Zonder diploma in de techniek werken zou volgens deze experts moeten kunnen: 'Dingen die je kunt leren'
Een warmtepomp installeren, betonconstructies afwerken of zonnepanelen aansluiten zonder een diploma. Als we het papiertje achterwege laten, kun we dan makkelijker aan technisch personeel komen? Een nieuw onderzoek moet uitwijzen of dit zinvol is.
"Ik heb een opleiding in IT gedaan, maar kon niet makkelijk werk vinden", vertelt Ömer Aynaci. Hij verruilden een kantoorbaan voor een beroep als installateur. En als snel werd duidelijk dat hij iets anders wilde doen dan waar hij voor opgeleid was.
'Lekker buiten werken'
Het begon met het helpen van zijn vader als monteur van zonnepanelen. Het was het laatste zetje dat hij nodig had om de techniek in te gaan, weet hij nog. "Lekker buiten werken is veel leuker dan een kantoorbaan."
Hij heeft er geen diploma voor, maar Ömer gaat binnenkort toch voor een groot netwerkbedrijf aan de slag als installateur. Ondertussen wordt hij wel bijgespijkerd om de goede certificaten te krijgen. "Daarna kan ik aan de slag en doorgroeien. Dus ik dacht, waarom niet."
Anders beoordelen
Als het aan Stichting Arbeidsmatchplatform Energietransitie ligt, komen er nog veel meer mensen zoals Ömer de techniek ingerold. "Als iemand geen opleiding of niet de opleiding heeft gedaan die je normaal gesproken zoekt, dan moet je op een andere manier beoordelen of iemand het werk kan", zegt directeur Njord Pattisiana.
Zijn stichting kijkt naar de vaardigheden die mensen hebben en of die goed aansluiten bij het technische werk. Een diploma is dan niet meer heilig.
Info
Cijfers personeelstekort in de technische sector
In de periode van 2013 tot 2023 is het aantal mensen met een technisch beroep met 25 procent toegenomen. In totaal zijn dat nu ruim 1,8 miljoen mensen. Toch is er onder andere door vergrijzing en de energietransitie een tekort. Er zijn ruim 75.000 onvervulde vacatures.
Er wordt al lange tijd naar alternatieven gezocht, zo zijn opleidingen leerwerkprogramma's gestart, waarbij studenten vanaf de eerste dag al betaald krijgen. Ook worden statushouders en vakkrachten van buiten de EU ingezet.
bron: Platform Talent voor Techniek.
'Er zijn echt mensen nodig'
Samen met de Erasmus Universiteit en Tilburg University wordt nu een onderzoek opgestart om te kijken hoe werkgevers in de techniek op andere manier aan hun personeel kunnen komen en in hoeverre een diploma overbodig is.
Het is een project dat vanuit de overheid gestimuleerd wordt. "Door het tekort in de sector moet je toch ook naar onconventionele middelen gaan kijken, want er zijn echt mensen nodig", zegt onderzoeker en organisatiepsycholoog Alec Serlie van de Erasmus Universiteit.
Veiligheid voorop
Maar, veiligheidsvoorschriften zijn juist bij technische beroepen belangrijk om arbeidsongevallen te voorkomen. In hoeverre is het een risico om mensen zonder diploma het veld in te sturen? "Er zijn wettelijke verplichting, gelukkig. Maar het zijn wel dingen die je kunt leren", vertelt Serlie.
"Een klein deel van de werkzaamheden is echt risicovol", vult Pattisiana aan. Iemand die het werk wil doen zal dus altijd nog een bepaald veiligheidscertificaat moeten halen, benadrukt hij. De werkgever zal er dan ook voor kiezen om iemand op het begin nog niet de gevaarlijke onderdelen te laten doen. "En dan wordt er zo naartoe gewerkt dat iemand uiteindelijk het hele takenpakket kan doen."