Met de nieuwe verkiezingen in zicht, is de lobby alweer in volle gang. Belangenorganisaties, vakbonden, burgerbewegingen, iedereen probeert een voet tussen de deur te krijgen in Den Haag. Maar hoe werkt een lobby? "Al heel wat kopjes koffie gedronken."
Hij heeft er zijn 'stinkende best' voor gedaan, Wim van Wegen, mede-oprichter van de Initiatiefgroep Lelylijn. Maar toch ligt de spoorlijn tussen Groningen/Leeuwarden en Lelystad er nog niet. En bij de presentatie van de Voorjaarsnota werd bekend dat het budget dat gereserveerd was voor die treinverbinding naar een andere spoorlijn gaat, de Nedersaksenlijn.
Hoogst onfatsoenlijk
"Ik heb de lobby van de Nedersaksenlijn meteen gefeliciteerd, dat is een mooi succes", verteld Van Wegen. Maar natuurlijke baalde hij er wel van. De twee lobby's trokken eerder samen op voor betere treinverbindingen. "Dit is geen manier van politiek bedrijven, als jij als noordelijke bestuurders al lang optrekt samen en dan ga jij in het holst van de nacht besluiten die pot leeg te plunderen, dat is hoogst onfatsoenlijk."
Maar de Initiatiefgroep Lelylijn bleef niet lang treuren. "Dit zegt niets over onze lobby, we gaan vrolijk verder. En nu het niet-Lelylijn gezinde kabinet is gevallen, biedt dat nieuwe mogelijkheden. Misschien dat bij het volgende kabinet meer financiën mogelijk zijn."
'Lobby is zeer transparant'
Hoewel je bij lobbyen vaak denkt aan achterkamertjespolitiek en geheime gesprekken, is in Nederland duidelijk wat de regels zijn: "Lobby is vaak praten met mensen achter gesloten deuren, maar de lobby is zeer transparant en er is een registratieplicht van gesprekken die er zijn", weet Peter van Keulen, oprichter en adviseur van lobbybureau Public Matters. "Als mensen twijfels hebben kun je achterhalen wie met wie gesproken heeft."
En je krijgt ook niet altijd wat je wilt, weet Van Keulen ook: "Bijvoorbeeld als je met de verkeerde personen praat, verkeerde argumentatie gebruikt, geen mandaat hebt voor bepaalde standpunten en in verkiezingstijd pas nu uit de startblokken komt."
'Regeren is vooruitzien'
Vooral dat laatste wil de adviseur benadrukken: als je nu pas begint met je lobby ben je eigenlijk al te laat. "Voor lobbyen geldt als wijsheid: regeren is vooruitzien, dus je kunt niet vroeg genoeg beginnen."
En een goede lobby voer je niet alleen in tijden van verkiezingen, weet Van Keulen, die zelf al 30 jaar ervaring heeft: "Als je het zuiver bekijkt start je met een nieuwe lobby op de dag van de volgende verkiezingen. Dus in oktober zijn de Tweede Kamerverkiezingen en in feite start je daarna met de Tweede Kamerverkiezingen die daarna komen."
Spannende tijd voor lobbyisten
Volgens Van Keulen kun je een goede lobby vergelijken met simultaanschaken: "Je kijkt nu naar 3 velden die van belang zijn: de Tweede kamer, de ministeries en het kabinet én de politieke partijen. Een goede lobbyist kijkt naar al die arena's. We weten wat de spelregels zijn, de processen en procedures zijn, alleen niet welke besluiten worden genomen en wanneer en juist daar zit en goede lobbyist bovenop."
Met de aanstaande verkiezingen breekt ook een spannende tijd aan voor lobbyisten: "Lobbyen in deze tijd is minder voorspelbaar, er zijn meer onzekerheden en het is moeilijker inschatten welke positie mensen innemen. Zeker bij dit kabinet was het onzeker wat ze met bepaalde beleidskeuzes gingen doen", vertelt hij.
In 2040 in Emmeloord instappen
Van Wegen is met zijn lobbygroep al jaren bezig en er zeker van dat hij straks in de buurt van zijn huis op de trein kan stappen: "Die lobby is zeker al bezig, we hebben al heel wat kopjes koffie gedronken met Tweede Kamerleden en straks bewindslieden."
"De Lelylijn gaat onder een nieuw kabinet zeker in gang worden gezet en in 2040 kan hier in Emmeloord worden opgestapt", vertelt hij zelfverzekerd op de nog lege plek waar het station moet komen.