Wat als je niet gefilmd wil worden door de deurbelcamera van je buren? Dit zijn je rechten

Steeds vaker klagen mensen over deurbelcamera's in hun buurt. Meer dan 1,6 miljoen huishoudens in Nederland gebruiken inmiddels een videodeurbel. Hoewel deze apparaten handig zijn voor het ontvangen van pakketjes en het in de gaten houden van je huis, zorgen ze ook steeds vaker voor problemen en klachten over de privacy van buren.

Niet gelijk juridische weg kiezen

De eerste en belangrijks stap is om toch zo ver mogelijk van het juridische weg te blijven, adviseert Gerard Ritsema van Eck mensen die last hebben van deurbelcamera's in de buurt.

Ritsema van Eck is universitair docent IT-recht over privacy en gegevensbescherming aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Slepende juridische procedures zijn niet fijn voor de sfeer in de straat. Dus ik zou altijd zeggen, probeer het eerst in goed overleg op te lossen."

'Bel eerst aan bij de buren'

Het is volgens Ritsema van Eck ook belangrijk om na te gaan hoe de deurbelcamera van je buren is ingesteld. "Bel eens een keer aan bij de buren en vraag of de camera de hele tijd filmt of pas op het moment als er iemand aanbelt. Als dat laatste waar blijkt te zijn, dan heb je je misschien onnodig druk gemaakt", vertelt hij.

Juridisch gezien is de inbreuk op privacy een stuk kleiner als er alleen gefilmd wordt wanneer er iemand aanbelt. "Filmt de camera van je buren de openbare weg? Dan kun je hen erop wijzen dat onrechtmatig is en hen vragen om de camera anders in te stellen."

Naar civiele rechter

Is iemand dan toch niet bereid om zijn deurbelcamera uit te zetten na je verzoek en blijft het apparaat toch de hele tijd filmen? Dan kun je volgens de universitair docent naar de civiele rechter stappen. "In principe hoort deze persoon te stoppen met het maken van opnames, hij maakt namelijk inbreuk op je recht op privacy. De rechter kan met een dwangmiddel iemand bewegen om die camera uit te zetten."

Als die persoon dat dan niet doet, kan er een dwangsom worden opgelegd. "Dat betekent dat je een boete moet betalen voor elke dag dat je de camera aan laat staan. De rechter bepaalt de hoogte van die dwangsom op basis van de situatie."

Een advocaat inzetten?

Een rechtszaak is niet de meest gezellige optie, weet Ritsema van Eck. Kies je daar toch voor, dan is het is verstandig om een advocaat in te huren die kennis van zaken heeft, adviseert hij. "Die kan precies zeggen op welke rechten je beroept en wat je juridisch gezien van de buurman vraagt."

Bovendien zijn er kosten verbonden aan een rechtszaak. "Win je de rechtszaak dan krijg je die kosten voor een deel terug, maar het dekt nooit helemaal de kosten."

Handhavingsverzoek doen

De universitair docent IT-recht raadt het eigenlijk af om een rechtszaak te starten. Hij geeft een andere optie: "Je kunt naar de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stappen en een handhavingsverzoek doen. De AP besluit zelf wanneer ze wel of niet de wet gaan handhaven. Niemand kan hen vertellen wanneer ze dat moeten doen, maar wat je wel kunt doen, is hen vragen of ze willen handhaven in deze situatie."

Maar de kans is groot dat ze het verzoek afwijzen, zegt Ritsema van Eck. "Dit heeft te maken met het feit dat de AP niet genoeg mensen in dienst heeft om als een soort politiemacht door heel Nederland rond te gaan rijden en op elke deurbelcamera te gaan handhaven. Het kost hen veel tijd en geld natuurlijk."

Boze brief sturen of bellen

Ritsema van Eck denkt dat de Autoriteit Persoonsgegevens sneller kiest om een boze brief te versturen of te bellen met de buurman waarover geklaagd wordt. "Dat heet dan een normoverdragend gesprek. De AP belt dan letterlijk met de boodschap dat het filmen van de openbare weg niet mag en dat hij een waarschuwing kan krijgen wanneer hij hiermee doorgaat."

De persoon met de deurbelcamera krijgt dus altijd eerst de kans om iets aan de situatie te veranderen, waardoor het rechtmatig wordt, vertelt hij. "Doe hij dat niet dan kan de persoon uiteindelijk een boete krijgen." De kans dat dit gebeurt, acht Ritsema van Eck klein. "Het is best een lang proces om tot een boete te komen bij een gewone deurbelcamera. Er moeten wel bijzondere omstandigheden zijn wil de AP de tijd en moeite nemen om dit proces te starten."

Ernstige inbreuk op privacy

"Een deurbelcamera die op een plek waar veel mensen langslopen hangt of iemand die deze beelden op het internet zet, zijn voorbeelden van ernstige inbreuk op de privacy."

De universitair docent neemt daarom aan dat bij deze vorm de AP sneller zou ingrijpen dan wanneer er 'alleen een paar buren' worden gefilmd."De AP moet kiezen waar ze hun beperkte middelen op inzetten en dat doen ze veel sneller op grote inbreuken dan op kleine."