dat ben ik niet zonder mijn stemrecht."

Juridisch gevecht

Als hij zijn leven eenmaal weer op de rit heeft blijft dit aan hem knagen. Het is onduidelijk of hij ooit weer mag stemmen of wat hem precies in de weg staat. Na een juridisch gevecht en bureaucratisch getrouwtrek van 3 jaar blijkt dat zijn stemrecht niet definitief verloren is.

Alles wat hem nog in de weg staat tot stemmen zijn alleen nog het aflossen van de administratieve kosten vanwege zijn celstraf. In totaal een kleine tweeduizend dollar. Maar dat is geld wat hij niet heeft.

Lees ook

'Het is alsof ik de loterij heb gewonnen'

Een organisatie die vecht voor het stemrecht van ex-gedetineerden besluit zijn schuld af te lossen. Op 3 november kan Milton na meer dan twintig jaar eindelijk weer naar de stembus. Hij vertelt met enthousiasme over hoe hij de politieke race voor het eerst in al die jaren weer nauwgezet volgt. "Ik haalde er al die jaren mijn schouders over op en liet de politiek links liggen."

Maar dit jaar gaat er eindelijk verandering in komen. "Het is nu 24 jaar geleden dat ik voet in een stembureau heb gezet. Ik kan niet wachten om op die knop te drukken en mijn stem uit te brengen. Het voelt echt alsof ik de loterij heb gewonnen," vertelt hij met een grote glimlach op zijn gezicht.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'
Presentator Pieter Jan Hagens tijdens zijn laatste uitzending van EenVandaag
Bron: EenVandaag

Hij was jarenlang een van de vaste gezichten van EenVandaag: Pieter Jan Hagens. Gisteren presenteerde hij het programma voor het laatst. Hij gaat met pensioen na een carrière van meer dan 40 jaar als journalist en presentator, op radio en tv.

Normaal stelt Pieter Jan de vragen, nu mochten jullie die aan hem stellen.

1. Hoe kijk je terug op je carrière?

"Ik vind dat ik een geluksvogel ben. Ik heb 43 jaar in de journalistiek gezeten en ik heb er enorm van genoten. Ik zou niet weten wat ik anders had moeten doen, er is geen vak dat ik zo leuk zou vinden als dit."

"Het leuke van met pensioen gaan is dat de oude doos wordt opengemaakt. Ik heb veel verschillende dingen kunnen doen en meegemaakt, ook buiten de journalistiek. Dat komt allemaal weer naar boven. En het gevoel dat ik steeds opnieuw krijg is: wat heerlijk dat ik dat heb kunnen doen."

2. Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?

"De journalistiek is veranderd, maar ik ben zelf ook veranderd. Ik begon bij de VARA in de jaren 80, waar ik met stevig linkse journalisten werkte. Ik dacht: zo hoort het kennelijk. Later heb ik me daar een beetje van gedistantieerd, ik vond het te activistisch. Ik vond dat de feiten meer moesten spreken."

"In deze tijd, waarin grimmige leiders opstaan en democratische vrijheden op het spel staan, denk ik juist weer: journalisten zijn er niet alleen voor de feiten, maar ook om bepaalde ideeën te beschermen. Ideeën die het fundament vormen voor onze liberaal-democratische samenleving."

3. Wat was jouw favoriete onderwerp om te presenteren, en wat het moeilijkste interview?

"Ik heb bij Buitenhof veel bijzondere mensen aan tafel gehad, met wie ik langere gesprekken kon voeren. Ik heb veel bijzondere denkers, schrijvers en politici gesproken. Die hadden vaak iets te vertellen waar ik wel wat van opgestoken heb. Vooral de Israëlische schrijver Amos Oz maakte indruk, dat was zo'n wijze man.

"Hij maakte zulke goede opmerkingen. Dat was in 2015, de aanslagen in Parijs waren toen net geweest. Hij duidde dat terrorisme op zijn manier. Hij had het erover dat terroristen geen gevoel voor humor hebben, en dat klinkt nu heel plat, maar hij vertelde dat zo raak en mooi. En ik weet ook dat veel kijkers van die uitzending hebben genoten."

"Maar ook bij EenVandaag heb ik veel spannende dingen gedaan. Ik denk meteen aan de verkiezingsdebatten. Het debat in 2023, waaruit het huidige kabinet is voortgekomen, is een van de betere debatten die ik heb geleid. Maar tegelijkertijd waren die debatten een van de moeilijkste dingen die ik heb gedaan, dat is een hele opgave."

"Het is fijn dat je dan eindeloos met collega's kan brainstormen over wat de beste opzet is. En dat je de spanning deelt: tijdens het debat hoorde ik dan de eindredacteur in mijn oortje, die net zo zenuwachtig was. Dit delen met collega's ga ik het meeste missen aan het werk. Want ook als je geen beste vrienden bent, maken ze toch een groot deel uit van je sociale leven."

