Nederlandse topcrimineel Karim B. verdwenen in Spanje en zal nog lang onvindbaar blijven, denkt oud-rechercheur
De Nederlandse drugscrimineel Karim B. wist te ontsnappen uit Spanje en houdt zich waarschijnlijk schuil in Marokko. De kans dat hij snel weer opgepakt wordt is klein. "Totdat het moment daar is dat de Marokkaanse overheid haar standpunt verandert."
Karim B. werd in januari gearresteerd en moest zich vorige week melden bij de Spaanse rechtbank. Toen hij niet kwam opdagen, gingen gelijk alle alarmbellen af. Zo is Karim B. hoofdverdachte in een grote witwaszaak. Een maand na zijn arrestatie mocht B. op borgtocht vrij en dat leidde uiteindelijk tot een geslaagde ontsnappingspoging. De Spaanse justitie probeert hem nu zo snel mogelijk op te sporen.
Op vrije voeten
Sander Schaepman, oud-rechercheur en teamchef van het opsporingsprogramma Hunted, is niet verbaasd dat het Karim B. is gelukt om te ontsnappen. Dat heeft volgens hem ook te maken met het verschil tussen het Spaanse en Nederlandse rechtssysteem.
"In Spanje is het mogelijk om op borgtocht vrij te gaan. Dan moet je een bepaald bedrag betalen, je paspoort inleveren en dan moet je beschikbaar blijven", legt de oud-rechercheur uit. "Of soms met een meldingsplicht, dat kennen wij hier in Nederland niet. En in Spanje heeft dat toegeleid dat hij in ieder geval op vrije voeten was"
'Blunder van de opsporingsdiensten'
Volgens Schaepman had de Spaanse justitie al veel eerder kunnen ingrijpen om een ontsnapping te voorkomen. "Als iemand zich niet meldt bij de rechtbank, dan is dat een signaal dat je eigenlijk alerter moet worden", benadrukt de oud-rechercheur.
Bovendien gingen er twee zaken door elkaar heen lopen. Zo was er vanuit Nederland een uitleveringsverzoek en in Spanje werd een nieuwe rechtszaak tegen de crimineel opgestart. Dat leidde tot verwarring. "Dat heeft ertoe geleid dat hij makkelijk kon ontkomen aan het OM in Spanje. Ze spreken daar over een blunder van de opsporingsdiensten", vertelt Schaepman.
'Costa del Crime'
Marbella, de plaats waar topcrimineel Karim B. wist te ontsnappen, wordt in de volksmond ook wel 'Costa del Crime' genoemd. Een bijnaam voor de stad die bekend staat als een 'paradijs voor criminelen'. Grote drugsbendes over de hele wereld zouden elkaar daar ontmoeten en samenwerken.
De oud-rechercheur beaamt dit. "Bekende vakantieplaatsen worden graag bezocht door criminelen. Bekende plaatsen als Marbella, Ibiza, Dubai zijn niet alleen plekken waar veel rijke vakantiegangers komen, maar ook heel veel rijke criminelen", legt hij uit. Volgens hem raakt de onderwereld daardoor ook steeds meer verweven met de bovenwereld.
Blijft uit handen van de overheid
In gevallen als Karim B. is de overheid hard op zoek naar de verblijfplaats van de voortvluchtige. Wat het volgens Schaepman lastig maakt is dat Karim B. een Marokkaans paspoort heeft. En dat land levert nog geen criminelen uit aan andere landen.
"Dat maakt het natuurlijk enorm lastig, want dan kun hem wel lokaliseren, maar dan zal hij niet worden aangehouden en uitgeleverd door de Marokkaanse autoriteiten en blijft daardoor uit handen van de Nederlandse overheid. Dat is niet handig", vertelt de oud-rechercheur.
Een kwestie van wachten
Het zal nog wel even duren voordat de Spaanse autoriteiten de topcrimineel kunnen oppakken, denkt Schaepman. "Als hij in Marokko is, zal die kans klein worden. Totdat het moment daar is dat de Marokkaanse overheid haar standpunt verandert. Maar voor nu lijkt hij van de aardbodem verdwenen", legt hij uit.
Volgens Schaepman is het een kwestie van wachten. "Als hij gaat bewegen en Europa weer in gaat, dan zou het zomaar kunnen zijn dat hij heel snel tegen de lamp loopt. En als hij dat niet doet, dan kan hij nog heel lang buiten het zicht van de Nederlandse justitie blijven."
Waterkwaliteit in Nederland is slecht en wordt maar moeilijk beter: zo zit dat
"Door landbouwgif en overbemesting hebben we de slechtste waterkwaliteit van Europa." Dat staat in het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA. De vraag is of dat wel helemaal klopt.
Ook in het partijprogramma van Volt wordt de kwaliteit van het Nederlandse water aangehaald. Er is te lezen dat slechts 1 procent van het grond- en oppervlaktewater van goede kwaliteit is. Dat klopt volgens experts niet helemaal. Hoe zit het dan wel?
Oppervlaktewater en grondwater
"Hoewel grondwater onder druk staat, is het van goede kwaliteit. Je moet oppervlaktewater en grondwater echt los van elkaar zien", zegt Roberta Hofman, wateronderzoeker bij KWR en lector water aan de Hogeschool Utrecht.
Het oppervlaktewater is water dat in vloeibare vorm te zien is, zoals het water in rivieren, meren en slootjes. Grondwater zit diep in de grond.
Waarom zo slecht?
Waarom is de waterkwaliteit in Nederland zo slecht? "Omdat Nederland het laatste land is waar rivieren doorheen stromen, hebben ze allerlei rommel verzameld voordat ze hier zijn", legt Hofman uit. "Rivieren zoals de Maas en de Rijn."
"De tweede reden voor de slechte kwaliteit is dat wij een heel dichtbevolkt land zijn, heel veel landbouw hebben en nog steeds behoorlijk wat industrie. We lozen dus zelf ook nog een heleboel op het water. En als je dat niet goed genoeg zuivert, dan gaat je waterkwaliteit wel hard achteruit."
Afspraken met EU
25 jaar geleden spraken Europese lidstaten af om de kwaliteit van het water te verbeteren. Die afspraken staan in de Kader Richtlijn Water (KRW). Alle landen mochten daarin zelf beslissen hoe ze hun doelen uiterlijk in 2027 zouden halen.
Nederland was ambitieus in de plannen, zegt programmaleider duurzaam waterbeheer Arjan Budding van de Wageningen Universiteit. "We moesten zelf aanwijzen welke gebieden we tot waterlichaam (gebieden van oppervlaktewater, red.) bestempelden en wat we natuurlijk en niet-natuurlijk noemden."
'We zijn er zeker nog niet'
Budding denkt dat Nederland op de goede weg is, maar ziet ook dat er de komende 2 jaar nog veel gedaan moet worden. "We zijn er zeker nog niet. Het wordt nog een hele klus en misschien wel onmogelijk om de doelen in de Kader Richtlijn Water te gaan halen."
"Dat is al in 2027, dus we moeten echt wel doorgaan met maatregelen treffen", gaat hij verder. Budding zegt dat Nederland de druk op het oppervlaktewater moet verminderen. "En we moeten ook zorgen dat het water weer in een meer natuurlijke staat gaat terugkeren."
Water in verandering
Wel is het Nederlandse grondwater is een stuk schoner dan het oppervlaktewater, zeggen Budding en Hofman. "Grondwater zit heel diep, maar ook dat staat erg onder druk", zegt Hofman. Volgens de wateronderzoeker komen er steeds vaker stoffen in het grondwater die er niet thuishoren.
"Als je iets knoeit op het oppervlak, dan duurt dat best wel een tijdje voordat dat doordringt in de grond. Stoffen die misschien jaren geleden zijn geloosd of gebruikt druppelen langzaam door in het grondwater. Bijvoorbeeld bepaalde gifstoffen die tegenwoordig al lang verboden zijn om te gebruiken."
Alvast waarschuwen
"Hetzelfde gebeurt met PFAS op locaties waar de brandweer bezig is geweest met blussen, bijvoorbeeld op vliegvelden. Maar ook als ergens anders een grote brand is geweest, dan zie je dat tientallen jaren later PFAS in het grondwater terecht komt."
Hoewel drinkwater nu nog van uitstekende kwaliteit is, moet er goed gekeken worden naar de bronnen waar het water vandaan wordt gehaald. "Drinkwaterbedrijven luidden al een aantal jaren de noodklok dat ze steeds meer moeite hebben om geschikte bronnen te vinden."
En nu?
Wat kan Nederland doen om de kwaliteit van het water beter te maken? Er wordt veel onderzoek naar waterkwaliteit gedaan en de apparatuur om mee te meten is daarnaast een stuk beter geworden. "Dat is een onderdeel, zorgen dat het water gewoon een goeie kwaliteit krijgt", zegt Budding.
"Daarnaast gaan we ook de waterwegen beter inrichten zodat een gezondere omgeving kan ontstaan. We zijn in Nederland altijd bezig geweest om zo snel mogelijk water af te voeren, dus veel beken zijn rechter gemaakt. Dat is voor de ecologie niet de beste vorm." Hij ziet nu dat de waterschappen bezig zijn om beken en rivieren weer 'kronkelend' te maken of om waterwegen veel natuurlijker in te richten. "Zodat de natuur en de omgeving zich weer kan gaan ontwikkelen."