Met Mabel in Swaziland
Twee dagen reis ik met Prinses Mabel van Oranje en de Nederlandse aids-ambassadeur Paul Bekkers door Swaziland. Het koninkrijkje dat zo zwaar is getroffen door de aids epidemie dat het nu wereldwijd aan kop loopt: de meeste mensen met aids wonen in Swaziland. 40% van de bevolking heeft het hiv-virus. Onder jonge vrouwen tussen de 24 en 29 jaar ligt dat percentage nog hoger, 50%. En een derde van de kinderen heeft 1 of beide ouders als gevolg van aids verloren.
Het is een gezamelijke reis van het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Open Society. Mabel reist directeur Europa van de Open Society reist door Swaziland. Het is haar taak om de aids problematiek nog hoger op de agenda te krijgen. Paul Bekkers is in 2005 speciaal benoemd tot de Nederlandse aids-ambassadeur. In het buitenland mag hij op gebied HIV-AIDS namens de ministers spreken.
Ik leer Mabel en Paul kennen als twee zeer betrokken mensen. Als mensen die weigeren de hoop op te geven. Door het grote aantal aidsdoden implodeert Swaziland van binnen uit. Afrikanen kennen grote families. Als moeder overlijdt is er altijd wel een tante die een kind bij haar in huis opneemt. Maar sociale structuren vallen als gevolg van aids weg. Ook ooms en tantes gaan dood aan de ziekte. Maar Paul en Mabel zien overal lichtpuntjes. Onvermoeibaar reizen ze door het land; van project naar project. Ze willen weten wat er speelt voordat ze de autoriteiten van het koninkrijkje zelf zullen spreken.
Maar ze hebben ook gelijk. Er is ook hoop. Zo zie je bijvoorbeeld overal zogenaamde neighbourhood care points ontstaan. Dames die in een buurt elke dag voor een aantal weeskinderen een maaltijd verzorgen. Hier zie je duidelijk de enorme veerkracht van mensen. Als bepaalde structuren wegvallen, staan er altijd weer mensen op. Mensen die het werk doen dat gedaan moet worden
Maar toch voelen we ons alledrie triest als we afscheid nemen bij het neighbourhood care point. Deze kinderen komen zoveel liefde te kort dat ze zich letterlijk aan je vast klampen. Eén jongetje pakt mijn arm vast om het nooit meer los te laten. Het liefst zou hij erin willen kruipen. Hij doet mij denken aan dat aapje dat door zijn moeder is verlaten. Dat kleine aapje dat niet kiest voor de volle melkfles maar voor de lege fles met een bontje; om maar een beetje warmte te voelen.
Als u iets voor de weeskinderen in Swaziland wilt doen kunt u kijken op de website www.youngheroes.org.sz. Dit project wordt warm aanbevolen wordt door aids-ambassadeur Paul Bekkers.
Als u wilt weten wat Nederland doet voor Swaziland kunt u op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken kijken.
Voor meer informatie over het werk van Mabel van Oranje kunt u terecht op www.osf-london.org of op www.soros.org
Als u meer wil weten over de omvang van het aids probleem in Swaziland kunt u terecht op UNAIDS country profile van Swaziland en naar de website van the Open Society Initiative for Southern Africa.
Helft heeft last van slaapproblemen, veel mensen slikken iets voor betere nachtrust
De helft van de mensen (50 procent) heeft slaapproblemen. Dat heeft gevolgen voor het dagelijks leven en op hun werkprestaties. Ongeveer een kwart gebruikt medicijnen of homeopathische middelen om beter te kunnen slapen. "Ik slik melatonine."
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ongeveer 23.000 leden van het Opiniepanel. 13 procent van alle ondervraagden zegt medicijnen op recept te slikken om beter te kunnen slapen. Lang niet iedereen gebruikt het dagelijks, maar meerdere keren per week of maand komt regelmatig voor.
Jongeren en homeopathische middelen
Nog eens 14 procent van de ondervraagden gebruikt homeopathische middelen. Dit zijn middelen als melatonine of valeriaan, waar geen recept van de huisarts voor nodig is, maar die 'gewoon' in de winkel te koop zijn.
Opvallend is dat vooral jongeren hier thuis in zijn. Van hen zegt 1 op de 5 (21 procent) het afgelopen half jaar homeopathische slaapmiddelen te hebben gebruikt. Een van hen schrijft: "Ik slik melatonine. Ik heb niet het idee dat het echt goed werkt, maar ik ben bang dat het toch erger wordt als ik nu stop."
Geen zware medicatie
Jongeren lijken de aanpak van hun slaapproblemen liever in eigen hand te houden en gaan minder snel naar de huisarts. Gemiddeld zegt ruim een derde van de mensen met slaapproblemen (35 procent) de dokter te hebben gebeld, bij jongeren is dit 'slechts' 21 procent.
Sommigen willen liever geen medicatie gebruiken en houden het liever bij 'lichtere' middelen. "Ik denk dat mijn problemen niet genoeg zijn om zware medicijnen voor te schrijven. Ik hou het ook liever natuurlijk. Ben blij dat er op Insta genoeg wordt getipt", vertelt een jongere.
Info
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 10 juli tot en met 22 juli 2025. Er deden in 22.817 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.
'Regelmatig werkdag afwezig'
Jongeren slapen niet slechter dan oudere panelleden, blijkt verder uit het onderzoek. Van alle ondervraagden slaapt men gemiddeld ongeveer 6,5 uur per nacht, een stuk minder dan de 7,5 uur die ze minstens denken nodig te hebben. Voor de helft van de slechte slapers (50 procent) heeft het wakker liggen invloed op het dagelijks leven.
Vooral bij werkenden is de impact groot. 3 op de 10 werkenden die slecht slapen (30 procent) zeggen daar slecht van te functioneren. Ze zijn door hun slaapproblemen minder productief (41 procent) en maken fouten (21 procent). Sommige panelleden moeten een werkdag overslaan: "Ik ben regelmatig een dag afwezig. Niet zozeer omdat ik ziek ben, dat ben ik eigenlijk nooit. Maar gewoon omdat ik stelselmatig te weinig nachtrust heb."
Behoefte aan dutje op werk
Een grote groep slechte slapers zou dan ook best behoefte hebben om een dutje te doen op werk. 45 procent van de slechte slapers in ons onderzoek zou even gaan liggen als de werkgever dat toestaat.
Maar de vrijheid om over hun slaapproblemen te praten, laat staan te beginnen over een dutje op werk, voelt lang niet iedereen. Een grote groep van de slecht slapende werkenden (42 procent) durft slaapproblemen niet aan te kaarten bij zijn of haar leidinggevende. Een deelnemer schrijft daarover: "Ik bespreek het niet met mijn werkgever in verband met schaamte en angst voor onbegrip. Tegen collega's vertel ik wel eens dat ik slecht slaap."
Stress door privé-omstandigheden
Hoe komt het dat zoveel mensen niet goed slapen? Stress over privé-situaties (44 procent) wordt door slechte slapers het meest genoemd. Een deelnemer schrijft bijvoorbeeld: "De verkoop van het huis loopt niet lekker, dat geeft stress en daardoor slaap ik wel slechter." Piekeren over werk houdt ongeveer een kwart (28 procent) wakker.
Ook de omstandigheden waarin mensen moeten slapen, zoals warmte in de zomer, geluidsoverlast en gesnurk van hun bedpartner zorgen voor slapeloze nachten. Verder zijn te laat schermgebruik en een onregelmatig slaapritme bij veel wakker liggende panelleden reden tot nachtbraken.