Bekijk ook

4. Welke peiling had de meest verrassende uitslag voor jou?

"Ik heb niet zo'n goed geheugen voor peilingen, moet ik eerlijk zeggen. Het Opiniepanel is natuurlijk een heel goed gereedschap van EenVandaag. Maar als ik in de studio sta, ben ik bezig met het gesprek dat ik voer met de presentator van de paneluitslagen, niet met de uitslagen zelf. Ik kan die niet tegelijkertijd goed onthouden, dus weet ook niet meer welke uitslag mij het meest heeft verbaasd."

5. Hoeveel invloed heb je zelf gehad op de onderwerpen die behandeld werden? En ging dat weleens in tegen je eigen mening?

"Eigenlijk heb ik daar niet zo veel invloed op. EenVandaag is een olietanker die op koers vaart, er werkt een grote redactie. Ik kan wel meepraten en meedenken, maar ik ben geen eindredacteur. Toch heb ik zeker in interviews wel een belangrijke stem. En ook in de politieke debatten kan ik als presentator de richting van het gesprek bijsturen."

"Of de presentatie weleens tegen mijn eigen ideeën of mening in ging? Laat ik zeggen dat ik wel blij ben dat ik mezelf nu meer mag gaan uitspreken. Maar ik ben ook blij dat ik dat als journalist en presentator niet gedaan heb. Ik zou mezelf geen knip voor de neus waard vinden als ik in interviews een bepaalde politieke lijn zou voorstaan. Ik vind dat je als journalist niet te koop moet lopen met je eigen mening."

"Tegelijkertijd vind ik het gek om nu weg te gaan, omdat er zoveel gebeurt op het moment, waarvan je denkt: 'oei, waar gaat dit heen?'. In de Verenigde Staten durven wetenschappers zich niet meer uit te spreken, er zijn bezuinigingen op het hoger onderwijs, ook in Nederland. Het klimaat verandert. Daar maak ik me zorgen om. Het voelt als een grote opluchting dat ik niet geheimzinnig hoef te doen over waar ik mij zorgen om maak. Dat heb ik gemist de afgelopen jaren."

"Ik heb niet de illusie dat ik daar in mijn eentje iets aan kan doen. Maar alles wat journalisten, maar ook burgers doen, is op dit terrein van belang. Wat ik daarom ook ga doen is als burger mezelf meer uitspreken. Dat kan nu ook, ik ben journalist af. Misschien sluit ik me wel aan bij een politieke partij. Ik weet nog niet welke, maar ik ga het wel doen. Niet als politicus, maar gewoon als burger."

6. Wat ben je van plan om te gaan doen tijdens je pensioen?

"Ik ga eerst zeilen met mijn vrouw, een paar maanden weg. En daarna wil ik graag dingetjes doen waar ik tot nu toe niet aan toe kwam, zoals een houten bootje maken waar mijn kleinzoon in kan leren zeilen. Dat ben ik zeker van plan."

"Het is sowieso goed om weer eens met een frisse blik de wereld in te kijken, want er komt voor het werk ongetwijfeld iets anders moois in de plaats. Aan de andere kant: ik stop weliswaar met de vaste dingen, maar ik blijf nog steeds graag interviews en debatten leiden, voice-overs inspreken, misschien invallen bij een radio-uitzending. Dus als iemand ergens ziek is, weet me te vinden."

info

EenVandaag Vraagt

Bij EenVandaag heb je de mogelijkheid om vragen en ideeën in te sturen. Dat kan altijd in onze chat, of je kunt meedoen aan de gerichte EenVandaag Vraagt-oproepen die wij zo'n twee keer per week plaatsen in de Peiling-app. De Peiling-app is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

7. Hoe hoop je dat de journalistiek er de komende jaren uit gaat zien?

"Ik hoop dat de journalistiek zich opstelt als beschermer van de waarden waar wij allemaal op drijven, zoals gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en verdraagzaamheid. Al die dingen zijn zo belangrijk in onze democratische samenleving, en ik hoop dat journalisten daaraan meewerken. Elke journalist is op dit terrein van belang."

"Ik denk dat de meeste journalisten dit ook zo zien, sowieso al mijn collega's hier bij EenVandaag. Ik ben er trots op dat alle collega's zich ervan bewust zijn dat we een rubriek zijn die dicht bij de mens wil staan, waar de onderwerpen die we brengen echt relevant zijn, en waarin tegelijkertijd de feiten heilig zijn. Juist in deze tijd waarin onverdraagzaamheid en angst toenemen, denk ik dat het belangrijk is dat er programma's zoals EenVandaag zijn."

Presentator Pieter Jan Hagens neemt in EenVandaag afscheid van de kijkers

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door oorlogsdreiging stappen landen uit ontwapeningsverdragen: 'Internationale spelregels staan onder druk'

Wereldwijd liggen er miljoenen landmijnen onder de grond. Hierdoor vallen er jaarlijks honderden slachtoffers. Om dit te stoppen werd in een verdrag afgesproken dat het wapen de wereld uit moest. Maar nu de spanningen toenemen, trekken landen zich terug.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant